Mijn Xbox One staat al anderhalf jaar stof te happen, want ik kan alle Xbox One-exclusives spelen op mijn pc. Mijn verouderde Xbox is overbodig geworden. Dat lijkt een beetje conflicterend, maar ik kan er niet zo boos om worden. Het is een van de vele stappen die Microsoft op dit moment een interessant en toekomstbestendig gamebedrijf maakt. En Microsoft weet dat heel goed kenbaar te maken.

Ik heb net Gears 5 uitgespeeld: echt een topgame. Ik had het niet zo uitgekiend, maar ongeveer een dag later kwam Gears Tactics uit - ook een topgame. Ik heb er overigens veel moeite mee Gears Tactics uit te spelen, want tegelijkertijd houdt ook het zwaarmoedige Hellblade: Senua’s Sacrifice mij bezig. Ik speel ze allemaal via Game Pass, een grote aanwinst voor mijn gamegedrag. En al die games zou ik ook nog eens kunnen spelen vanuit bed op mijn telefoon, want ik zit in de bètatest van Microsofts gamestreamingdienst xCloud.

©GMRimport

Moeilijk om teleurgesteld te zijn

Het is in mijn optiek erg moeilijk om teleurgesteld te zijn in Microsoft-exclusives tegenwoordig, want het voelt door Game Pass alsof ik ze gratis speel. Ja, je betaalt ervoor, maar Microsoft heeft een aantal maanden geleden (meermaals) een deal geïntroduceerd waardoor ik maar liefst drie jaar aan Xbox Game Pass Ultimate (voor zowel pc als console) bij mijn Xbox Live Gold heb gekregen. Ik betaalde daar 1 euro extra voor. Aangezien ik sowieso Gold nodig heb om online te kunnen spelen, is dat een krankzinnige deal.

Maar ook zonder die deal is Game Pass een aantrekkelijk abonnement. Dat hoort het ook te zijn, want Microsoft wil jou en mij op die manier in zijn ecosysteem en services trekken. Of dat nou op de pc, op je spelcomputer of op je magnetron is, maakt Microsoft niet zoveel uit. Het gaat er om dat al jouw gametransacties en -investeringen plaatsvinden op een Xbox-platform: dat betekent marge. Misschien maakt Game Pass geen winst, maar het Xbox-platform wint er wel gamers mee. En dat laatste is belangrijk.

In de toekomst gaat Microsoft xCloud integreren met bestaande Xbox Game Pass-abonnementen, dus hoef je niet apart voor de dienst te betalen als je Game Pass hebt. Dit specifieke moment hangt als het zwaard van Damocles boven Google Stadia, dat met zijn aparte store en online omgeving moet gaan opboksen tegen een min of meer gratis dienst die al miljoenen gebruikers heeft. Ik voorspel alvast: dat gaat niet goed aflopen. Niet zonder Stadia-exclusives.

©GMRimport

Op dit moment is de zeitgeist rondom Xbox niet allerbest vanwege die teleurstellende Inside Xbox-presentatie. Er werden third party-gameplaybeelden beloofd, maar we kregen gelikte in-gametrailers die behoorlijk underwhelming waren. De aanloop naar dat event was oprecht onhandig, maar iets belangrijker vind ik het grote plaatje: Microsoft timmert hard aan de weg en laat dat weten ook.

Het bedrijf heeft gigantische veerkracht getoond na de verschrikkelijke Xbox One-lancering. Ik vind Phil Spencer een geweldig uithangbord. De communicatie (hier in Nederland merk je daar wat minder van) vanuit Microsoft richting pers en gamers is veel beter dan eerst, ook online. Microsoft heeft in nieuwe en oude ontwikkelaars geïnvesteerd, waardoor Game Pass alsmaar een aantrekkelijker platform lijkt te worden. Met exclusives op de Series X (of eigenlijk: het Xbox-merk) gaat het gegarandeerd goedkomen, die aanname durf ik wel te doen.

Bovendien blijft Microsoft innoveren om relevant te blijven als dienst en platform. Dat heeft een nadeel: ik voorzie dat de stap naar Series X gevoelsmatig klein gaat zijn, gezien first party-exclusives aanvankelijk ook naar de Xbox One komen. Maar er is in elk geval beweging. Microsoft legt een nieuw landschap aan voor Xbox, een nieuwe infrastructuur waar we straks met onze telefoons, Xbox One’s of Series X-consoles makkelijker dan ooit onze games op kunnen spelen. Sony lijkt het allemaal wat conventioneler in te steken, net als met de PlayStation 4.

Sony zit stil

Als het puur en alleen gaat om het publieke debat rondom next-gen, en dus niet om de games, zet Microsoft al maandenlang Sony het mes op de keel. Het gevolg is dat Sony’s aankondigingen keer na keer reactionair lijken. Het voelt alsof de Japanners gedwongen worden tot een respons, in plaats van er eentje zorgvuldig te hebben uitgekiend. Als Sony over een maand aankondigt ook met een soort Game Pass te komen, voelt dat reactief. Als het fatsoenlijk cloud gaming gaat doen, beter dan met PlayStation Now, voelt dat reactief.

Wat we wel hebben gezien van het Japanse bedrijf, deed geïmproviseerd aan. Die presentatie van Mark Cerny was enorm interessant, maar het was een gortdroge CES-presentatie. De aankondiging van een nieuwe controller was mogelijk nog droger. Was dit allemaal de bedoeling?

Het voelt allemaal wat laat en ongecoördineerd aan de kant van Sony. Wanneer krijgen PlayStation-gamers nou eens te horen wat ze kunnen verwachten? Volgens onderzoeksjournalist Jason Schreier gebeurt dat over enkele weken. De coronacrisis speelt een waarschijnlijke rol in die vooralsnog passieve houding. Maar goed, ook op ‘coronavlak’ houdt Sony zich afzijdig en bepaalt Microsoft het publieke debat. Volgens Phil Spencer is alleen game-development vertraagd. Series X lanceert dus nog altijd voor de kerst, zegt hij.

©GMRimport

Is Sony klaar voor de toekomst?

Voor de duidelijkheid: bij Sony gaat het overduidelijk goed. Er is geen retailer in Nederland die kan zeggen dat er in zijn of haar winkel meer Xbox-consoles dan PlayStations zijn verkocht. Bovendien heeft Sony in het verleden bewezen in te willen spelen op toekomstige trends, zoals met het opkopen van Gaikai en het introduceren van PlayStation Now. Als Sony voortborduurt op zijn succesvolle ip’s, is de PlayStation 5 opnieuw een groot succes en nou ja, krijgt Microsofts hardware waarschijnlijk opnieuw geen voet aan de grond.

De schaduwzijde? Sony bouwt (als de geruchten waar zijn) verder bovenop het fundament dat er al lag. Maar wat betekent dat over een paar jaar? Bij die vraag wordt het interessant, want Microsoft heeft inmiddels op vrijwel elk vlak een voorsprong. Dat geldt dus op de lange termijn (een abonnementsdienst, het betere xCloud ten opzichte van PlayStation Now), maar eigenlijk ook op de korte (het onthullen van de nieuwe console, eerste (ahem) next-gengameplay).

Sony domineert het dambord, maar Microsoft is aan het schaken.

De Japanners hanteren een andere strategie, die van de marktleider die doet waar ze goed in is. Het huidige Microsoft is niet zo dominant of relevant als Sony, maar weet als runner-up precies waar het punten scoren kan. De open communicatie naar buiten toe, de nadruk op grenzeloze digitale platformen: Xbox is een merk met concreet perspectief. Maar goed, inderdaad, je kunt er in 2021 geen God of War 2 op spelen.

Elke zaterdag verschijnt er een column op Gamer.nl die ingaat op actuele gebeurtenissen. Lees ook:

De uit Amsterdam afkomstige gameontwikkelaar Rusty Lake bestaat tien jaar. De studio viert dit onder andere met een gratis game die nu beschikbaar is.

De ontwikkelaar staat bekend om hun macabere puzzelgames die zich afspelen in het Rusty Lake-universum. Deze spellen combineren point-and-click-gameplay met escape-room-achtige puzzels. Hoewel de verschillende spellen allemaal los te spelen zijn, loopt er ook een rode draad door de games. Er zijn achttien games uitgebracht, waarbij sommige betaald en andere spellen weer gratis zijn.

Om te vieren dat Rusty Lake tien jaar bestaat, heeft de ontwikkelaar nu een nieuwe gratis game uitgebracht, genaamd The Mr. Rabbit Magic Show. Het gaat om een "korte maar mysterieuze" game. Daarbij wordt er in het spel gehint naar de volgende grote game van de ontwikkelaar, genaamd Servant of the Lake. The Mr. Rabbit Magic Show kan gratis gedownload worden via iOS, Android, Steam en Itch.io. Daarbij is er op verschillende digitale winkels een uitverkoop van Rusty Lake-games gaande.

De gamedivisie van Microsoft heeft het afgelopen kwartaal een stijging in omzet gezien. De omzet van hardwareverkoop blijft wel nog altijd dalen.

Het bedrijf maakte de kwartaalcijfers van het derde fiscale kwartaal van 2025 bekend. Daaruit blijkt dat Microsoft 70,1 miljard dollar aan omzet heeft gedraaid in dat kwartaal, wat voor een netto-opbrengst van 25,8 miljard dollar zorgde. Dat betreft een groei van respectievelijk 13 en 18 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Deze groei is vooral te danken aan de cloud- en Office-producten van Microsoft, maar ook de Xbox-divisie heeft succes geboekt: de omzet van de gamesafdeling is met 5 procent gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Binnen die divisie is Xbox-content en services, waar Xbox-games en Game Pass onder vallen, met 8 procent gestegen. Dit mede dankzij spellen als Call of Duty, Minecraft en Avowed. Ook Game Pass-abonnees zijn gestegen, al werden er geen precieze cijfers genoemd.

De cijfers rondom Xbox-hardware zijn echter wederom gedaald - ditmaal met 6 procent. Al enkele jaren daalt de verkoopt van Xbox-consoles, en daar lijkt vooralsnog geen verandering in te zijn gekomen. Op zich is dat ook niet heel gek, aangezien Microsofts huidige strategie betekent dat Xbox-games op steeds meer verschillende manieren aangeboden worden - ook op concurrerende consoles zoals de PlayStation 5.