Square Enix promoot Octopath Traveler 0 als die jrpg van 100+ uur. Daar keek ik behoorlijk tegenop. Met een fulltime baan en weekenden buitenshuis vind ik de helft van dat aantal uren al fors, zelfs als verwoede jrpg-speler. Maar wat ben ik blij dat ik toch in de reusachtige spelwereld van Osterra gedoken ben. Dit is namelijk de allerbeste jrpg sinds Dragon Quest 11.
Even een opfrisser: Octopath Traveler 1 en 2 borduren voort op de waanzinnige en vooral originele insteek van de SNES-klassieker Live a Live. Je beleeft de verhaallijnen van acht verschillende personages, die steeds nauwer met elkaar verstrikt raken. Ieder verhaal begint op een andere plek in de spelwereld, kent een eigen invalshoek, bevat een specifieke emotionele lading en introduceert het overkoepelende plot vanuit een unieke context. Hierdoor leer je Osterra en haar bewoners kennen op een manier zoals een antropoloog dat doet: aan de hand van verschillende perspectieven en met behoorlijk wat toewijding.
Ik ging er volledig vanuit dat vervolgdeel ‘Zero’dezelfde insteek had. Waarom zou je in een precaire tijd binnen de game-industrie immers tornen aan een succesformule? Maar dat bleek een naïeve gedachte. Ontwikkelaars Square Enix en DokiDoki Groove Works durven risico’s te nemen en dat pakt simpelweg geweldig uit.
Oost best...
Zero begint van nul af aan in het kleine dorpje Wishvale. Enkele van de hoofdrolspelers groeien daar op, willen niets liever dan de wijde wereld intrekken en kijken reikhalzend uit naar het moment dat ze volwassen zijn en over hun eigen leven mogen beslissen. Die toekomstdroom valt al snel in duigen. Na een gezellig dorpsfeest bezetten een autoritaire leider en z'n knokploeg namelijk het marktplein. Ze eisen een volledige onderwerping van de dorpsbewoners. Die kiezen ervoor om zich te verzetten, met desastreuze gevolgen van dien. De knokploeg vernielt zo goed als alle gebouwen, doodt iedereen die op hun pad komt en steelt alles dat ook maar enige waarde heeft.
Een handjevol bewoners kan ontsnappen en leidt al gauw een nomadisch bestaan: hun thuis is niet langer. Uiteindelijk kiest een deel er toch voor om terug te keren naar Wishvale om afscheid te nemen van familie en vrienden, maar ook om het dorp van de grond af aan op te bouwen. En hier ligt de kern van Octopath Traveler 0: het gaat niet om acht verschillende verhaallijnen of een archetypisch verhaal over een held die de wereld redt. Nee, Zero draait om de verwerking van collectief trauma en de wederopbouw van dat kleine stukje land.
Dit betekent twee dingen. Ten eerste is Octopath Traveler 0 een grimmige en hartverscheurende game. De onderliggende thematiek draait om macht, verlies en (gekozen) familie. Gedurende de game kom je de verschrikkelijkste personen tegen, die zonder blikken of blozen geliefden ombrengen, vrienden belazeren of roem boven vriendelijkheid plaatsen. Tegelijkertijd ontmoet je verzetsstrijders die vanuit empathie en solidariteit de wereld een iets betere plek proberen te maken.
Door het uitmuntende script en de overtuigende stemacteurs komen dit soort verwikkeling hard binnen. Dit is geen titel die je tussendoor, in de trein of vlak voor een afspraak, een kwartiertje speelt; Zero biedt een verhaal waar je goed voor wilt gaan zitten. Voor mij was dit een reden om de game niet op het kleine scherm van mijn Steam Deck, maar via de tv te spelen: mijn partner wilde te graag weten waarom ik ademloos bleef doorspelen, terwijl ik zelf alles op een zo groot mogelijk scherm wilde beleven.
Ten tweede heeft Zero verrassend veel weg van cozy games als Stardew Valley, Fantasy Life en Animal Crossing. Het overkoepelende doel - de wederopbouw van Wishvale - zorgt ervoor dat al je avonturen in dienst staan van je woonplaats. Onderweg verzamel je materiaal waarmee je graanschuren, moestuintjes, waterputten en allerlei andere benodigdheden kunt bouwen. Ook beslis jij zelf wie er in Wishvale komt wonen: je kunt in alle uithoeken van de spelwereld mensen polsen of ze misschien naar jouw dorp willen verkassen. Soms is het makkelijk om ze te overtuigen, op andere momenten moet je echt je best doen. Hun expertise - of ze nu priester, houthakker, visser, freelancer of soldaat zijn - bepaalt niet alleen het karakter van je dorp, maar heeft ook invloed op de gameplay. Zet je groots in op spiritualiteit, dan hebben je magiërs daar veel baat bij. Ben je een liefhebber van akkerbouw, dan heb je nooit een tekort aan smakelijke gerechten. En wil je net als de NAVO een oorlogsindustrie optuigen, dan heb je op het slagveld een voordeel.
...thuis best
Octopath Traveler 0 doet het onmogelijke. De game combineert het aangename gevoel van je eigen stekkie met de verwondering rondom het avonturieren. Waar zo'n ratjetoe vaak tot middelmaat of onduidelijkheid leidt, is het hier juist de basis voor een logisch geheel. Er is namelijk een continue kruisbestuiving tussen je dorp en de rest van de wereld. Wat er elders gebeurt, beïnvloedt de gemoedsrust thuis. De keuzes die je in en voor je dorp maakt, hebben juist weer betrekking op de sociale en politieke stand van zaken buitenshuis. Na een lange missie in de uithoeken van Osterra is het heerlijk om naar een vertrouwde omgeving terug te keren, even al die bekende gezichten te zien, samen te roddelen, ondertussen wat groenten te zaaien en wat meer groen rondom de lokale kroeg te plaatsen. Omdat een nieuw avontuur altijd op de loer ligt, is er nooit sprake van te veel micromanagement binnen het dorp.
Ook al kent Zero een frisse insteek, het blijft in veel opzichten een regelrechte Octopath-game. De karakteristieke HD-2D-stijl en orkestrale soundtrack blijven indrukwekkend - en komen stiekem nog beter tot hun recht omdat je je meer verbonden voelt met de spelwereld. Nog belangrijker: het vechtsysteem is zo goed als intact gebleven. Ook in Zero krijg je gevechten vol strategische uitdaging voor je kiezen. Door een complexe versie van steen-papier-schaar onderzoek je continu wat de sterke en zwakke plekken van je tegenstander zijn, alsook hoe je jezelf het beste kunt verweren. In tegenstelling tot games als Dragon Quest en Pokémon is de frontale aanval lang niet altijd de beste aanpak. Die is niet per se in elke situatie even efficiënt. Het loont zich dus om met tactisch vernuft en teamspel door de verdediging van je tegenstander heen te breken. Ook is dit een van de weinige rollenspellen waarin passieve acties, zoals het kortstondig opkrikken van je lenigheid of magische vaardigheden, ertoe doen. Zero biedt in die zin de Octopath-diepgang waar zoveel gamers aan verknocht zijn geraakt.
Het grote verschil tussen de eerste twee delen en Zero is dat je nu veel meer mogelijkheden hebt om je team naar eigen smaak vorm te geven. Na een uur of vijftien heb je een kernploeg van acht personages - het maximum aantal binnen een gevecht. Maar in de daaropvolgende uren ontmoet je allerlei andere personen die zich graag bij je willen aansluiten. Vanaf dat moment moet je dus kiezen tussen je basisopstelling en de personages die je achterlaat in Wishvale. Voorafgaand aan iedere missie bepaal je dus zelf welke speelstijl op dat moment je voorkeur heeft, deels ook speculerend op de vijanden die je denkt tegen te komen. In die zin heeft het nut om te kletsen met iedereen die je tegenkomt: zij geven je zo nu en dan handige inzichten in de specifieke eigenschappen van een regio.
Som der delen
Dragon Quest 1 & 2 HD-2D Remake speel je in een uur of veertig à vijftig uit. Octopath Traveler 0 vraagt makkelijk het dubbele. Daar maakte ik me bij de aankondiging wel wat zorgen om. Rondom het slotstuk van vrijwel iedere jrpg heb ik het vaak wel gezien met de spelmechanieken. Dan heb ik ook geen behoefte meer om weer een nieuwe regio vol kerkers te verkennen of voor de zoveelste keer een nieuwe outfit te kopen die net iets meer bescherming biedt. Voor mij is het verhaal tegen die tijd de enige reden om toch door te spelen.
Maar mijn initiële zorgen over Zero waren onterecht. In zekere zin krijg je hier een cozy game en een jrpg in één, waarbij het geheel ook nog eens meer is dan de som der delen. Zero is geen titel waar je snel op uitgekeken raakt, of die op een gegeven moment in herhaling valt. Steeds weer stuit je op intrigerende personages met een eigen agenda, nieuwe manieren om je dorp naar je hand te zetten, extra verdieping van je tactische mogelijkheden en meer. En al dat nieuws komt samen in een verhaal over verlies en wederopbouw, trauma en hoop. De nuance en bezieling waarmee dit verhaal verteld wordt is - zeker binnen games - ongekend. Daarmee houdt Zero je aandacht er tijdens het spelen bij, maar blijven de vele gebeurtenissen ook daarna nog lang door je hoofd spoken. Dit is misschien wel het grootste compliment aan ontwikkelaars Square Enix en DokiDoki Groove Works: ondanks de lange speelduur evenaart Octopath Traveler 0 van begin tot einde het niveau van de allerbeste rollenspellen aan.
Octopath Traveler 0 is vanaf 4 december beschikbaar voor Nintendo Switch 2, Nintendo Switch, PlayStation 5, PlayStation , Xbox Series X en S en pc. Voor deze review is de game op Steam Deck en Legion Go S getest.
Octopath Traveler 0 is een weergaloos rollenspel over trauma, verlies en wederopbouw. Dit is de beste jrpg in jaren - en dan is het tegelijkertijd ook nog eens een uitmuntende cozy game.
