Er zijn van die games waar je helemaal in kan verdwijnen. Anno 117: Pax Romana is zo’n game. De werkelijkheid is even weg, net als de tijd. Alles wat telt is die wereld voor je op het scherm, waar je nog net even een betere route voor de weg kan plannen of een productielijn kan optimaliseren. En terwijl de klok in het echt doortikt naar ver na middernacht, kijk je gefascineerd naar al die virtuele mensen die hun virtuele leven leiden.
Anno 117: Pax Romana is een combinatie van een strategiespel en een stedenbouwer. Zie het als een huwelijk tussen Civilization en Cities: Skylines, waarbij je jouw nederzetting zo mooi, sterk en efficiënt mogelijk probeert op te bouwen en tegelijk moet omgaan met concurrerende stadstaten op andere eilanden.
Er zijn inmiddels al heel wat Anno’s geweest, gesitueerd in verschillende tijdperken. Nu is het Romeinse Rijk aan de beurt. Het spel speelt zich af in een relatief rustige periode van dat rijk, zodat je je als speler vooral met de logistiek van de nederzetting moet bezighouden en er niet elk moment oorlog dreigt. Als je voorkeur uitgaat naar historische veldslagen, zou je een paar deuren verderop moeten aankloppen, bij Total War of Age of Empires.
Bobbus de Bouwerus
Alles in Anno 117: Pax Romana draait namelijk om het opbouwen van je nederzetting. Waar de game zich onderscheidt van bijvoorbeeld Cities: Skylines of Sim City, is dat de economie tot in detail is uitgewerkt en draait om de aanwezige grondstoffen. Waar je in Cities: Skylines altijd kan bouwen zolang je maar voldoende geld hebt, moet je in Anno 117 ervoor zorgen dat de benodigde grondstoffen aanwezig zijn. Je moet dus hout kappen om huizen en andere gebouwen te plaatsen.
Maar het gaat nog een stuk verder: jouw inwoners hebben allerlei behoeften waar jij voor moet zorgen. En ook hier moet je steeds verschillende productielijnen opzetten om daarin te voldoen. Je inwoners willen brood eten? Dan moet je eerst graan kweken. Dat graan moet naar een molen. En van de molen moet dat graan naar de bakkers. Ondertussen moet je uiteraard ook op je inkomsten en uitgaven letten, en is het belangrijk dat er pakhuizen zijn om voorraden efficiënt te distribueren.
De complicaties houden daar (gelukkig) niet op. Want je hebt ook nog te maken met je bevolking, en die bestaat niet uit een homogene groep. Je begint met eenvoudige boeren (Liberti), maar die kun je opwaarderen tot Plebejers, Equites en uiteindelijk Patriciërs. Elke stand binnen de bevolking kan andere producten maken en heeft ook eigen behoeftes. Al die systemen draaien naast elkaar en zorgen ervoor dat je flink moet jongleren tussen wat je wil bereiken, wat de bevolking wil en wat er aan grondstoffen beschikbaar is.
Plus uiteraard hoe je de stad ontwerpt. Je bevolking heeft voorzieningen nodig, zoals de equivalenten van politie en brandweer, maar ook markten, kroegen, theaters en zo voort. Daarbij moet je er ook nog op letten welke gebouwen je bevolking blij maken en welke (vanwege vervuiling) juist zo ver mogelijk van de huizen moeten staan.
O shit
Voor wie dit alles abstract begint te klinken: dat is Anno 117: Pax Romana absoluut niet. De game ziet er fantastisch uit. Je kunt ver inzoomen om je bevolking hun levens te zien leiden. De gebouwen, animaties en gehele stijl zijn heel plezierig om naar te kijken. Het is makkelijk om je te verliezen in alle details, van feesten in kroegen tot voorstellingen in de amfitheaters.
Daar komt bij dat, hoewel de game vooral draait om een vreedzame periode, er wel degelijk gevechten uitbreken. Zo moet je je handelsvloot beschermen tegen piraten, en willen concurrenten nog wel eens je nederzetting aanvallen. Die momenten van oorlog werken zo goed omdat je zoveel tijd en moeite hebt gestoken in je steden en dorpen. Op het moment dat de vijand aanvalt weet je dat tientallen uren van optimalisatie in gevaar zijn. Dat geeft de broodnodige ‘o shit’-momenten aan het spel.
Pracht en praal
Van verder bekeken is het door alle pracht en praal soms wel wat lastig om te zien wat elk gebouw precies is of doet. Daarvoor moet je echt even klikken en de statistieken van de bouwwerken bekijken. Ook is niet altijd duidelijk of pakhuizen te ver van productiecentra staan, wat kan betekenen dat een molen niet kan malen omdat het graan van te ver moet komen. Dit is allemaal geen groot bezwaar, mede omdat het gelukkig mogelijk is om al geplaatste gebouwen te verplaatsen als je je vergist hebt. De interface doet zijn werk, en als je geleerd hebt om de kaart goed te interpreteren, is het eenvoudig om het overzicht te bewaren. Dat is vooral belangrijk als je je handel drijft met de concurrentie en zelfs productielijnen opzet waarbij verschillende onderdelen op verschillende eilanden gemaakt worden.
Wie trouwens uit het bovenstaande opmaakt dat je alleen maar met Romeinen te maken hebt: Anno 117 heeft een leuke verrassing in petto. Je start in de campaign in de Romeinse nederzetting Latium, maar na een tijdje kun je ook uitbreiden naar Albion (Engeland) waar de omstandigheden en bevolking heel anders zijn. In Albion heb je te maken met woest moerasland, en heb je hout nodig om zelfs een simpele weg aan te leggen. Daarnaast is de bevolking van Albion in eerste instantie trouw aan zijn Keltische wortels, maar kun je ervoor kiezen om (een deel van) de bevolking te ‘Romaniseren’ - dus hun cultuur te veranderen. Ook daar zijn weer allerlei afhankelijkheden en voor- en nadelen om mee te spelen.
Anno 117: Pax Romana is nu verkrijgbaar op pc, Xbox Series en Playstation 5. Wij speelden voor deze review de pc-versie van de game.
Anno 117: Pax Romana is een heerlijke strategiegame die zoveel toffe elementen (bouwen, productie, gevechten, diplomatie) combineert dat je hier tientallen uren in kunt verdwijnen. Dit is het soort spel dat bijna een hobby op zich kan worden. De twee settings (Romeinen en Albion) zijn niet extreem anders van elkaar, maar geven voldoende variatie dat je echt op verschillende manieren kan spelen. Grafisch is Pax Romana goed verzorgd en draait het zelfs op een wat minder sterke pc (wij speelden met een 2070GTX) zonder noemenswaardige problemen.
