Ik weet dat jullie allemaal met smart zitten te wachten op mijn nieuwste column. Daarom ben ik blij dat ik bekend mag maken dat ‘Betaal 20 euro meer voor deze column en lees ‘m drie dagen eerder’ op zaterdag 17 juni verschijnt, exclusief op Gamer.nl. Wie pre-ordert, krijgt een unieke versie waarbij in de hele tekst het woord ‘spelletje’ wordt vervangen door ‘game’. Als je de deluxe edition koopt voor 79,99 euro, kun je de column al op donderdag 15 juni lezen. Pre-order nu!

Dat een releasedatum niet heilig is in de spelletjesindustrie, mag geen verrassing meer heten. Spelletjes worden aan de lopende band aangekondigd, maar nog vaker uitgesteld. Sowieso is het concept ‘releasedag’ iets dat alleen nog in onze collectieve fantasie bestaat. De realiteit is grijzer en grimmig, schimmig zelfs. Als er al een fysieke versie is, staat op de disk niet het volledige installatiebestand. De rest moet je eerst downloaden, samen met een update die de meest prangende problemen belooft te verhelpen.

Eerdere excessen

Het is wat het is, ook al is het niet altijd zo geweest. Als je de mogelijkheid hebt om later nog iets aan te passen, maak je daar gebruik van. Zo gaat dat nu eenmaal, zelfs als het er misschien voor zorgt dat je voortaan minder nauwkeurig te werk gaat. Toen ik als tiener een potje typex kocht, ging ik er ook slordiger van schrijven. Bovendien blijven spelletjes tegenwoordig steeds vaker in ontwikkeling, nog lang na hun ‘release’. Fortnite verscheen ooit officieel, maar heeft inmiddels zoveel transformaties doorgemaakt dat het eigenlijk geen zin meer heeft om het te beschouwen als een product met een releasedatum. Spelletjes as a service.

Verandering wekt vrijwel altijd weerstand op, vaak gevolgd door gewenning. Waar zouden we zijn zonder microtransacties, battle passes, day one-patches, always online? En laten we early access niet vergeten. Wie ooit bedacht heeft dat je een spelletje dat nog niet af is toch al kunt verkopen, is een genie. Nu ben ik hier niet om al die ontwikkelingen af te schrijven als onnodig en bij voorbaat klantonvriendelijk. In veel gevallen valt er zelfs wel wat voor te zeggen. Sommige spelletjes floreren juist als de ontwikkelaar gaandeweg steeds weer wat geld vraagt en krijgt om de beschikbare content uit te diepen en toe te spitsen op wat de doelgroep wil. Daar is niets mis mee.

New world pre-order

Helaas is er altijd iemand die het voor de rest, wij in dit geval, verpest. De beruchte horse armor-dlc voor The Elder Scrolls 4: Oblivion was niet de eerste microtransactie, maar het vormde wel de aanzet voor de hele spelletjesindustrie om de grenzen op te zoeken van wat spelers nog accepteren als betaalde downloadbare content. Destijds leidde het terecht tot ophef, tegenwoordig is het vooral een uitgekauwde meme. Als ik nu voor 2,50 euro een skin kan kopen, ben ik nog geneigd het goedkoop te vinden ook.

En dat is waar de schoen wringt. Ik vind het nu al normaal dat spelletjes niet meer een releasedatum hebben die in steen geschreven staat. Maar ik wil het niet normaal gaan vinden dat diezelfde spelletjes over een paar jaar twee releasedatums hebben. Want dat is wat early access tegenwoordig steeds vaker betekent.

Ik heb overwegend met plezier gekeken naar alle presentaties afgelopen week, maar ik zag schrikbarend vaak diezelfde term staan als middel om hetzelfde spelletje voor nog meer geld te verkopen, in ruil voor een paar dagen eerder toegang. Lies of P, Remnant 2, Starfield en onlangs natuurlijk ook Diablo 4 flikken het allemaal. Laat het maar aan het kapitalisme over om een concept als early access om te buigen naar een manier om van de trouwste fans juist nog meer geld te vragen. Of in mijn geval van iemand die niet kan omgaan met een andere beloningsstructuur dan instant gratification.

Jarenlang heeft de spelletjesindustrie ons voorgehouden dat het van levensbelang is om al hun prachtige producten te pre-orderen, want anders wisten de arme uitgevers niet of ze wel genoeg centjes zouden verdienen. Sterker nog, we moesten haast wel, want anders zouden we die ene exclusieve outfit of missie mislopen die nooit meer los zou worden verkocht en al helemaal niet gratis zou worden uitgebracht een paar weken later. Het is nooit genoeg.

Wat zou het mooi zijn als ik sterk genoeg blijk om weerstand te bieden tegen deze trend. Maar ik heb zo mijn reserveringen.

De uit Amsterdam afkomstige gameontwikkelaar Rusty Lake bestaat tien jaar. De studio viert dit onder andere met een gratis game die nu beschikbaar is.

De ontwikkelaar staat bekend om hun macabere puzzelgames die zich afspelen in het Rusty Lake-universum. Deze spellen combineren point-and-click-gameplay met escape-room-achtige puzzels. Hoewel de verschillende spellen allemaal los te spelen zijn, loopt er ook een rode draad door de games. Er zijn achttien games uitgebracht, waarbij sommige betaald en andere spellen weer gratis zijn.

Om te vieren dat Rusty Lake tien jaar bestaat, heeft de ontwikkelaar nu een nieuwe gratis game uitgebracht, genaamd The Mr. Rabbit Magic Show. Het gaat om een "korte maar mysterieuze" game. Daarbij wordt er in het spel gehint naar de volgende grote game van de ontwikkelaar, genaamd Servant of the Lake. The Mr. Rabbit Magic Show kan gratis gedownload worden via iOS, Android, Steam en Itch.io. Daarbij is er op verschillende digitale winkels een uitverkoop van Rusty Lake-games gaande.

De gamedivisie van Microsoft heeft het afgelopen kwartaal een stijging in omzet gezien. De omzet van hardwareverkoop blijft wel nog altijd dalen.

Het bedrijf maakte de kwartaalcijfers van het derde fiscale kwartaal van 2025 bekend. Daaruit blijkt dat Microsoft 70,1 miljard dollar aan omzet heeft gedraaid in dat kwartaal, wat voor een netto-opbrengst van 25,8 miljard dollar zorgde. Dat betreft een groei van respectievelijk 13 en 18 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Deze groei is vooral te danken aan de cloud- en Office-producten van Microsoft, maar ook de Xbox-divisie heeft succes geboekt: de omzet van de gamesafdeling is met 5 procent gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Binnen die divisie is Xbox-content en services, waar Xbox-games en Game Pass onder vallen, met 8 procent gestegen. Dit mede dankzij spellen als Call of Duty, Minecraft en Avowed. Ook Game Pass-abonnees zijn gestegen, al werden er geen precieze cijfers genoemd.

De cijfers rondom Xbox-hardware zijn echter wederom gedaald - ditmaal met 6 procent. Al enkele jaren daalt de verkoopt van Xbox-consoles, en daar lijkt vooralsnog geen verandering in te zijn gekomen. Op zich is dat ook niet heel gek, aangezien Microsofts huidige strategie betekent dat Xbox-games op steeds meer verschillende manieren aangeboden worden - ook op concurrerende consoles zoals de PlayStation 5.