Niemand weet wat artikel 13 betekent voor de game-industrie

Deze week stemde het Europees Parlement in met de nieuwe richtlijnen voor auteursrecht. Hiermee negeert het parlement een grote groep internetgebruikers die al maanden moord en brand schreeuwen om de gevolgen voor ‘het vrije internet’ en de game-industrie vanwege het beruchte artikel 13. De waarheid is echter dat het artikel zo verwarrend is opgesteld, dat niemand het voor de volle honderd procent begrijpt.

Deze week stemde het Europees Parlement in met de nieuwe richtlijnen voor auteursrecht. Hiermee negeert het parlement een grote groep internetgebruikers die al maanden moord en brand schreeuwen om de gevolgen voor ‘het vrije internet’ en de game-industrie vanwege het beruchte artikel 13. De waarheid is echter dat het artikel zo verwarrend is opgesteld, dat niemand het voor de volle honderd procent begrijpt.

Vage bewoordingen

De wereld is immers flink veranderd in de afgelopen achttien jaar en de wetten zijn hard aan vervanging toe, maar velen vallen over de nieuwe versie. Met name het beruchte artikel 13, inmiddels omgetoverd tot artikel 17, kwam in opspraak vanwege de manier waarop platformhouders binnenkort verantwoordelijk worden voor het schenden van auteursrecht op hun platformen. Momenteel is het zo dat rechthebbenden, bijvoorbeeld een muzikant wiens muziek ongeautoriseerd wordt gedeeld op Facebook, zelf het internet moeten afstruinen en aangeven dat dit het geval is. Artikel 13 draait dit in feite om; platformen zijn nu verantwoordelijk voor het feit dat de muziek wordt gedeeld en daarmee juridisch aansprakelijk voor de auteursrechtschending.

Websites als Facebook, Twitter, Instagram, YouTube en Reddit, waar gebruikers grote hoeveelheden content uploaden en delen, moeten daarom bijvoorbeeld licentieovereenkomsten sluiten of afspraken maken voor toestemming om gebruikers specifieke content te laten delen. Mocht dit niet lukken, dan moet dit worden verwijderd.

De manier waarop dit moet gebeuren is waar de schoen wringt. Websites moeten volgens de richtlijn namelijk ‘hun best doen’ om een licentie voor specifieke content te verkrijgen en content te verwijderen waarvoor dit niet lukt. Wat onder ‘hun best doen’ valt is een behoorlijk vage beschrijving en ook docenten in Recht, zoals Stefan Kulk van de Universiteit Utrecht, zegt in een gesprek met Gamer.nl niet te kunnen omschrijven wat er exact van platformen verwacht wordt. Moeten ze de onmenselijk taak op zich nemen om alle posts handmatig te bekijken of toch vertrouwen op de nog altijd inaccurate uploadfilters?

De waarheid ligt in het midden

Veel mensen gaan uit van dat laatste en trokken al vroeg aan de bel. Grote bedrijven als YouTube en Twitch vrezen namelijk dat ze de honderden uren geüploade beelden per minuut niet kunnen reguleren zonder uploadfilters, algoritmes die berichten scannen en offline kunnen halen. In verschillende social media-campagnes wordt een duister beeld geschetst van hoe het internet er uit zal zien als de wetten in 2021 van kracht gaan. Bestaande video’s zouden offline worden gehaald en het overgrote deel van nieuwe video’s zouden worden tegengehouden door de beruchte uploadfilter. Dit klinkt als een grote klap voor contentmakers en iedereen werkzaam in de game-industrie, waar ‘fair use’ van gameplaybeelden de normale gang van zaken is voor promotie.

©GMRimport

Wellicht zit hier een kern van waarheid in, maar de werkelijkheid is iets genuanceerder. Ten eerste is het gebruik van clips van mediavormen als films, series en videogames geoorloofd in de context van kritieken. Een game bespreken aan de hand van gameplaybeelden is in 2021 dus nog steeds mogelijk. Dit gedeelte van de richtlijnen en wetten wordt niet aangepast en Gamer.nl kan gerust Gameplay Update-video’s blijven uploaden met opgenomen beelden en trailers.

Ten tweede zijn uploadfilters pas relevant zodra platformen geen toestemming krijgen om gebruikers bepaalde content te laten delen. ”Twitch moet op de een of andere manier toestemming krijgen van uitgevers, zodat streaming gewoon blijft voortbestaan en het automatisch blokkeren van streams door middel van uploadfilters pas nodig als ze dit niet hebben”, aldus Stefan Kulk. Zodra Twitch en YouTube met de grootste uitgevers om tafel gaan zitten en toestemming krijgen om games te laten streamen door contentmakers, is er in feite weinig aan de hand.

En gezien de krachtige marketingtools die contentmakers tegenwoordig zijn is het zelfs aannemelijk dat uitgevers geen enkel bezwaar hebben tegen het gebruik van hun beelden. Denk aan Ninja, die een miljoen dollar kreeg om Apex Legends te promoten tijdens de lanceerweek van de game en hoe zijn stream met Drake Fortnite in de mainstream media onder de aandacht bracht. Ook Dirk Visser, hoogleraar intellectuele eigendomsrecht, verwacht dat de game-industrie, die qua verdienmodel gebaat is bij het delen van beelden op Twitch en YouTube, meegaand zal zijn en er weinig gaat veranderen. In tegenstelling tot de muziekindustrie, waarbij partijen als Sony Music en Warner Music Group campagne hebben gevoerd voor artikel 13 vanwege de financiële voordelen voor muzikanten.

©GMRimport

De ‘linktaks’

Dan is er nog artikel 11, inmiddels artikel 15 in de laatste versie van de tekst, die mogelijk nog grotere gevolgen heeft voor de game-industrie dan artikel 13. Het artikel stelt namelijk dat nieuwsaggregaten als Google News, maar ook bijvoorbeeld Facebook, moeten betalen voor het plaatsen van links met meer dan een bepaald aantal woorden. De gedachte hierachter is dat nieuwswebsites, waaronder dus Gamer.nl, beschermd worden voor het gebruik van nieuwsinhoud en daarmee bezoekers en dus advertentie-inkomsten mislopen. Een vergoeding voor de manier waarop nieuws nu wordt overgenomen is altijd mooi meegenomen, maar ook hierbij krijgen betrokkenen te maken met onvoorziene gevolgen.

Zoals vicepresident van Google News Richard Gingras uitlegt in zijn blog, wordt Google door de nieuwe richtlijnen gedwongen keuzes te maken wie betaald wordt. Van de ruim 80.000 nieuwsbronnen die de website gebruikt, blijft er maar een klein over en vallen middelgrote en kleine platformen totaal buiten de boot. Mocht Google besluiten alleen de grote jongens te betalen, laten we zeggen de grote internationale gamesites, dan is dat zeer ongunstig voor websites die niet tot de top behoren. Nieuwe aanwas genereer je immers niet door folders uit te delen.

©GMRimport

En nu?

Al met al is het nog lastig om te zeggen wat nou de gevolgen gaan zijn van de richtlijn. Vooralsnog lijkt de impact op de game-industrie iets minder groot te zijn dan sommige partijen suggereren, maar of dit in de praktijk ook zo is blijkt pas in de zomer van 2021, wanneer de nationale wetten van kracht gaan. Daarbij is het nog afwachten in hoeverre lidstaten de wet overnemen en het kritische Nederland een speld tussen artikel 13 weet te krijgen. Zeker nu de tekst een hoop aan interpretatie overlaat is er ruimte voor landen om tot op zekere hoogte een royalere versie op te stellen. En dat klinkt gunstig, want zonder videogames is het internet ook maar weinig aan.

Elke zaterdag verschijnt er een column op Gamer.nl die ingaat op de actualiteit.