Civilization 7 (PC) review – Rome werd niet in één jaar gebouwd

Ja, ik heb de woorden “Marvin komt” getypt zónder een minuut lang te gniffelen achter mijn toetsenbordje. Verdomme, ik ben echt 30. Maar die volwassen houding past wel bij een nieuwe Civilization, waarin ik in de huid kruip van wereldleiders, volkeren naar nieuwe hoogten stuw en íédereen en zijn oma bedreig met atoombommen. Hmm, in dat opzicht ben ik nog hetzelfde als toen ik Civ 6 voor het eerst opstartte, zo’n acht jaar geleden. Gelukkig is Civilization in de tussentijd wél flink veranderd.

Grote grabbelton

In grote lijnen is Civilization 7 natuurlijk hetzelfde als zijn voorgangers. Jij staat aan het roer van een nieuwe beschaving en moet die van een kleine, primitieve nederzetting uit zien te bouwen tot een wijdverspreid, hypermodern rijk. Je stuurt scouts op pad om de wereld te verkennen, ontmoet andere beschavingen, wordt vriendjes met ze of vermorzelt ze tot pulp. Ondertussen werk je aan wetenschap, cultuur, religie en natuurlijk de economie, en probeer je in die opzichten sneller te groeien dan al je tegenstanders om de overwinning te behalen.

Hoe je dat doet is in grote lijnen dus hetzelfde, maar met wíé je dat doet is in deel 7 compleet anders dan we gewend zijn. Je kiest nu namelijk een leider, die niet vastzit aan een specifieke beschaving. Dat betekent dat ik aan het begin van mijn eerste game gewoon in de huid kan kruipen van Benjamin Franklin, en met hem het Romeinse rijk kan aansturen. Als je echt een geschiedenispurist bent vind je dat misschien niets, maar ik ga er érg goed op. De leiders hebben namelijk elk hun eigen voordelen en bepaalde buffs, wat het leuk maakt om uit te zoeken aan welke beschaving je ze wilt koppelen, om zo te bepalen hoe je een potje Civ aanvliegt.

De beschavingen zelf zijn ook erg tof. Ze hebben allemaal unieke gebouwen, units – van Founders die een dorp kunnen vestigen waar gelijk een grote muur omheen staat, tot imposante Romeinse gevechtseenheden – en natuurlijk wereldwonderen. Zo bouwde ik uiteindelijk toch maar een Colosseum; niet omdat ik de cultuurbonussen die dit legendarische amfitheater oplevert nodig had, maar omdat een Romeins rijk zónder Colosseum gevoelsmatig niet hetzelfde is. Doordat je leiders en beschavingen nu kunt mixen – er zijn wel een paar voorwaarden en restricties, maar dit lijkt allemaal goed afgewogen – kun je vanaf je allereerste potje op tig verschillende manieren spelen, en dat is het grootste pluspunt van Civ 7.

Dikke doelstellingen

Er zijn meer veranderingen. Hoe de verschillende tijdperken (Ages) van een potje Civ zijn opgedeeld, bijvoorbeeld, en in het verlengde daarvan hoe je de overwinning najaagt. Je gaat van de oudheid naar het tijdperk van verkenning (waarin je ineens de oceaan kunt oversteken en nieuwe continenten ontdekt), en door naar het moderne tijdperk. In elk tijdperk werk je aan zogenaamde Legacy Paths: behapbare doelstellingen die aansluiten op het soort overwinning dat je wilt behalen (Economic, Military, Science of Culture), en dat werkt prima. Vooral voor nieuwkomers is het een goede toevoeging, want zo weet je altijd waar je aan moet werken, en verdwaal je minder snel in de gigantische sloot aan mogelijkheden die Civ je biedt.

Toegegeven, bij de tweede keer dat ik voor een Science-victory ging, waren deze Legacy Paths al niet meer heel interessant, maar dat probleem heeft Civilization altijd gehad met zijn Victory Conditions. Gelukkig blijft de manier waaróp je de doelstellingen behaalt wel interessant, omdat er tussen alle leiders en beschavingen zo veel variatie zit. En bijvoorbeeld de Tech-tree, waarin je over een x-aantal beurten nieuwe technologieën onderzoekt, zit dusdanig goed in elkaar dat je ‘m niet elke keer in dezelfde volgorde hoeft te doorlopen.

In de overgang

Wat ik een beetje dubbel vind, is de overgang tussen de verschillende tijdperken. Aan de ene kant voelt het namelijk alsof jouw harde werk teniet wordt gedaan. Je verliest bijvoorbeeld bepaalde units en alle steden buiten de hoofdstad worden weer een dorp (waarover later meer). De overgang naar een nieuwe Age zou een soort evolutie moeten zijn, maar voelt in dat opzicht toch als een stapje achteruit. Aan de andere kant bieden deze overgangen véél meer mogelijkheden. Je kunt hier namelijk ook switchen van beschaving, en Rome achterlaten om met bijvoorbeeld Normandië verder te gaan.

Dat is heel cool gedaan, omdat je daardoor ook ineens een andere speelstijl kunt aanmeten. Is die lul  van een Confucius (echt, wat is het met Civ en zogenaamd sympathieke leiders die een klootzak blijken te zijn?) veel te hard aan het gaan op Science, en ben je bang dat je hem niet meer in kunt halen, dan ga je toch gewoon over op een Culture-overwinning? Doordat je in de tussentijd aan Legacy Paths hebt gewerkt – zelfs degene die niet je hoofdfocus is – krijg je bij een Age-overgang de keuze tussen allerlei modifiers, en ook dat is erg leuk gevonden. Je krijgt een bepaald aantal punten voor specifieke Legacy Paths, en kunt daarmee als het ware deze modifiers kopen. Een ervan is bijvoorbeeld dat je twee minderen dorpen/steden kunt bouwen, maar daartegenover 100 procent extra Influence krijgt wanneer je independent powers (de nieuwe Barbarians, maar dan slimmer) en city-states benadert. Mogelijkheden te over.

Door deze nieuwe soorten overgangen tussen Ages, en het feit dat je nieuwe beschavingen kunt kiezen, zit je veel minder vast aan de keuzes die je bijvoorbeeld in de eerste 150 beurten hebt gemaakt. Je kunt reactiever spelen en aan het einde van de rit zomaar ineens een Economic overwinning behalen terwijl je doel in de eerste beurt eigenlijk Culture was. Dit was alleen véél toffer geweest als de AI van de tegenstanders wat beter in elkaar zat. Heel slim zijn ze namelijk niet – in welke Civ waren ze dat wel? – waardoor me vanaf begin af aan richten op een specifieke Victory in de praktijk eigenlijk altijd de beste keuze was. Maar het hóéft dus niet meer.

Onoverzichtelijke brei

Waar ik ook enorm over te spreken ben, is hoe je dorpen en steden groeien in Civilization 7. Firaxis had als doel om dit wat realistischer te laten gebeuren, met een stadskern die zich langzaam aan uitbreidt, zoals dat in het eggie ook gaat. Door genoeg Food te hebben, zal je stad zich vanzelf uitbreiden (mits je bevolking blij genoeg is), waarna jij een van de vakjes moet kiezen waar je een verbetering op wilt zetten (bijvoorbeeld een Farm of een Mine) om de opbrengst ervan te verhogen. Inderdaad, je hebt geen Builders meer nodig, hoera! Niets was namelijk vervelender dan een bepaald vakje willen verbeteren om erachter te komen dat je nog vijf beurten op een Builder moet wachten. De omliggende vakjes worden vervolgens aan je stad toegevoegd, en die kun je later – als ‘ie weer groeit – dus selecteren om verder te groeien. Geen gezeik met vakjes kopen, gewoon groeien met die hap. Heerlijk.

Er is nu ook een verschil tussen steden (City’s) en dorpen (Towns). Steden zijn gewoon wat we gewend zijn: met Production kun je hier nieuwe units en gebouwen neerplanten, je hoeft alleen een paar beurten te wachten. Maar wanneer je een nieuwe nederzetting neerplant, is dat een Town. Daarin kun je alleen nieuwe units en gebouwen kopen met Gold. Groeit je Town verder, dan kun je die een specialisatie geven, bijvoorbeeld door een industrieel dorpje ervan te maken, waardoor deze specifieke Town extra Production oplevert voor je andere steden. Of juist Food, als je dat nodig hebt. Mocht je daar klaar mee zijn, dan kun je je Town voor een (oplopend) Gold-bedrag upgraden naar een volwaardige stad. Dit hele systeem zit fucking goed in elkaar, want het stroomlijnt het proces van het uitbreiden van je beschaving, en je hoeft je met veel minder randzaken bezig te houden.

De steden zien er ook prachtig uit, want de gebouwen in verschillende districten (vakjes) sluiten veel natuurlijker op elkaar aan en elke beschaving heeft weer zijn eigen visuele stijl. In Civ 6 stoorde ik me er enigszins aan dat de steden enorm gefragmenteerd waren: dit is het district dat voor Production dient, dat is het economische district, etc. Alleen realiseer ik me nu dat dat súper overzichtelijk was. In Civilization 7 lijkt ALLES op elkaar. Echt, alles. Als je na 200 beurten even snel wil zoeken naar waar in je acht dorpen of steden je ook alweer een Library hebt gebouwd, dan heb je pech. Ga elk vakje maar even bij langs met je muis. Het is echt een hel, en ik snap niet dat Firaxis dit niet veel overzichtelijker heeft gemaakt. Hoe groter je rijk, hoe onoverzichtelijker de brei wordt. Een goede zoekfunctie op de map zou het wat beter maken, maar die is er niet.

Goed en slecht

Als kers op de onoverzichtelijke taart is de User Interface ook niet om over naar huis te schrijven. De Civilopedia (waar je in Civ 6 álles in op kunt zoeken om over de game te leren) is veel te beperkt, en mist bijvoorbeeld informatie over hoe de lengte van Trade-routes wordt bepaald. Trade-routes die je amper op de map kunt spotten, trouwens, waardoor je al je Traders moet aanklikken om te zien waar ze naartoe gaan. Zucht.

De verschillende opties in Tech- en Culture Trees lijken daarnaast állemaal op elkaar, wat ervoor zorgt dat je elke fucking keer weer met je muis bij alle opties langs moet gaan en alles moet lezen om erachter te komen waar je naartoe wilt werken. Je moet ook telkens je muis langs al je Units laten glijden, want als je uitgezoomd bent is het verschil tussen bijvoorbeeld twee soorten schepen (een verkennend schip en een militair schip, bijvoorbeeld) niet te zien. Het werkt gewoon voor geen meter.

Dat zal waarschijnlijk na een paar potjes geen probleem meer zijn voor Civ-veteranen, maar voor nieuwkomers zal deze onoverzichtelijke bende afschrikken. En dat terwijl Civilization 7 deze nieuwkomers zo goed tegemoetkomt met zijn leiderskeuzes, Legacy Paths, Age-overgangen, een handige tutorialfunctie en tal van verhalende keuzes (wat compleet nieuw is voor de franchise) die bijdragen aan het gevoel dat elk potje echt een andere ervaring is, en dat je je eigen geschiedenis opbouwt. Civilization 7 doet zoveel dingen goed (ik heb het niet eens over het nieuwe Influence-systeem gehad!), maar mist een hoop handigheden die eerdere delen wel hadden. Die zullen later via updates vast nog wel komen, zoals ook in eerdere delen het geval was, maar daardoor kunnen we nu nog niet stellen dat Civilization 7 zijn voorgangers in één klap doet vergeten. Terwijl de potentie er wel is.

Civilization 7 komt op 11 februari uit voor pc, Xbox Series X/S, Xbox One, PlayStation 4 en PlayStation 5.