<article class="article article-detail">
<content class="article__content">
<div class="article__snippets">
<div class="rs-snippet rs-snippet__html" id="c4239f79-a088-4ae3-a7f8-ad1f1bb888a5">Dit is een artikel uit Power Unlimited #282, die nu in de winkels ligt!“We hebben het hier over een apparaat zonder opstarttijd. Zonder software-installatie. We hebben het hier over een echte console!” Bill Gates sprak deze woorden tijdens de Game Developer Conference van maart 2000 in San Francisco. Tot dan toe waren er wat vage geruchten over ‘dat Microsoft wat in de consolehandel ging doen’, maar nog niemand - behalve enkele ingewijden - had ooit van de Xbox gehoord.Er verscheen een powerpoint dia met de tekst ‘X-Box, The Future of Console Gaming’. Het publiek, voornamelijk Amerikaanse game-ontwikkelaars, reageerde uitzinnig.<h3>Geen proefballonnetje</h3>Het grootste en rijkste bedrijf ter wereld, vooral bekend van Windows en spreadsheets, ging zich op de consolemarkt wagen. Na de teloorgang van Atari zou eindelijk weer eens een Amerikaanse grootmacht een vuist maken tegen de heerschappij van het Japanse Sony en Nintendo. Dat niemand minder dan Bill Gates, de wereldberoemde medeoprichter en directeur van het bedrijf, naar de GDC was gekomen om deze console aan te kondigen, maakte wel duidelijk dat het hier geen proefballonnetje betrof. En ook geen slinkse manier om een nieuw type Windows-PC aan de man te brengen.“Het is een apparaat voor in de woonkamer”, verhelderde Gates, “en verschijnt najaar 2001. We zijn hier vandaag met een duidelijke reden. Wij hebben jullie hulp nodig om er geweldige games voor te maken.”Kort na een ongemakkelijk moment waarop Bill Gates een zwart leren jasje aantrok met op de achterkant een grote groene X, werd het prototype van de Xbox onthuld: een enorme zwarte X-vorm met daarin een kleine groene X. Een krankzinnige vorm die bij vrijwel niemand in een kastje onder de tv zou passen. Maar hij verduidelijkte wél de boodschap: dit wordt geen PC; dit wordt de krachtigste console ooit.“Wij hebben het superieure platform, met uitstekende marketing. Daar hebben we een behoorlijk budget achter gezet,” aldus Bill Gates, de rijkste man ter wereld. Dezelfde man die een jaar eerder nog schreeuwend tegen de bedenkers van de Xbox op het punt stond het hele project te annuleren.<h3>Bedreiging</h3>Ruim twintig jaar geleden werkte Microsoft aan Windows 95, een besturingssysteem dat ook bij gamers moest aanslaan. Om het ontwikkelen van games voor Windows gemakkelijker te maken, kwam Microsoft met het programma DirectX. In 1998 gebruikten vier technici van Microsofts DirectX-team onderdelen van Dell laptops om een prototype te maken van een op Windows gebaseerde videogame console. Het apparaat werd door hun de DirectX Box genoemd.Het team had gezien hoe de mensen van Sony met hun eerste PlayStation ‘uit het niets’ waren gekomen om games populair te maken bij een volwassen publiek. Steeds meer zogenaamde hardcore gamers maakten de overstap van PC naar PlayStation.Ze zagen de aangekondigde PlayStation als een verdere bedreiging van de door Windows en DirectX gedomineerde PC-markt. Zou het niet geweldig zijn als Microsoft ook een console uitbracht? Eentje waarop je Windows games gewoon op de tv in je huiskamer kon spelen? Kevin Bachus en de drie andere leden van het DirectX-team presenteerden hun plan aan Bill Gates en enkele andere hoge piefen bij Microsoft. Het werd met gelach ontvangen, herinnert Bachus zich.“Ze zeiden, dit is niet waar we het vandaag over willen hebben. Maar het is een interessant idee. Misschien kunnen we er later nog eens op terugkomen.”Ook al had Microsoft sinds begin jaren tachtig een game-afdeling, het bedrijf nam games toen nog niet echt serieus. Bachus: “Ondanks het feit dat gamen voor veel mensen het belangrijkste was wat ze met hun PC deden. De functionele toepassingen en programma’s voor bedrijven werden als veel belangrijker beschouwd.” Om zijn plan voor de DirectX Box er tóch door te krijgen, begon Bachus te lobbyen. Hij moest belangrijke figuren binnen Microsoft aan zijn kant zien te krijgen. Te beginnen met Ed Fries.<h3>Strijd</h3>Ed Fries groeide op met arcadetitels als Space Invaders, Frogger en Centipede. Hij probeerde de games zelf thuis na te maken voor de Atari 800. Deze klonen van arcadegames werden tijdens zijn middelbareschooltijd ook daadwerkelijk uitgegeven en verkocht. Na zijn studie belandde Fries in 1985 bij Microsoft, waar hij aanvankelijk jarenlang werkte aan het verbeteren van programma’s als Word en Excel.Een droom werd werkelijkheid toen Fries in 1995 de leiding kreeg over de games-afdeling van Microsoft. Onder zijn leiding zagen games als Age of Empires, Mech Warrior en Crimson Skies het licht, en groeide het gamesteam van Microsoft van tien naar vierhonderd mensen.En toen klopte het DirectX team op de deur. Ze hadden games nodig voor hun DirectX Box. Kon Fries daarbij helpen? Fries zag meteen de potentie van het apparaat en stemde in. Maar er zou nog een jarenlange strijd volgen voordat de Xbox daadwerkelijk groen licht kreeg.Om te beginnen was er een tweede team binnen Microsoft dat aan een console werkte. Een aantal mensen dat eerder aan de geflopte 3DO-console van Panasonic had gewerkt, en door de aankoop van Hotmail bij Microsoft was beland. Dit concurrerende team was ook al betrokken geweest bij het ontwikkelen van Windows CE voor de Dreamcast van Sega. Hun ideeën kwamen eigenlijk neer op een snellere, verbeterde versie van die Dreamcast.Beide ideeën werden voorgelegd aan Bill Gates. Hij koos voor de DirectX Box waar Fries zich aan had verbonden. De belangrijkste reden was dat het geen traditionele console met een daarop toegespitst, eigen besturingssysteem zou worden, zoals het project van het andere team, maar eigenlijk een PC in een box. Fries: “Ons idee op dat moment had een Intel-chip. Hij draaide Windows. Hij had een hard-drive.”<h3>Schreeuwen</h3>14 februari 2000, Valentijnsdag. Het DirectX team is uitgenodigd voor een meeting met de hoogste heren van Microsoft, waaronder Bill Gates en Steve Ballmer. Het was de laatste horde die ze moesten nemen om definitief groen licht voor de Xbox te krijgen. Helaas begon de meeting met slecht nieuws. Om de gebruikerservaring te verbeteren, had het team Windows vervangen door een ander, meer op de console toegespitst besturingssysteem. Dat nieuws viel niet lekker bij Gates en Ballmer, weet Fries nog.“Bill Gates begon tegen ons te schreeuwen en Ballmer begon tegen ons te schreeuwen, over hoeveel geld we zouden verliezen. Ze bleven maar schreeuwen, uren achter elkaar. Van ’s middags tot ’s avonds laat. Terwijl onze vrouwen en vriendinnen thuis zaten te wachten met het Valentijns diner.”Fries is de wanhoop nabij, tot iemand in de ruimte het woord Sony laat vallen. “Hij wees Gates en Ballmer erop dat Sony de huiskamers infiltreerde met hun processors en software. Dat Sony een bedreiging voor Microsoft kon worden. Daardoor veranderde de sfeer terstond. Gates en Ballmer keken elkaar aan. Bill draaide zich om en zei: “ik ga jullie alles geven wat jullie nodig hebben”. Ballmer herhaalde de zin nog eens.Dat waren de laatste vijf minuten van de meeting. Ik keek Robbie Bach aan en zei: “Dit was de raarste meeting die ik ooit heb bijgewoond.”<h3>Halo</h3>De Xbox wordt op 15 november 2001 gelanceerd in de VS. Het is de krachtigste console van het moment, de eerste met een harddisk en de eerste console met een ethernetpoort voor breedbandinternet. Maar het belangrijkste is dat tegelijk met de Xbox de game Halo wordt gelanceerd.Fries: “Eigenlijk heeft die game de Xbox in z’n eentje populair gemaakt. Zonder Halo was het een heel ander verhaal geworden.”Fries was de man die het voor elkaar had gekregen dat Halo van ontwikkelaar Bungie niet op de Mac verscheen, zoals oorspronkelijk bedoeld, maar op de Xbox.“Ik kende de jongens van Bungie wel een beetje en was een fan van hun werk. Op een dag werd ik gebeld door Bungie’s directeur Peter Tampte. Hij zei dat zijn bedrijf in financieel noodweer verkeerde, en dat ie het wilde verkopen.”Fries was meteen geïnteresseerd. En uiteraard was het voor het rijkste bedrijf ter wereld geen punt om de dertig miljoen op te hoesten die nodig was om tweederde van Bungie te kopen. Fries: “Achteraf gezien een koopje, natuurlijk.”Jaren later speelde Fries nog een sleutelrol bij de aankoop van ontwikkelaar Rare. Ook daar had hij al wat bekenden zitten voordat het bedrijf in de verkoop ging.“Nintendo bezat de helft van Rare en had een optie om de andere helft te kopen. Op het moment dat wij interesse kregen in het bedrijf, was de deadline van de optie van Nintendo al een paar keer verlopen.”Microsoft en Activision streden om Rare, een strijd die uiteindelijk door Microsoft werd gewonnen. Al kun je in retrospectief stellen dat die aankoop Microsoft minder heeft gebracht dan gehoopt.<h3>Japan</h3>In de VS was de Xbox meteen een succes. In de drie maanden na de lancering werden daar anderhalf miljoen consoles verkocht. Launchgames als Oddworld: Munch’s Oddysey, Project Gotham Racing, Dead or Alive 3, Madden en andere sportgames van EA en uiteraard Halo deden het goed op de Amerikaanse markt.Maar daarbuiten had Microsoft het moeilijker. Analisten hadden het al voorspeld: de Xbox zou niet aanslaan in Japan, van oudsher het land van Sony en Nintendo. Daarvoor waren zowel het apparaat zelf als de controller te groot en te lomp. Er waren te weinig RPG’s en andere door het Japanse publiek geliefde genres voor de Xbox beschikbaar.Uiteraard spaarde Microsoft kosten nog moeite om met de Xbox Japans grondgebied te veroveren op Sony’s dominante positie met de PlayStation 2. Op 22-02-2002 verscheen de Xbox in Japan, ondersteund door enorme marketingbudgetten en vergezeld door een speciaal voor Japanse handen gemaakte controller: de kleinere controller S. Het mocht allemaal niet baten: tegen het eind van het jaar waren er nog geen 300.000 Xboxen in Japan verkocht. Het beste wat de Japanse lancering had voortgebracht was die elegantere controller S, die al snel ook in het Westen dé controller voor de Xbox werd.De Europese lancering verliep minder desastreus dan in Japan, mede door de populariteit van Halo, maar ook bij ons was de Xbox zeker geen instant succes. Microsoft had nog een lange weg te gaan om op gelijke hoogte te komen met rivaal Sony. Maar daarvoor hadden ze nog wel wat troeven in handen…<h3>Exclusieve deals</h3>Dat de Xbox krachtiger was dan de PS2 en GameCube werd in de jaren die volgden steeds duidelijker. Games die op verschillende platformen verschenen, zoals Tom Clancy’s Splinter Cell, oogden en presteerden vaak het best op de Xbox. En Microsoft had het geld om studio’s als Rare te kopen of exclusieve deals te maken met ontwikkelaars. Zo werd tijdens de Tokyo Games Show van 2001 aangekondigd dat Sega elf titels exclusief naar de Xbox zou brengen, waaronder Jet Set Radio Future, Sega GT en Panzer Dragoon. In 2004 verschenen de Xbox exclusives Fable, Ninja Gaiden en Halo 2, waarmee de Xbox voor veel Westerse gamers een must-have console was geworden.Minder zichtbaar maar minstens zo belangrijk was de lancering van Xbox Live in 2002. Unieke aspecten van de Xbox, zoals de standaard aanwezige harde schijf en ethernetpoort, lieten spelers probleemloos tegen elkaar gamen en games downloaden. Dit alles maakte de Xbox méér dan een kloon van de concurrerende PS2.Uiteindelijk werden wereldwijd zo’n 24 miljoen Xbox consoles verkocht. Dat kwam niet in de buurt van de verkopen van de PS2 (153 miljoen), maar Microsoft was daarmee wel de oude Japanse spellenreus Nintendo gepasseerd: de Nintendo GameCube verkocht namelijk 21 miljoen keer.Een mooi resultaat voor een nieuwkomer op de markt zou je zeggen, maar niet voor Bill Gates, die nooit genoegen neemt met een tweede plaats. Er zou een nieuwe, nog veel betere Xbox komen. En snel ook. Want door met de volgende Xbox eerder te zijn dan de volgende PlayStation, zou Microsoft de enige positie pakken waar Gates vrede mee kon hebben: die van marktleider.<h3>Red Ring of Death</h3>Op 22 november 2005 verscheen de Xbox 360 in de VS met achttien launchtitels, waaronder Call of Duty 2, Project Gotham Racing 3, Perfect Dark Zero en Need for Speed: Most Wanted. Een paar weken later gevolgd door releases in Europa en Japan. Het systeem raakte vrijwel overal direct uitverkocht, behalve, uiteraard, in Japan.Eind 2005 waren anderhalf miljoen exemplaren van de Xbox 360 verkocht en leek het plan van Microsoft te slagen. Door een jaar eerder dan de aangekondigde PS3 en Wii te lanceren, had de Xbox 360 het rijk alleen om een flinke voorsprong op de concurrentie te nemen. Maar door de haast om als eerste te verschijnen, waren er ook serieuze problemen in de hardware over het hoofd gezien.Zoals eigenlijk bij elke hardware-lancering, hadden de eerste exemplaren op de markt wat kinderziektes. Maar de ‘Red Ring of Death’ was meer dan dat. Het probleem zorgde er namelijk voor dat de Xbox 360 niets maar dan ook niets meer deed. Een ring van drie rode lampjes rondom de Power-knop was het enige dat de verbouwereerde gamer restte. En het probleem kwam zo vaak voor, in meer dan dertig procent van de gevallen, dat iedereen ervoor vreesde.De van Sega afkomstige Peter Moore was in die tijd de baas van Microsofts Interactive Entertainment handel en moest zijn baas Steve Ballmer uitleggen hoe hij klanten met ‘dode’ Xbox 360’s ging helpen.Moore: “Alleen aan verzendkosten waren we al 240 dollar kwijt om één kapotte Xbox 360 te vervangen. Het was misselijkmakend. Ballmer vroeg me, wat gaat het me in totaal kosten? Ik haalde even diep adem, keek naar Robbie Bach, en zei: ‘we denken dat het 1,15 miljard dollar gaat kosten, Steve.’ Hij zei: ‘doe het.’ Er was geen twijfel. Als we toen die beslissing niet genomen hadden, had de Xbox One vandaag niet bestaan.”<h3>Hoger niveau</h3>Na de heftige beginfase weet Microsoft de consoles steeds beter stabiel te krijgen en kan de succesvolste periode voor Xbox beginnen. Een periode waarin de Xbox 360 de innovaties van de eerste Xbox, met name het online multiplayeren en games downloaden via Xbox Live, naar een hoger niveau tilde.Er ontstonden onder consolegamers sociale communities die voorheen alleen onder PC-gamers bestonden. Indies brachten hun pareltjes voor het eerst naar de console, terwijl de krachtige hardware achter het verwisselbare frontje garandeerde dat Xbox 360 spelers de beste versies kregen van de ‘grote’ third-party games, waaronder GTA IV, Metal Gear Solid: Rising en Final Fantasy XIII.Tel daarbij de innovatieve Kinect, de introductie van achievements en first-party software als Dead or Alive 4, Gears of War en Halo 3, en de opstartproblemen waren snel vergeten. De Xbox 360 was niet opgewassen tegen de slimme, beetje valsspelende Wii van Nintendo, maar eindigde met 84 miljoen wel íets boven de PlayStation 3, waarbij de missie om Sony voorbij te streven dus was geslaagd.Dat zo’n succes in de console wars geen enkele garantie bood voor succes in de volgende generatie, zou Microsoft snel ontdekken.<h3>Restricties</h3>In mei 2013 werd de opvolger van de Xbox 360 aangekondigd: de Xbox One.Maar een maand later, vlak voor de E3, kwam Microsoft met nieuws dat het enthousiasme over deze komende console danig temperde. Er zouden restricties komen op het gebruik van tweedehands games én restricties op het spelen van games die je van vrienden leende. Dat laatste zou bijvoorbeeld alleen mogelijk zijn bij vrienden die minstens dertig dagen op je vriendenlijst stonden.Daarnaast zou je niet op je Xbox One kunnen gamen als je niet minstens eens per 24 uur een verbinding met internet had gemaakt. Allemaal maatregelen waar uitgevers blij van werden (omdat die geld verliezen aan doorverkoop van tweedehands games en piraterij), maar het gamend publiek was een stuk minder enthousiast - om het mild uit te drukken. Een paar weken later draaide Microsoft alle maatregelen weer terug, maar de toon was al voor de komst van de Xbox One op 22 november 2013 gezet.De Xbox One bleek een mooie, stille console, zonder de kinderziektes die de 360 kenmerkten, met een erg fijne controller. Maar qua kracht bleek Microsoft voor het eerst een toontje lager te zingen ten opzichte van de concurrerende PS4.Maar niet alleen bleek de PS4 krachtiger, de console bood de gamers ook meer en betere exclusives had. Deze en andere redenen maakten dat Sony met de vierde PlayStation weer de overduidelijke marktleider werd. Met inmiddels 53,4 miljoen verkochte PS4-consoles, tegen tien miljoen Xbox One exemplaren.Maar daarmee was en is de rol van Microsoft in de consolemarkt allerminst uitgespeeld. Wie dat denkt, kent de geschiedenis van de Xbox niet. Die is er een van nooit opgeven, er desnoods nog wat extra geld tegenaan gooien, effe met de spierballen rollen en zorgen dat je hoe dan ook bovenop je tegenstander eindigt. En dat is precies wat Microsoft met Project Scorpio voor ogen heeft.</div>
</div>
</content>
</article>

De geschiedenis van Xbox

Opmerkingen

Gerelateerde artikelen

Contact

Handige links