In de Gamer.nl Podcast stelde een luisteraar de vraag: “Heb je dat ene artikel van Polygon gelezen, en wat vond je ervan?” Dat had ik. Het artikel gaat over Crackdown 3 - een matige game - en wat een matige game zegt over de huidige strategie van Microsoft, dat steeds meer leunt op Xbox Game Pass. Het is geen wiskunde, maar dat is prima, want speculeren is veel leuker.

Even terug naar 2014: Crackdown 3 werd aangekondigd met een vloedgolf aan grote woorden. Microsoft roemde 'the power of the cloud' als de technologische fundering van 'een volledig verwoestbare metropool'. Inmiddels ligt Crackdown 3 na jaren uitstel in de winkels, maar het spel stelt teleur. Natuurlijk baalt Microsoft, maar Crackdown 3 is tegelijkertijd een mogelijke voorbode van een strategie die voor Microsoft steeds rendabeler lijkt te worden.

Polygon kaart dat kundig aan. Het falen van Crackdown 3, een game geplaagd door uitstel en grote beloftes, wordt tegelijkertijd opgevangen door Xbox Game Pass. Crackdown 3 is een hele simpele, traditionele game die veel mensen geen zestig euro waard is. De kans dat Crackdown 3 de winkels uitvliegt is nihil. Maar Microsoft heeft nu Xbox Game Pass, zeg maar, Netflix voor games. En als je Game Pass hebt wordt het opeens aanlokkelijk om Crackdown 3 een kans te geven. Je hebt er immers al voor betaald, soort van.

©GMRimport

Heel kort door de bocht: de doelgroep van Crackdown 3 is de Xbox Game Pass-bezitter, al ware het tegen wil en dank. Maar stel nou dat het niet tegen wil en dank was, en dat Microsoft doelbewust gaat inzetten op kleine tot middelgrote exclusieve projecten, enkel om een contentstroom naar Game Pass te kunnen garanderen?

Misschien lees je ze al tussen de regels door: de parallellen met Netflix. Ze worden ook in het artikel van Polygon aangehaald. Zowel Xbox Game Pass als Netflix beschikken over een rijk assortiment aan (exclusieve) titels en voor een laag maandbedrag is het erg verleidelijk om het abonnement te laten lopen. Want stel, je geeft niets om Crackdown, dan heb je altijd nog Forza, Halo, Gears of War of talloze indietitels die het aanbod verrijken. Er is voor ieder wat wils op Xbox Game Pass, ongeacht of het veel geld heeft gekost om dat aanbod te maken. Zolang er steeds maar iets nieuws is.

Mij doet Crackdown 3 een beetje denken aan de Marvel-series op Netflix. Die Marvel-series zijn niet per se heel erg goed, maar ook niet heel erg duur om te maken. Wel zijn ze vermakelijk genoeg om te kijken, want tja, ik betaal toch al voor Netflix. Ik zou ze nooit apart streamen of kopen, maar in het kader van zo’n abonnement geef ik ze graag een kans.

©GMRimport

AAA versus ‘AA’

Xbox Game Pass komt bovendien met veel interessante mogelijkheden. Ik zei het eerder al: Game Pass werkt zolang er steeds maar iets nieuws is. Denk daarbij eens aan de distributie van AAA-games zoals Gears of War. Game Pass biedt Microsoft de mogelijkheid om de hoofdmodus bijvoorbeeld uit te brengen in maandelijkse delen, wat perfect aansluit op een abonnementsdienst. Bovendien sluit dat de retailketen niet direct buiten, want de game kun je alsnog gewoon voor zestig euro in de winkels leggen en al dan niet later uitbreiden. Het mes snijdt zo aan twee kanten, maar soit, het is de vraag hoeveel gamers klaar zijn voor zo’n ontwikkeling.

Abonnementen zijn de laatste jaren dankzij diensten als Spotify en Netflix in elk geval steeds toegankelijker en normaler geworden. Sterker nog: op het vlak van abonnementen experimenteert Microsoft er momenteel op los. Het bedrijf lanceerde vorig jaar Xbox All Access in de VS: een dienst om een Xbox te leasen. Voor 35 dollar heeft de gebruiker toegang tot Xbox Live Gold, Xbox Game Pass én een Xbox One X. Op dit moment ligt de dienst stil, maar volgens Microsoft keert het abonnement terug in 2019.

Crackdown 3 is zowel een goed als slecht voorbeeld. De game is jarenlang in ontwikkeling geweest, dus van een klein of gemiddeld budget is waarschijnlijk geen sprake. Maar door de kwaliteit van Crackdown 3 (wel oké, geen zestig euro waard) is de game eigenlijk alleen nog interessant voor de Xbox Game Pass-bezitter. Dus, speculatief: als Microsoft werkelijk heil ziet in een ‘Netflix voor games’, zijn games van het kaliber Crackdown 3 nodig voor de toestroom van nieuwe content. Dat betekent dat de uitgever vaker kiest voor games met een middelgroot budget, wat minder AAA-equivalenten van God of War of The Last of Us 2 op de Xbox zou betekenen.

Onontgonnen terrein

Maar let wel: budgettering zegt niets over kwaliteit. Het zegt iets over de schaal waarop een game wordt geproduceerd. Een game wordt niet goed door een AAA-budget (zie ook: Crackdown 3). Een game wordt goed door de mensen die ze maken.

Neem de studio’s die onder de paraplu vallen van Xbox Game Studios (voorheen Microsoft Studios). Microsoft voegde er onlangs nog vijf aan toe, en geen enkele studio in dat rijtje heeft ervaring met AAA-games; een geweldige investering voor Game Pass. Natuurlijk, het ligt voor de hand dat Microsoft niet gaat korten op budgettering voor een nieuwe Halo, daar is de IP veel te belangrijk voor. En Microsoft weet ook dat grote games zorgen voor grote consoleverkopen. Het bedrijf beschikt niet voor niets over studio’s die de stempel AAA gewend zijn. AAA kan naast (het in de gamewereld fictieve) AA bestaan. Netflix telt immers genoeg prestigeprojecten met gigantische budgetten.

Dergelijke ontwikkelingen maken het aanlokkelijk om over Microsoft te speculeren, maar al zou mijn gebrabbel ergens op slaan, dan verwacht ik dat pas te merken wanneer de nieuwe Xbox in de winkel ligt. Microsoft zet met Xbox Game Pass grote stappen, maar het bedrijf zet ze op onontgonnen terrein. Het ligt voor de hand dat het bedrijf de kat nog even uit de boom kijkt. Tegelijkertijd heeft Microsoft zich meer dan Nintendo en Sony uitgesproken over zijn plannen voor de toekomst. De uitgever kondigde zelfs een dienst aan om games mee te streamen op zo’n beetje ieder apparaat met een scherm. Het zogeheten ‘Project xCloud’ valt mooi samen met de geruchten over een versie van de volgende Xbox (‘Scarlett’), die alleen geschikt zou zijn voor streaming.

En om nog even door te speculeren: ik acht het sowieso reëel dat alle abonnementen binnen het Xbox-ecosysteem in de toekomst worden samengevoegd – in elk geval Xbox Game Pass en Xbox Live Gold. In dat geval lijkt het mij niet meer dan logisch dat het game-aanbod op zo’n abonnement wordt toegespitst. Het is enkel te hopen dat dat meer oplevert dan een game van het kwalitatieve kaliber Crackdown 3.

Elke zaterdag verschijnt er een column op Gamer.nl die ingaat op actuele gebeurtenissen:

De uit Amsterdam afkomstige gameontwikkelaar Rusty Lake bestaat tien jaar. De studio viert dit onder andere met een gratis game die nu beschikbaar is.

De ontwikkelaar staat bekend om hun macabere puzzelgames die zich afspelen in het Rusty Lake-universum. Deze spellen combineren point-and-click-gameplay met escape-room-achtige puzzels. Hoewel de verschillende spellen allemaal los te spelen zijn, loopt er ook een rode draad door de games. Er zijn achttien games uitgebracht, waarbij sommige betaald en andere spellen weer gratis zijn.

Om te vieren dat Rusty Lake tien jaar bestaat, heeft de ontwikkelaar nu een nieuwe gratis game uitgebracht, genaamd The Mr. Rabbit Magic Show. Het gaat om een "korte maar mysterieuze" game. Daarbij wordt er in het spel gehint naar de volgende grote game van de ontwikkelaar, genaamd Servant of the Lake. The Mr. Rabbit Magic Show kan gratis gedownload worden via iOS, Android, Steam en Itch.io. Daarbij is er op verschillende digitale winkels een uitverkoop van Rusty Lake-games gaande.

De gamedivisie van Microsoft heeft het afgelopen kwartaal een stijging in omzet gezien. De omzet van hardwareverkoop blijft wel nog altijd dalen.

Het bedrijf maakte de kwartaalcijfers van het derde fiscale kwartaal van 2025 bekend. Daaruit blijkt dat Microsoft 70,1 miljard dollar aan omzet heeft gedraaid in dat kwartaal, wat voor een netto-opbrengst van 25,8 miljard dollar zorgde. Dat betreft een groei van respectievelijk 13 en 18 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Deze groei is vooral te danken aan de cloud- en Office-producten van Microsoft, maar ook de Xbox-divisie heeft succes geboekt: de omzet van de gamesafdeling is met 5 procent gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Binnen die divisie is Xbox-content en services, waar Xbox-games en Game Pass onder vallen, met 8 procent gestegen. Dit mede dankzij spellen als Call of Duty, Minecraft en Avowed. Ook Game Pass-abonnees zijn gestegen, al werden er geen precieze cijfers genoemd.

De cijfers rondom Xbox-hardware zijn echter wederom gedaald - ditmaal met 6 procent. Al enkele jaren daalt de verkoopt van Xbox-consoles, en daar lijkt vooralsnog geen verandering in te zijn gekomen. Op zich is dat ook niet heel gek, aangezien Microsofts huidige strategie betekent dat Xbox-games op steeds meer verschillende manieren aangeboden worden - ook op concurrerende consoles zoals de PlayStation 5.