De nieuwe Superman-film draait in de bioscoop, en dat vind ik erg leuk. Terwijl ik de film voor een vierde keer aan het bekijken was, sloeg er een gedachte in als een kanonskogel: was hier maar een game van gemaakt, want ik wil dit spelen!
James Gunns Superman doet me erg denken aan Sam Raimi’s Spider-Man-films. Wanneer ik aan die films denk, schieten de elektroden in mijn brein ook direct naar de Spider-Man 2-game uit 2002. Die met de voice-acting van een Tobey Maguire waarvan de batterijen leeg zijn, en het iconische liedje dat afspeelt wanneer je pizza’s bezorgt.
Hetzelfde verhaal, net iets anders
Op films gebaseerde games zijn in dat opzicht een wat apart gebied binnen onze geliefde hobby. Veel van deze spellen kwamen rondom de release van grote blockbusters en andere geanticipeerde filmprojecten uit. Vaak speel je in dergelijke games dezelfde gebeurtenissen als in de film door, maar het kwam ook weleens voor dat de ontwikkelaar zelf een verhaal mocht bedenken en uitwerken.
Er is overigens een vrij cruciaal verschil tussen een filmgame en een gelicenseerde game. Marvel’s Spider-Man-spellen van Insomniac zijn bijvoorbeeld gelicenseerde producten. Het personage komt voor in allerlei films, maar deze virtuele ervaringen zijn niet aan een van die projecten verbonden. Spider-Man 2 uit 2004, met die banger van een pizzatune, is wél een filmgame. Zo’n spel hangt geheel samen met de film waarop die gebaseerd is.
Het is best een slimme manier van marketing. Als je een game in de schappen ziet liggen die bijvoorbeeld gebaseerd is op de Pixar-film Ratatouille, is dat op zichzelf al een vorm van reclame maken voor het ‘hoofdproduct’. En als iemand al fan is van Ratatouille, zal diegene wellicht sneller geneigd zijn om de Wii-game op te pikken. Het is immers een interactieve manier om een verhaal dat je al kent te ervaren. Een win-win dus, en dat heeft door de jaren heen een aantal pareltjes opgeleverd.
De klassiekers
Ik denk bijvoorbeeld direct aan Star Wars: Revenge of the Sith voor de PlayStation 2, de game die een paar weken voordat de film in de bioscoop draaide uitkwam. Daardoor konden Star Wars-fans het einde van Episode 3 al gewoon thuis meemaken. Overigens bevat de game ook een speciaal einde, waarin Anakin Skywalker zijn voormalige mentor Obi-Wan Kenobi verslaat tijdens hun duel op de lavaplaneet Mustafar. Dit gebeurt als je het verhaal doorspeelt als Anakin, wat de game een leuke meerwaarde geeft ten opzichte van het verhaal uit de film. Ook speelde ik recentelijk de Game Boy Advance-versie van Revenge of the Sith, die van het verhaal een kleurrijke sidescroller maakt. Een aanrader!
GoldenEye 007 is ook een alom bekend voorbeeld. Deze game van Donkey Kong Country- en Banjo-Kazooie-ontwikkelaar Rare wist veel indruk te maken door het first-person shootergenre en diens multiplayermogelijkheden op een succesvolle manier naar consoles te brengen. En dat voor een game die eigenlijk ‘maar’ gebaseerd is op de gelijknamige James Bond-film uit 1995. Het maakte niet uit dat de game een paar jaar na de release van de film uitkwam: de aanwezige kwaliteit maakte van het Nintendo 64-spel alsnog een succes.
Laten we ook nog even een blokkerige subcategorie van filmgames benoemen: de Lego-spellen waar ik als ukkie te veel uren in heb gestoken. The Legend of Zelda: Twilight Princess? Wat is dat? Nee, de Wii is mijn Lego Batman 2-machine. Dat is dan wel een van de titels die niet op een specifieke film inhaakt, maar de Lego Star Wars- en Indiana Jones-titels werden ook vaak genoeg opgestart. Alsmede Lego Avengers uit 2015, die de gebeurtenissen van de films Avengers en Avengers: Age of Ultron vertaalde naar de humoristische stijl van Traveller’s Tales’ Lego-titels.
Zo zijn er dus heel veel filmgames die op een bepaalde manier indruk hebben gemaakt. The Lord of the Rings: The Two Towers van EA komt bijvoorbeeld vaak in favorietenlijstjes voor, ik hoor met enige regelmaat goede verhalen over The Matrix: Path of Neo en Jacco geeft me een stoot als ik hier de Spongebob: The Movie-game niet benoem. Ik denk ook terug aan Transformers: Decepticons op de DS. Nog voordat ik wist dat Grand Theft Auto bestond, was ik al stennis aan het schoppen door auto’s op te blazen als een buitenaardse robot. Mooie tijden.
Geen tien voor een tie-in
Tegenwoordig komen er nog maar weinig filmgames uit. De promotie van een blockbusterfilm wordt vaker via een cross-over in Fortnite of Call of Duty gedaan dan via een geheel eigen game. Dat is ook logisch als je kijkt naar hoeveel tijd en geld het tegenwoordig kost om een game te ontwikkelen. En met een bestaand IP moet je ook nog eens een flinke zak geld neerleggen voor de licentie.
©GMRimport
Twintig jaar geleden was het in principe nog mogelijk om een game af te leveren binnen een jaar of twee, maar het was alles behalve zeker of het ook een goede game oplverde. Het spel moet immers zo snel mogelijk in de winkels liggen om mee te liften op de hype van de film. Met wat geluk krijg je dan nog een degelijke game, maar in het ergste geval zit je opgescheept met miljoenen onverkochte exemplaren van E.T.: The Extra-Terrestrial voor de Atari 2600, die je aan de straatstenen niet kwijt kunt. Daarom heeft Atari de overgebleven exemplaren maar begraven.
Zo zijn er talloze voorbeelden van op films gebaseerde games die alles behalve een positieve indruk hebben achtergelaten, waaronder een Street Fighter-game gebaseerd op de film (die natuurlijk weer op de games was gebaseerd) en het uiterst mistig ogende Superman 64, dat sinds jaar en dag bekendstaat als een van de slechtste N64-games ooit.
Die één of twee jaar aan ontwikkelingstijd is nu de productietijdlijnen van games steeds langer worden eigenlijk bijna nooit meer een optie. Dat terwijl een gemiddelde blockbusterfilm in relatief korte tijd in elkaar wordt gedraaid. Daarbij worden die filmproducties ook steeds geheimzinniger. Filmstudio’s willen namelijk alle verrassingen in hun films tot de dag van release bewaren. Als minder mensen van alle details afweten, voorkomt dat ook weer mogelijke lekken. Logischerwijs kiezen studio’s er dan liever niet voor om alles te delen met een gameontwikkelaar waar tientallen of zelfs honderden mensen werken.
Filmgames zijn over het algemeen niet de spellen die hoge ogen gooien tijdens presentaties als The Game Awards. Ik zou ze eerder vergelijken met een vette hap uit de snackmuur. En de Febo gaat geen frikandellen meer neerleggen als die twintig keer zoveel kosten om te maken ten opzichte van al die jaren geleden. Filmgames kwamen lang niet altijd even sterk uit de verf, maar ik zou liegen als ik zou claimen dat ik niet benieuwd ben hoe een game gebaseerd op de nieuwe Superman-film vandaag de dag zou spelen…