Nintendo bewijst al decennialang dat het klassiekers niet alleen eert, maar ook vernieuwt. Zeker de laatste jaren werden diverse franchises opnieuw uitgevonden: zowel Mario als Zelda werden nieuw leven ingeblazen. Nu is Donkey Kong aan de beurt, en hij neemt het hele platformgenre met zich mee op sleeptouw.
Dat moet hij trouwens wel bekopen met een nieuw gezicht, maar hij kan het hebben. Het kost ’m niet de kop, en van gezichtsverlies is al helemaal geen sprake. Maar het is nogal wat: na zo’n dertig jaar terugkeren naar je geboorteland. Na al die avonduren in Engeland en Amerika is er veel veranderd, en onze aap heeft een aardige groei doorgemaakt sinds die incidenten op de bouwplaats. Bananen, dáár draait het om. Dus beloont Nintendo hun verloren zoon met een paradijs waarin alles naar die gele glorie leidt, in de meest interactieve spelwereld ooit gebouwd.
De gele draad
En een nieuwe beste vriendin, Pauline, die hij wellicht kent van de verhalen van zijn cynische grootvader. Samen gaan ze op zoek naar een manier om hun grootste wens te vervullen. Voor Pauline betekent dat terugkeren naar haar leven boven de grond, voor Donkey Kong draait het natuurlijk vooral om… bananen. Volgens een stel gigantische dieren die opereren als stamhoofden, de zogeheten Elders, ligt de oplossing verborgen in de kern van de planeet, dus daar gaan we naartoe. Maar DK en Pauline zijn niet de enigen met dat plan, en het trotseren van dat gelaagde paradijs gaat ook niet zonder slag of stoot.
In tegendeel. De ondergrondse spelwereld is namelijk opgebouwd uit verschillende lagen, met ieder zijn eigen klimaat en inwoners, maar ook genoeg problemen en obstakels. Gelukkig zijn er overal bananen te verdienen en is er genoeg publiek voor Pauline om haar stage presence als zangeres te ontwikkelen. Er is dus reden genoeg voor beiden om iedere wereldlaag eens goed door te spitten. Letterlijk: Donkey Kong beschikt namelijk over vier gigantische ledematen die hen met het grootste gemak door allerlei soorten terrein heen helpen. Al zouden ze er vaak ook gewoon omheen kunnen klimmen, but where’s the fun in that?
Platvormen
In de aanloop naar de release van Donkey Kong Bananza leek de complete game om slopen te draaien. Logisch: je kunt praktisch elk stukje van de wereld afbreken, omvormen of weggraven. Dat is nog steeds wat Bananza uniek maakt. Wat echter pas later gaat dagen, is dat het slopen geen gimmick is, maar een bouwsteen. Het is een nieuw fundament onder een klassiek genre, een genre dat Nintendo als geen ander kent.
Want in de basis is Bananza nog altijd gewoon een 3D-platformer. Dat betekent dat je automatisch denkt in oplossingen die al van kinds af aan werken: springen, timen, rennen, slaan. Alles om dat volgende platform te halen. Maar je kunt er nu natuurlijk ook gewoon omheen, want die muur ernaast kan kapot. Of eronderdoor. Of je sloopt die hele constructie gewoon. Het is maar net waar je als eerste aan denkt. Het heeft wel even tijd nodig voordat dat klikt. Daarom zijn de eerste lagen overzichtelijk, bijna vriendelijk. Ze geven je de ruimte om die nieuwe manier van spelen aan te leren en het genre zelf letterlijk open te breken. Er is immers ineens een stuk meer mogelijk nu je het toch al briljante leveldesign zelf kunt (en zal moeten) beeldhouwen.
Animalistisch
Hoe dieper je graaft, hoe belangrijker die nieuwe manier van denken wordt. Waar je een paar lagen terug nog twintig manieren had om aan de overkant te komen, zijn dat er nu nog maar acht — en wordt creativiteit ineens onmisbaar. Zeker als je alle verzamelitems wilt meenemen, want brute kracht is lang niet altijd meer genoeg. Gelukkig speel je gaandeweg nieuwe vaardigheden vrij: DK wordt behendiger, slaat harder en spoort steeds makkelijker verborgen objecten op. Alsof dat nog niet genoeg is, kan hij ook nog transformeren in bepantserde versies van verschillende dieren.
De eerder genoemde Elders — die allemaal dj willen worden, net als de helft van mijn klasgenoten op de middelbare school destijds — geven DK en Pauline namelijk eeuwenoude Bananza-krachten. Daarmee kun je bijvoorbeeld fladderen als een struisvogel of over water rennen als een soort uit de kluiten gewassen zebra. Het enige wat je hoeft te doen, is op je borst rammen terwijl Pauline het juiste deuntje zingt. Elk dier heeft z’n eigen liedje, en die blijven stuk voor stuk in je hoofd hangen. Niet elke transformatie komt even goed uit de verf, maar als het kwartje valt en je soepel wisselt tussen verschillende Bananza-vormen tijdens het vechten of platformen, wordt het trotseren van de spelwereld nog veelzijdiger.
Een doordacht speurparadijs
Om zo’n Bananza-vorm te activeren heb je energie nodig, en die verzamel je onder andere door goud op te graven. Dat ligt werkelijk overal verstopt: in muren, onder je voeten, in hoekjes waar je net langsloopt. Met een sonar punch licht de omgeving op en zie je silhouetten van bananen, fossielen en andere vondsten. Soms tref je een schatkist met een kaart die je naar een goed verstopte verrassing leidt. Zo wordt het eindeloze gezoek naar de laatste banaan, à la Super Mario Odyssey, net iets minder uitputtend. Al denk ik soms nog steeds: zijn die kaarten wel nodig? Maar hoe dieper je komt, hoe lastiger het terrein, en dan blijken die hints best welkom. Al is het alleen al voor de Donkey Kong Juniors onder ons.
En geloof me, het is véél. Hoe dat zich precies verhoudt tot al die maantjes uit Odyssey mag je zelf achterhalen, maar één ding is zeker: je bent voorlopig wel zoet. Gelukkig blijft het allemaal leuk om te doen, en geeft de zoektocht genoeg voldoening naast het platformen – dat af en toe misschien wat aan de makkelijke kant is. Onderweg verzamel je fossielen waarmee je grappige outfits voor DK en Pauline vrijspeelt, ruil je goud in voor handige hulpmiddelen of om bananenbomen te laten groeien, en gebruik je bananen om nieuwe vaardigheden te ontgrendelen.
Oost west..
Dan nog over die meest interactieve spelwereld die Nintendo ooit heeft gemaakt, waarvan iedere laag z’n eigen sfeer, stijl en unieke ondergrond heeft. Eerst graaf je door modder, zand en steen, maar hoe dieper je komt, hoe speelser het wordt. Denk aan grond dat lijkt op Rainbow Road — haal je die weg, dan zweef je ineens de lucht in. Materialen reageren logisch op elkaar: steen verslaat hout, modder kleeft aan gras. Die interne spelregels leer je stap voor stap, en zodra je ze snapt, ga je er creatief mee aan de slag.
Zo bouwde ik bruggen van klei en surfte over smeltend ijs dat bij aanraking weer tot steen stolt. De wereld reageert niet alleen op jouw sloopwerk, maar ook op zichzelf. Elke laag is weer een compleet andere wereld, van bossen met hotels tot lavagrotten onder ijsvlaktes — stuk voor stuk rijk aan details, verrassingen en zelfs verwijzingen. Bananza blijft daardoor continu verrassen.
De zoektocht naar bananen en geheimen voelt vertrouwd voor veteranen, maar is toch fris en vernieuwend. Nintendo vergeet zijn geschiedenis niet, maar verwerkt die vooral subtiel via kleine dialogen en verwijzingen. Zoek je goed, dan hoor je Cranky Kong grappen maken over Jumpman, en merk je dat Diddy de vriendschap tussen Pauline en DK wel waardeert, maar zichzelf als de OG kompaan ziet. Die kleine nuances geven de wereld extra diepgang, maar je vindt ze ook terug in het leveldesign zelf: elk level zit vol verborgen details en slimme knipogen die je doen terugdenken aan de avonturen van weleer.
..Thuis best
Nintendo weet het klassieke DK-gevoel moeiteloos te combineren met slimme, vernieuwende gameplay en doordacht leveldesign. Dit gelaagde paradijs nodigt constant uit om te ontdekken, experimenteren en te genieten van een wereld die levendig en vol verrassingen zit. Met subtiele knipogen naar het rijke verleden, een frisse eigenheid en een nieuw gezicht levert Nintendo een thuis voor Donkey Kong dat zijn roots eert, het platformgenre nieuw leven inblaast en vol vertrouwen de toekomst omarmt.
Dit is zo’n game die zelfs nog door je gedachten speelt als je in de auto zit of naar de supermarkt loopt. Omdat je overal verstopte bananen ziet, en je ineens begint af te wegen welk materiaal het makkelijkst is om te slopen en binnen te komen. Het spreekt tot de verbeelding, vergelijkbaar met het overal zien van ramps en grinds als je Tony Hawk speelt, of het beklimmen van kerken na een avondje sluipen met Ezio.
Donkey Kong Bananza is vanaf 17 juli verkrijgbaar voor Nintendo Switch 2.
Donkey Kong Bananza geeft niet alleen de franchise een frisse impuls, maar breekt het platformgenre open met slim leveldesign en vernieuwende gameplay. Het combineert klassieke platformelementen met een gelaagde, interactieve wereld die creatief en strategisch denken beloont, maar bovenal gewoon ontzettend leuk is om te verkennen.
