A Quiet Place: Day One filmreview - Ontroerend einde van de wereld

Ik denk dat we allemaal dezelfde reactie hadden toen we de promo van A Quiet Place: Day One zagen: heeft deze filmreeks serieus een prequel nodig? In een wereld van franchises, prequels, vervolgen, remakes, reboots en prequels was A Quiet Place nou bij uitstek een film die géén vervolgen nodig had. Het tweede deel wist wel te vermaken, maar overtuigde niet van franchisepotentie.

Het hoogtepunt van deel twee getuigde wel van een plotpunt waar veel te behalen valt bij apocalypsverhalen: het is altijd enorm interessant om te zien hoe de wereld in elkaar stort. Desalniettemin was ik sceptisch, maar hoe dichterbij we bij de release kwamen, hoe meer hoop ik kreeg: Lupita Nyong’o (Us, Twelve Years a Slave) in de hoofdrol, de betrokkenheid van Michael Sarnoski (regisseur en co-schrijver van Pig) en de epische poster die je hieronder ziet lieten me allemaal denken dat dit toch wel eens heel erg vet kon worden. A Quiet Place: Day One weet dan ook enorm te verrassen als prequel, maar dat komt vooral doordat het niet zo -gericht op horror is als je misschien verwacht. 

Spreken is een doorkliefde keel, zwijgen is goud

Een prequel als deze moet vooral de omslag van de gewone wereld naar een postapocalyptische nachtmerrie in beeld brengen, en door de setting handig te kiezen is het contrast hier gigantisch. We maken het begin van de apocalyps namelijk mee vanuit New York - je weet wel, ‘the city that never sleeps’, omdat iedereen er druk is met lawaai maken.

We volgen daar Lupita Nyong’o haar personage Samira, die voor de apocalyps al een existentialistische worsteling heeft die door de komst van bloeddorstige aliens in een ander perspectief wordt geplaatst. Waar anderen in een apocalyps vooral denken aan overleven, gaat Samira meditatief met haar kat door New York wandelen om te overpeinzen wat dit betekent voor het bestaan. Dat doet ze samen me de verwarde Eric, gespeeld door Joseph Quinn (Stranger Things).

© Gareth Gatrell

Waarom ze er zo in staan en wat ze dan precies ondernemen ga ik niet verklappen - dat doet het promotiemateriaal immers ook niet. Wat ik je wel kan vertellen is dat het dus een vrij langzame en enorm esthetische film is, die zich meer richt op de personages dan op het doen en laten van de buitenaardse audiojagers.

Golfbewegingen

Deze bijzondere insteek zorgt ervoor dat de film wel een bepaalde balans moet bewaren: het persoonlijke verhaal moet immers met genoeg A Quiet Place-dna worden verteld om fans te bekoren. Dat lukt in principe prima. Tussen het overpeinzen door word je regelmatig in spannende sequenties getrokken die nog altijd even zenuwslopend zijn. Toch wringt het daar een beetje: de film is op z’n sterkst op de rustigere momenten, als we kalmpjes kunnen nadenken over de veranderde wereld. Er is bijvoorbeeld een fantastische sequentie waarin we het doen en laten van een kat door het gesloopte New York volgen. Daar kijk je toch veel liever naar dan naar de zoveelste persoon die z’n adem inhoudt omdat er een monster om de hoek staat?

Opvallend is dat er niet heel veel ‘Day One’ aan de insteek is: we krijgen geen grote loredump over de aliens en zien ook eigenlijk nauwelijks hoe mensen zich aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid. Dat is wat mij betreft helemaal niet erg, omdat er nu een kleinschalig, ontroerend verhaal wordt verteld. Toch is het iets om rekening mee te houden als je vooral uitkeek naar meer informatie over de monsterlijke wezens.

Een filmkat voor in je top tien

Net als de twee voorgaande A Quiet Place-films, heeft het uitgangspunt hier een ingrijpend effect op de kijker: je bent in de bioscoop de hele tijd doodsbang dat je buik op een stil moment een gek geluidje maakt. En, nog interessanter: je let enorm goed op de geluiden van de film. Daarnaast wordt je aandacht ook weer naar de beelden getrokken, omdat er op zoveel momenten van de film juist weinig audio is - door het uitgangspunt let je dus beter op zowel het beeld als het geluid. Gelukkig blinken die aspecten allebei uit: het sound design is top en wordt ondersteund door een prachtige soundtrack, en het gebroken New York ziet er oogstrelend mooi uit.

Dit betekent dat de acteerprestaties afhankelijk zijn van subtiele mimiek, omdat je immers niet zo veel geluid kan maken. Dit gaat Lupita Nyong’o, Joseph Quinn en Alex Wolff - die eindelijk een volwassen man speelt - enorm goed af, maar er is nog een onverwachtse ster: de kat Frodo (en ja, de hoofdpersoon heet Sam). Het is wel krankzinnig hoe stil deze kat is: zelfs oog in oog met een alien kan er geen miauwtje vanaf, wat de personages natuurlijk erg goed uitkomt. Het klinkt misschien stom, maar de aanwezigheid van de kat voegt heel wat warmte toe aan de kille situatie. Dikke props aan de katten Schnitzel en Nico, die de kat in de film hebben vertolkt - ik weet niet of ergens awards aan katten in films worden uitgereikt (de Gouden Haarbal?), maar ik weet wel waar mijn stem naartoe zou gaan! 

Als muziek in de oren

Wel nog even een kleine kanttekening voordat je naar de bios holt: ik heb zelf een enorm groot zwak voor films en series waarin mensen moeten bevatten dat hun realiteit eindigt of anders is dan ze dachten. Mijn favoriete serie is nog altijd The Leftovers en ook van het ietwat experimentele Carol at the End of the World werd ik best blij. Vandaar dat de onverwachtse focus van het kleinschalige, persoonlijke verhaal me weet te bekoren - dat is zeker niet voor iedereen zo.

Het helpt daarbij dat Michael Sarnoski de film enorm mooi weet te schieten, waardoor het langzamere tempo echt geen straf is. Bovendien weet deze film perfect waar het moet eindigen - al ben ik het niet met de muziekkeuze van de credits eens, maar dat terzijde. A Quiet Place: Day One is geen film die langer dan 100 minuten hoeft te duren, en dat weet de film gelukkig zelf ook.