De beste publieke verontwaardigingen

Vorige week stond de Stelling van de Week in het teken van de timed exclusiveness van Rise of the Tomb Raider. Dit leverde een karrenvracht aan comments op, net zoals het oorspronkelijke nieuwtje (en de follow-up). Daarnaast gingen jullie onder de blog van JJ helemaal lekker los, want vele van jullie waren op z’n zachtst gezegd redelijk verontwaardigd. Iets waar ik me tot op zekere hoogte goed in kan vinden, want de vorige Tomb Raider is (zoals jullie weten) een van mijn favoriete games van 2013. Desalniettemin sloeg de verontwaardiging bij sommige fanboys een tikje te ver door… Zo kregen de medewerkers van Microsoft talloze (doods)bedreigingen naar hun hoofd geslingerd. Maar de kwestie Rise of the Tomb Raider is niet de eerste publieke verontwaardiging in de game industrie. In deze Feature zet ik een aantal van de meest spraakmakende op een rijtje.

Het DRM-beleid van de Xbox One

Laten we beginnen met een schandaal dat met de recente launch van de console een mooi beginpunt is voor deze Feature. Op 21 mei 2013 werd de Xbox One door Don Mattrick onthuld. De eerste verhalen rondom deze console stonden eigenlijk allemaal in het teken van de DRM die Microsoft wilde implementeren. Zo zouden spelers altijd in verbinding moeten staan met het internet, konden ze tweedehands spellen niet verkopen/gebruiken, kon Kinect niet uitgeschakeld worden, en zouden indie studios niet zelf games kunnen uitbrengen. In principe zou dit gegeven daarentegen een hoop nieuwe mogelijkheden met zich mee kunnen brengen, zoals het zogenaamde 'Family-sharing' (spellen delen met vrienden en familie), maar desondanks was verreweg de meerderheid van de fans totaal niet enthousiast. Een publieke verontwaardiging waar Sony tijdens de E3 handig gebruik van maakte, door vrijwel alle informatie over de PS4 in te kleden als steek onderwater naar de Xbox One. Na een aantal verwoede pogingen hun gedachtegang uit te leggen, was het uiteindelijk toch niet verwonderlijk dat Microsoft het hele 'always-online' concept al vlak na de E3 van tafel veegde, de Kinect niet meer verplicht stelde en het boegbeeld van de 'oude' Xbox One (Mattrick) naar Zynga vertrok.

Hot Coffee mod in GTA: San Andreas

GTA en publieke verontwaardiging gaan hand in hand. Ik beperk me in deze Feature echter tot de perikelen rondom GTA: San Andreas. Een stelletje modders was lekker aan het prutsen met de code van deze game, waarbij ze een van de meest controversiële ontdekkingen in de gamegeschiedenis deden… Zij vonden de gamecode van een minigame, waarbij je door middel van een soort ritmespelletje seks kon hebben. De mod die deze code activeerde, doopten zij de Hot Coffee mod. Uiteraard probeerde Rockstar in eerste instantie de schuld nog bij de modders te leggen door te stellen dat zij de code hadden toegevoegd. Toen deze echter ook in de consoleversie werd gevonden, moesten de Rockstar medewerkers met de spreekwoordelijke billen bloot… Men had dus toch zelf aan de minigame gewerkt. Op het hoogtepunt van de verontwaardiging werd er een grootschalig protest georganiseerd bij het hoofdkantoor van Rockstar, wat weer leidde tot de bemoeienis van een aantal hooggeplaatste politici, waaronder zelfs Hilary Clinton. Zij riepen op tot zwaardere regulatie van het verkoop van games en beschuldigden Rockster van het verbergen van de code om een 18+ classificatie te voorkomen. Uiteindelijk kon de ontwikkelaar niet anders dan San Andreas nogmaals uitbrengen, maar dan zonder Hot Coffee code en daarnaast de oude versies te voorzien van een patch die de code blokkeerde.

Hackers leggen gameplatformen plat

Nu hadden we laatst natuurlijk allemaal te lijden onder de acties van de Lizard Squad die niet alleen menig gameservice down wist te krijgen, zoals PSN en Battle.net, maar daarnaast ook nog een bommelding de deur uit deed. Volgens hen zou de vlucht waarop SEO baas John Smedley zich bevond doelwit worden van een aanslag. Dit laatste was aanleiding genoeg voor de FBI de kereltjes op te pakken. Helaas was dit niet de eerste keer dat hackers de game industrie tot doelwit maakten. Bekendste voorbeeld begint met George Hotz, oftewel Geohot, die de tools beschikbaar maakte om je eigen PS3 te hacken. Sony sleepte Geohot voor de rechtbank, en dat schoot Anonymous vermoedelijk in het verkeerde keelgat, aangezien zij op hun beurt Sony tot doelwit van hun acties maakten. Dit resulteerde in een fikse downtime van PSN die een aantal weken aanhield en de corruptie van zo’n 77 miljoen accounts. Oftewel: een van de grootste hacks in de geschiedenis, die zorgde voor een heleboel verontwaardigde gamers. Niet alleen was er fikse kritiek op Anynomous, maar ook op Sony die volgens velen onvoldoende deed aan de beveiliging van privacygevoelige informatie. Geohot ontkende overigens betrokkenheid, maar de twee voorvallen lijken te toevallig om niet gerelateerd te zijn…

Match fixing in eSports

Zijn eSports nou wel of niet een echte sport? Je zou kunnen zeggen dat daar eerst zoiets typisch als een gokschandaal voor nodig is… En in dat geval voldoen eSports zeker aan het criterium. Deze publieke verontwaardiging ontstond na een StarCraft wedstrijd in Zuid-Korea, waar de professionele gaming scène (bijna) net zo erg gerespecteerd wordt als traditionele sporten, en StarCraft ook wel de nationale sport wordt genoemd. 11 e-atleten werden beschuldigd van het doelbewust verliezen van wedstrijden, zodat de uitslag van te voren al vast stond en de personen die de juiste uitkomst voorspelden er met een flinke zak geld vandoor konden gaan.Deze 11 jongens bleken zelfs onderdeel van een illegaal gokkartel, dat trainingscentra runde waar de deelnemers daadwerkelijk leerden om wedstrijden onopgemerkt te verliezen. Dat we hier te maken hebben met een van de grootste schandalen in eSports ooit wordt wel bewezen door het feit dat de verontwaardiging zo hoog opliep dat de regering zich er uiteindelijk mee moest bemoeien om de boel te sussen. 

Mortal Kombat en Night Trap zorgen voor oprichting ESRB

Tegenwoordig krijgen alle games netjes een leeftijdsclassificatie, maar dat is niet altijd zo geweest. In ieder geval niet totdat Night Trap uitkwam… In deze game ben je een agent van het SCAT (Sega Controle Attack Team) die een groep jonge meisjes moet beschermen tegen vampiers. Er werd hierbij gebruik gemaakt van echte gefilmde scènes, waarbij vooral het moment dat een actrice aangevallen wordt terwijl ze in haar nachtjapon rondhuppelt voor veel opschudding zorgde. De game zou volgens velen aansporen vrouwen gevangen te nemen en te vermoorden. Daarnaast was er natuurlijk Mortal Kombat, waarbij het vooral de witte stipjes, die een ruggengraat moesten aanduiden na een fatality van Sub-Zero waren, die zorgden voor een algehele publieke verontwaardiging. Naast deze twee games veroorzaakten ook Doom en Lethal Enforcers een uitroep van bezorgde ouders, politici en journalisten die allemaal van mening waren dat games wel het werk van de duivel moesten zijn. En zodoende besloot men om ervoor te zorgen dat tere kinderzieltjes nooit meer zomaar in aanraking konden komen met dit type gameplay, oftewel de ESRB, die verantwoordelijk is voor het leeftijdsclassificatiesysteem, was geboren.

"Videogames leiden tot geweld"

Bovenstaande games werden dan wel beschuldigd van het aansporen tot geweld, maar heel soms vormen games helaas daadwerkelijk de aanleiding tot een gruweldaad. Zo werd een tiener schuldig bevonden aan de moord op zijn ouders, omdat zij hem verboden hadden Halo te spelen. Maar daarentegen worden games veel vaker tot boeman gemaakt, terwijl de link tussen de daad en de game veel minder eenduidig is. Het bekendste voorbeeld van een (oneerlijk) beschuldigde game is ongetwijfeld Doom. Er werd namelijk gezegd dat de schutters van de Columbine schietpartij zichzelf door middel van deze game trainden de moed op te bouwen hun gruweldaad uit te voeren. Daarnaast leidde het tragische incident, waarbij een 17-jarige jongen zijn 14-jarige vriend doodschoot, ook tot een behoorlijke publieke verontwaardiging. In eerste instantie werd namelijk gezegd dat de dader eigenaar was van Manhunt, een gegeven dat klakkeloos door media over de gehele wereld als verklaring voor deze moord werd aangegrepen. Later bleek het echter toch echt de game van het slachtoffer te zijn geweest… Desondanks leidde dit incident wederom tot een rechtszaak, waarbij de familie van het slachtoffer tevens de release van Manhunt 2 probeerde te stoppen. Hiervoor namen zij Jack Thompson in de arm, een meneer die hieronder zijn eigen alinea in deze Feature verdient.

Alle uitspraken van Jack Thompson

Jack Thompson heeft een duidelijke mening: het is wachten op het moment dat we veranderen in seriemoordenaars… dat kan immers niet anders, aangezien we allemaal gamen. Hij ziet games namelijk als regelrechte moordsimulators, waartegen we allemaal (door hem) beschermd moeten worden. Deze zeer conservatieve advocaat heeft het dan ook tot zijn levenswerk gemaakt om al vanaf 1997 zo’n beetje iedere ontwikkelaar voor de rechtbank te slepen. Daarnaast schreef hij in 2005 een wedstrijd uit, waarbij hij $10000 zou doneren aan een goed doel als er iemand kwam met een game waarin Take-Two baas Paul Eibeler vermoord wordt. Uiteraard kwam deze game er, maar weigerde Thompson met de poen over de brug te komen. En dit is slechts een klein voorbeeldje van de door hem uitgekraamde onzin die keer op keer zorgden voor een flinke publieke verontwaardiging onder gamers. Gelukkig mag Thompson inmiddels vanwege al zijn smaad en laster zijn beroep niet meer uitvoeren en zijn we (grotendeels) verlost van deze mafketel.

E.T. laat de gehele industrie crashen

In 1983 zorgde E.T. (de game van Atari) voor een incident dat vrijwel de gehele game industrie liet crashen. De game zorgde grotendeels voor de recessie die van 1983 tot 1985 aanhield, en waarbij de jaarlijkse opbrengst in de bizz kelderde van $3,2 miljard naar $100 miljoen, oftewel een daling van bijna 97%. Er zijn verschillende oorzaken voor de crash aan te wijzen, maar hoofdzakelijk betrof het een verzadiging van de markt door (hele slechte) titels, en E.T. was hierbij het laatste loodje… De game was vrijwel onspeelbaar en wordt door velen als een van de slechtste games ooit beschouwd. Consumenten verloren massaal het vertrouwen in de industrie. Het was niet zo’n fijne tijd om gamer te zijn, aangezien er een grote droogte heerste en er dus simpelweg weinig te gamen was. De industrie krabbelde een aantal jaar later gelukkig weer op, voornamelijk door het grote succes van het Nintendo Entertainment System, oftewel de good old NES. O, en al die miljoenen onverkochte E.T. cartridges die Atari naar verluid vol schaamte in de woestijn begraven had, en waar hele pelgrimstochten naar op zoek gingen, zijn na bemoeienis van Microsoft en een flinke zak poen uiteindelijk toch echt gevonden. 

(Verdacht) positieve game reviews

Kane and Lynch werd prominent getoond in de banner van GameSpot. Medewerker Jeff Gertsmann was echter niet zo onder de indruk van de game en liet dat duidelijk doorschemeren in zijn review… en plots werd hij ontslagen. Toeval? Feit blijft dat het een verdachte zaak is, waardoor heel veel mensen reviews met andere ogen bekeken en de vraag rees of journalisten wellicht veelvuldig betaald krijgen om bepaalde (positieve) dingen op te schrijven. Een zelfde soort incident speelde zich af rondom Driver 3, dat door de meeste mensen zeker niet wordt beschouwd als heuse topper. Het was juist daarom zo frappant dat zowel PlayStation: The Official Magazine als Official Xbox Magazine (beide uitgegeven door Future Publishing) de game beloonden met een dikke 9. Deze uitschieters vielen uiteraard op en nogmaals ontstond er een publieke verontwaardiging rondom de integriteit van gamejournalisten. De zaak kwam tot een hoogtepunt op het forum, waar al snel elk topic dat iets te maken had met de kwestie verwijderd werd. Dit versterkte uiteraard de stelling dat de reviews doorgestoken kaart waren, evenals het feit dat de uitgever als eerste exclusief de game mocht checken… Recentelijk kwam ten slotte Zoe Quinn in de spotlight te staan. Boze tongen beweren dat deze developer in ruil voor goede PR met een aantal journalisten in bed is gedoken. Waar of niet, feit blijft dat het publiek behoorlijk verontwaardigd is over de mogelijke gang van zaken in de gamejournalistiek.

"Mass Effect is een alien seks simulator"

Toen men nog niet zo bekend was met Mass Effect deden de raarste geruchten de ronde, zo werd er gesteld dat we te maken hadden met een alien seks simulator… Vooral conservatieve (Amerikaanse) nieuwsmedia brachten het bericht met veel bombarie. Psychologen en andere zelfbenoemde experts werden van stal gehaald om de game met de grond gelijk te maken. Vooral Cooper Lawrence kreeg er geen genoeg van, iets dat ze moest bekopen met talloze negatieve reviews van haar zelfhulpboeken op sites als Amazon. Oftewel, de wraak van Mass Effect fanboys was zeer zoet. Maar toegegeven, het is natuurlijk wel mogelijk om met een alien de liefde te bedrijven, maar ten eerste valt er weinig bloot te zien en wordt de seks slechts geïmpliceerd, en ten tweede is het niet (per se) de insteek van de game…

En dat waren 10 van de beste publieke verontwaardigingen in gameland. Of althans, dat waren er 10 die mij erg goed zijn bijgebleven. Hebben jullie andere schokkende schandalen in gedachten die voor flink wat ophef hebben gezorgd, laat het dan weten in de comments!