Pluribus van Breaking Bad-maker plaatst menselijk drama boven mystiek

Afgelopen week ging de nieuwe serie van Vince Gilligan in première op Apple TV. Pluribus heeft naast een vreemde naam een minstens zo vreemd uitgangspunt, maar vooralsnog lijkt dat vooral dienst te doen als potente voedingsbodem voor een interessant drama dat de tekortkomingen van het menselijke ras blootlegt.

Let op: dit artikel bevat spoilers voor de eerste twee afleveringen van Pluribus. We raden dan ook aan die afleveringen te bekijken alvorens dit artikel te lezen.

Vince Gilligan heeft zijn strepen wel verdiend. Tijdens zijn werk aan The X-Files leverde hij een aantal van de meest komische én spannende afleveringen binnen de sciencefictionserie af, van Drive en Small Potatoes tot Dreamland en Hungry. Hij verwierf bij het grote publiek echter pas bekendheid met de spannende serie Breaking Bad, en bewees met spin-off Better Call Saul dat hij een meester is in de slow burn met een verrukkelijke pay off.

Welk mysterie?

Het is dan ook logisch dat de oren meteen gespitst staan wanneer de beste man aan een nieuwe serie werkt. De afgelopen maanden bracht Apple gestaag korte teasers en trailers uit waarin naar het uitgangspunt van de serie werd gehint. Heel de wereld lijkt in deze show opeens onnatuurlijk vrolijk, behalve schrijfster Carol (gespeeld door Rhea Seehorn, die ook al in Better Call Saul de sterren van de hemel speelde). Zij lijkt vooral in de war gebracht door de oneindige positieve emoties van haar medemens.

Dankzij deze teasers had het er alle schijn van dat de negen episodes die het eerste seizoen van Pluribus telt gebruikt zouden worden om de oorzaak van deze bizarre situatie langzaam maar zeker te onthullen. Dat is immers schering en inslag voor de gemiddelde mystery box show – series waarin een mysterie centraal staat terwijl kijkers proberen uit te vogelen wat er precies aan de hand is.

Samensmelting

Maar niets blijkt minder waar na het zien van de eerste twee afleveringen die een week geleden op Apple TV zijn verschenen (de derde episode is inmiddels ook uit). Al in de eerste aflevering krijg je vrij duidelijk mee wat er gebeurt. Een stel astronomen ontdekt een vreemd patroon in het universum, en komt er achter dat het een soort code betreft voor de creatie van een mysterieus middeltje.

Dat middeltje komt door een fout in een laboratorium in de buitenwereld terecht, waar het al snel bijna iedereen op aarde ‘besmet’. Het resultaat: iedereen wordt onderdeel van een soort verbonden entiteit – alle kennis van alle mensen smelt samen tot één denkend organisme, en als gevolg lijkt het individualisme te zijn verdwenen.

Invasion of the Body Snatchers

De serie had een heel seizoen lang – of zelfs meerdere seizoenen – kunnen treuzelen en ons via kleine hints lekker kunnen maken terwijl we op internet er op los speculeerden. In plaats daarvan is dus al in één klap duidelijk wat er aan de hand is. Vervelend? Allesbehalve. Het maakt van Pluribus in feite een anti-mystery boxshow, terwijl er ook nog genoeg te gissen valt.

Want wie heeft die rare code in de lucht bijvoorbeeld naar ons toe gestuurd? Is het een buitenaards ras dat de mensheid in een soort scène vergelijkbaar uit Invasion of the Body Snatchers heeft veranderd, of zou er iets anders aan de hand zijn? En waarom zijn er maar enkele mensen op aarde – waaronder de eerder genoemde Carol – die er immuun voor lijken te zijn?

Morele kwestie

Dat zijn vragen die we onszelf tijdens het kijken naar de eerste twee afleveringen stelden, maar we kunnen ons ook voorstellen dat Gilligan die nooit gaat beantwoorden. Om maar even terug te grijpen naar de favoriete serie van ondergetekende: ook in The Leftovers stond een mysterie centraal dat nooit beantwoord werd. In plaats daarvan werd het als kapstok gebruikt om een menselijk drama te vertellen waarin het gedrag van personages van vlees en bloed kon worden bestudeerd. Alles wijst er op dat dit ook de essentie van Pluribus vormt.

Al in de tweede aflevering wordt bijvoorbeeld een interessante morele kwestie geschetst. Het ‘organisme’ dat haast alle mensen heeft besmet wil met alle macht ervoor zorgen dat de overgebleven mensen met een échte vrije wil het naar hun zin hebben, en al snel stuit Carol op een personage dat daar dankbaar van gebruikmaakt. Hij besluit bijvoorbeeld dat de presidentiële Air Force One voortaan zijn vervoersmiddel is, en laat zich omringen door beeldschone vrouwen die gewillig naar hem luisteren. Wat hem betreft is deze invasie dan ook allesbehalve een probleem.

Daarmee staat hij lijnrecht tegenover Carol, die juist met alle macht probeert te redden van wat over is van de mensheid, en wil zorgen dat vrije wil blijft bestaan. Toch trapt ze stiekem in dezelfde valkuil: ze krijgt al snel een zwak voor een knappe dame die het organisme heeft aangesteld als Carols begeleider. Deze dame heeft in essentie niets te zeggen over wat ze doet – dat bepaalt het ‘collectieve brein’ – dus in hoeverre is het verantwoord dat Carol eist dat ze haar blijft vergezellen?

Het menselijke aspect

Het is vooral verfrissend om weer eens een serie te zien met een spannend mysterie als uitgangspunt, die net zoveel – zo niet meer – aandacht besteedt aan het menselijke aspect. De plot staat in dienst van de personages en hun emoties. Als Gilligan dat de rest van het seizoen volhoudt en ondertussen onze nieuwsgierigheid blijft kietelen met verrassende informatie over het ‘virus’, dan kan het niet anders dat het geweldige televisie gaat opleveren. Aan de prachtige shots en uitvoerige tijd die Gilligan besteedt aan het uiteenzetten van deze nieuwe wereld zal het in ieder geval niet liggen.

Pluribus is nu te zien via Apple TV. De eerste drie afleveringen zijn inmiddels beschikbaar, en elke vrijdag volgt een nieuwe aflevering. Apple heeft ook al een tweede seizoen besteld.