Dolby Atmos: Wat is het?

Dolby Atmos is de nieuwe standaard in surround sound. Het begon allemaal met Dolby surround, Dolby Pro-Logic en Dolby Digital en nu is de stap naar Dolby Atmos gemaakt. Atmos is dan ook weer een flinke stap geavanceerder dan Dolby Digital en dat zit hem vooral in de extra speakers in het plafond.

Bij Dolby 5.1 of zelfs 7.1 zit je als het ware in een ring van geluid. Omdat er overal om je heen speakers staan, hoor je direct waar het geluid vandaan komt, maar ongeacht hoeveel speakers je gebruikt, het blijft een ring van geluid om je heen. Bij Dolby Atmos wordt de ring van geluid een soort bubbel, waar je middenin zit.

Bij Dolby Digital hoor je bijvoorbeeld wel een helikopter langs vliegen, maar met Dolby Atmos hoor je hem voor het eerst ook echt over je heen vliegen, omdat er ook boven je nog speakers hangen. Dolby Atmos lijkt op papier niet zoveel toevoegen, maar de extra speakers maken meer verschil dan je zou denken. Vooral na het luisteren van Dolby Atmos, klinkt een normale surround set-up heel basic en wil je eigenlijk niets anders meer.

Dolby Atmos: Hoe werkt het?

De audio data in Dolby Atmos wordt verdeeld over meer speakers, waardoor geluid dat van boven moet komen, niet meer gedeeltelijk door de speakers om je heen komt, maar volledig uit de speakers boven je hoofd. Dit geeft nog veel meer de illusie midden in de actie te zitten, maar een set-up met speakers in je plafond is eigenlijk alleen geschikt voor de bioscoop, of in speciale gevallen bij mensen thuis, die de loterij hebben gewonnen.

Ik hoef je denk ik niet uit te leggen dat niet iedereen bereid is om gaten te maken en kabels weg te werken in zijn plafond. Wat dat betreft is Dolby Atmos super omslachtig en totaal niet geschikt voor iedereen, maar er zijn wel slimme oplossingen voor, zodat toch iedereen van Dolby Atmos kan genieten thuis.

Dolby Atmos: De opties

Buiten de normale speakers in je plafond, zijn fabrikanten flink bezig met het ontwikkelen van draadloze speakers, die je simpelweg op je plafond plakt/hangt. Bij deze oplossing hoef je dus geen gaten te maken in je plafond en ook geen kabels weg te werken. Dit is de mooiste oplossing, maar ook meteen de duurste.

Een andere oplossing zijn speakers die het geluid via je plafond weerkaatsen. Dit zijn speciale speakers die omhoog gericht staan, waardoor de geluidsgolven via het plafond bij de kijker terecht komen. Dit werkt verbluffend goed en geeft je de illusie dat er wel degelijk speakers boven je hoofd hangen. Het nadeel is alleen dat je de boel flink zal moeten afstellen en dat de ruimte ook echt geschikt moet zijn voor deze techniek. Heb je een gekke hoek in je woonkamer en dus je plafond? Dan gaat het waarschijnlijk niet werken. Ook als je bijvoorbeeld een bijzonder hoog plafond hebt, kan het effect verloren gaan. In dit soort gevallen is het altijd beter om met fysieke speakers te werken.

De laatste oplossing en de meest haalbare voor iedereen, is het gebruik van headsets met de Dolby Atmos codec!

Dolby Atmos: Headsets

Headsets geven al jaren een alternatief voor Dolby surround set-ups en dat is met Dolby Atmos niet anders. Uiteraard zitten er niet meerdere speakers, subs en Atmos speakers in een headset, maar met codecs kan je het geluid wel simuleren, zodat je het idee krijgt dat er meerdere peperdure speakers om je heen staan. Het is een soort van virtual Dolby Atmos, die de illusie geeft van een echte Dolby Atmos set-up.

Aangezien het hier om een codec gaat, kan je van Dolby Atmos geluid genieten met iedere stereo headset. Als je dus een vette headset hebt liggen, kan je zonder problemen van Dolby Atmos geluid genieten, zolang je maar de codec installeert. De codec kost 20 euro en is verkrijgbaar voor de PC en Xbox One. Je hoeft de code maar 1x aan te schaffen voor beide systemen.

Als je nog niet in het bezit bent van een vette headset, zijn de Plantronics headsets een aanrader. Niet alleen zijn dit prima headsets op zich, maar je krijgt er ook een code bij voor Dolby Atmos en die hoef je dus niet nog extra aan te schaffen. Plantronics heeft een deal met Dolby, waardoor ze de enige fabrikant zijn met een bijgeleverde Atmos codec. Lekker makkelijk!

Dolby Atmos: Apparaat ondersteuning

Dolby Atmos is nog zo nieuw, dat er nog maar weinig apparaten zijn met Dolby Atmos ondersteuning. Aangezien Dolby Atmos de nieuwe standaard gaat worden, zullen er in de toekomst veel apparaten op de markt komen met Dolby Atmos ondersteuning, maar op dit moment zijn het er nog maar een handjevol. Het gaat dan om een aantal stand-alone Ultra HD Blu-ray spelers, high-end TV’s, de Xbox One en uiteraard de high-end PC’s. Daar komt nog eens bij dat de codec op dit moment alleen beschikbaar is voor de PC en de Xbox One, dus als je een headset wil gebruiken met Dolby Atmos, kan dat alleen op de PC en Xbox One.

Denk dus niet dat je bijvoorbeeld op de PS4 ook gebruik kunt maken van Dolby Atmos, want die ondersteuning is er simpelweg (nog) niet. Het maakt dus niet uit dat het in dit geval om een codec gaat, het apparaat moet wel native Dolby Atmos ondersteuning hebben om het signaal te kunnen pushen naar de headset.

Dolby Atmos: De content

Ook de content zelf moet Dolby Atmos ondersteuning hebben. Het is dus niet zo dat de codec er op magische wijze voor zorgt dat meteen alle content Dolby Atmos geluid heeft. De hoeveelheid Dolby Atmos content is op dit moment nog karig, maar er komt wel in rap tempo nieuwe content bij. Zo krijgen Ultra HD Blu-rays steeds meer een Dolby Atmos soundtrack en bieden streaming diensten zoals Netflix en Amazon steeds meer films en series aan met Dolby Atmos geluid. Belangrijkste is dat ook games er steeds meer gebruik van gaan maken. Dit zijn de games die nu, of binnenkort Dolby Atmos ondersteunen:

• Assassin’s Creed: Origins
• Overwatch (PC only)
• Battlefield 1 (PC only)
• Final Fantasy XV
• Sea of Thieves
• Crackdown 3
• Gears of War 4
• Rise of the Tomb Raider
• Super Lucky’s Tale

Het zijn er zeker nog niet veel, maar je kunt er rustig vanuit gaan dat deze lijst snel groter gaat worden. Dolby Atmos voegt namelijk heel veel toe, zelfs met een headset, en dat zullen alle developers gaan inzien. Daarnaast is het gelukkig niet heel veel meer werk voor developers om hun nieuwe games Dolby Atmos ondersteuning te geven.

Neem Gears of War 4 als voorbeeld. Niet alleen is dit de perfecte game om 4K en HDR te showen, maar ook om je het verschil te laten horen tussen normaal surround sound en Dolby Atmos. Helemaal op het begin van de game al, word je middenin een oorlogsgebied gedropt. Met surround sound hoor je overal om je heen de mortieren en bommen inslaan, maar met Dolby Atmos hoor je ze daadwerkelijk van boven naar beneden vallen. Hetzelfde geldt voor vijanden. Met surround sound hoor je waar ze vandaan schieten, maar met Dolby Atmos hoor je ook meteen of ze op hetzelfde niveau staan, of vanaf boven op je schieten. Goed geluid is minstens zo belangrijk als strak beeld en Dolby Atmos doet je daar weer even hard aan herinneren. Ik durf te wedden dat professionele spelers beter presteren met Dolby Atmos geluid, het is nog veel preciezer dan we gewend zijn.

Conclusie

Moet je dan als gamer enthousiast worden van Dolby Atmos? Absoluut! De hoogte in het geluid voegt ontzettend veel toe en geeft niet alleen een vettere ervaring, maar waarschijnlijk ook nog wel een voordeel als gamer, omdat je nog exacter hoort waar een geluid precies vandaan komt. Ik moet daar wel bij zeggen dat Dolby Atmos zonder twijfel het beste tot z’n recht komt met een peperdure speaker set-up, maar ook bij headsets in samenwerking met de Dolby Atmos codec voegt het absoluut iets toe.

Er moet snel nieuwe content bij komen, maar ik heb er vertrouwen in dat het goed gaat komen, aangezien het veel toevoegt, maar niet heel veel meer werk is voor developers. Dit gaat de nieuwe standaard worden en ik ga alvast sparen voor een Dolby Atmos versterker en speaker set, maar tot die tijd zal ik zeker regelmatig even m’n headset opzetten om Dolby Atmos te checken.