Wanneer is een spel echt af? Het is een vraag die ontwikkelaars zichzelf ongetwijfeld vaak stellen. Aan de ene kant is er altijd wel wat te schaven aan je product, zie je altijd wel iets dat je net iets beter kunt maken. Aan de andere kant wil je je release niet oneindig uit blijven stellen, al is het maar omdat daar geen geld voor is. Toch moet je altijd zorgen dat wat je uiteindelijk in de winkels legt van hoge kwaliteit is.

Om de zoveel tijd reviewen we games die het free-to-play-model gebruiken. Vaak zijn dit aardige, low- tot medium-budget-spellen die vrijwel altijd struikelen over hetzelfde probleem. Ze rekken of limiteren de spelervaring zo ver mogelijk om mensen tot aankopen te motiveren, wat een flinke domper op het spelplezier is. Path of Exile is ook free-to-play, maar dan zonder de nare geldklopperij.

Er zit namelijk geen enkel nadeel ingebakken voor niet-betalende spelers. Het enige dat je kunt kopen is opslagruimte, gezelschapsdieren en extra special effects; dingen die je niet echt nodig hebt. Betalen voelt meer als een vrijwillige bijdrage aan de ontwikkeling van het spel dan een uitgekiend financieel model. Als extra fooi is er voor de allergrootste fans de optie om een eigen uniek item te laten ontwerpen voor duizend dollar. Hoeft niet, mag.

©GMRimport

Toet toet, boing boing, hacken en slashen...

Dat gebrek aan kosten maakt het reviewen van dit spel enigszins awkward. We merkten online dat iedere speler die iets kritisch over de chat durfde te zeggen (daarover zo meer), meteen de litanie ''ja, maar het is gratis!'' naar zijn of haar hoofd geslingerd kreeg. Voor wie dit heel zwaar telt, geef het in gedachten maar een punt hoger.

Path of Exile is gebaseerd op de isometrische hack & slash-RPG's uit de jaren negentig en begin jaren nul, met name Diablo II. Deze games waren heerlijk om lekker 's avonds in het donker te spelen, tot de warme chocomel was afgekoeld en je dringend naar de wc moest. En vervolgens ging je nog een rondje verder. Path of Exile is echter wel naar de moderne tijd gehaald, met graphics van zeer nette kwaliteit. Een hele aardige prestatie van onafhankelijke ontwikkelaar Grinding Gear Games, dat met een beperkt crowdfunding-budget werkt.

De opzet van Path of Exile is precies wat je verwacht en kent van games in dit genre: tientallen willekeurig gegenereerde kerkers en landerijen om doorheen te rennen, grote groepen skeletten en demonen die voor je neus springen en een oneindige variatie aan zeldzame wapens om te verzamelen. Van een verhaal is niet echt sprake. Deze game speel je voor de lol an sich om (met vrienden) door kerkers heen te hakken en te levelen. Na drie hoofdstukken begin je weer opnieuw, maar dan op een moeilijker niveau. En opnieuw en opnieuw.

©GMRimport

Doe-het-zelf-RPG

Wel nieuw is de manier waarop je je held kunt samenstellen. De game werkt met de drie bekende basisstatistieken: kracht, intelligentie en snelheid. De zes helden die je kunt kiezen zijn gebaseerd op pure of duale versies van deze statistieken (een zevende held met alle drie de stats kun je unlocken). De Witch is bijvoorbeeld puur intelligent, terwijl de Duellist zowel snel als sterk is. Het mooie van Path of Exile is echter dat je alle kanten op kunt gaan die je maar wilt.

Als je van jouw magische heks een brute zwaardvechtster wilt maken met pijl en boog op haar rug, dan kan dat. Alle passieve vaardigheden zijn te bereiken tijdens het levelen, ongeacht je klasse. Het zal niet erg effectief zijn, omdat het voor een Witch langer duurt om bij dergelijke skills te komen, maar het kan en mag. Ook het type wapens en bepantsering is vrij te kiezen. Als je als boogschutter het liefste met een dikke laag armor rondloopt dan mag dat, al kun je ook voor een magisch schild kiezen, extra ontwijkingssnelheid of een combinatie van twee. Uiteraard blijft het effectiever om voor de standaardwaarden te gaan, maar het mag anders en dat is tof.

Speciale krachten zijn ook niet verbonden aan de karakters, maar aan gems die je overal kunt vinden, ruilen en kopen. Zo kun je zelf je krachten samenstellen die je leuk vindt. Wel erg wennen is het nieuwe monetaire systeem. In tegenstelling tot andere RPG’s, gebruikt men in Path of Exile geen geld maar een ruilsysteem. NPC's geven je enkel grondstoffen terug, dus eigenlijk moet je dure items ruilen met vrienden en onbekenden.

©GMRimport

Medieval Markplaats.nl

Dit ruilsysteem vonden we echter niet zo leuk als het oude vertrouwde geldsysteem. Het meest irritante eraan is dat iedereen over de chat zit te schreeuwen om zijn rotzooi te verkopen. Je kan het uitzetten, maar dan mis je de aantrekkelijkste deals weer. Een andere verwarrende vernieuwing is dat Path of Exile werkt met een League-systeem. Dit zijn tijdelijke variaties op de campagne, met bijvoorbeeld extra speciale monsters en items. Leuk voor de oudere spelers, maar voor nieuwe spelers is dit een onduidelijke feature die je ineens in je gezicht wordt gesmeten zonder uitleg.

Hoewel de game zeker een aanrader is en we iedereen oproepen om het te proberen, willen we toch spelers even voorstellen om te wachten. Path of Exile heeft namelijk last van de nodige frustrerende disconnects. Je kunt niet saven in de willekeurig gegenereerde omgevingen en even pauzeren om naar de wc te gaan of te eten is er niet bij (monsters komen gerust van ver buiten beeld op je afgerend, veilig sta je nooit). Je moét dus in ieder gebied doorstompen, anders ben je je voortgang kwijt. Om de zoveel tijd worden mensen er echter onverwacht uitgeknikkerd en kun je alsnog hele stukken overdoen. Heel irritant. Path of Exile is dan wel gratis; Grinding Gear Games zal problemen als deze toch echt moeten oplossen.

Uitgever Take-Two Interactive heeft gesuggereerd dat nog een uitstel voor Grand Theft Auto 6 onwaarschijnlijk is.

Onlangs werd aangekondigd dat het langverwachte Grand Theft Auto 6 niet meer aankomend najaar verschijnt, maar op 26 mei 2026. Kort daarna werd ook een nieuwe trailer van de openwereldgame gedeeld. Fans en bedrijven in de industrie die de releasedatum van hun game proberen te plannen maken zich echter zorgen dat de game nogmaals wordt uitgesteld.

Strauss Zelnick, de CEO van uitgever Take-Two Interactive, heeft die zorgen in een interview met IGN proberen weg te nemen: "Historisch gezien houden we ons er aan wanneer we een precieze datum hebben gegeven." Dat is natuurlijk geen directe bevestiging, maar wel een goed teken.

Over de reden van het uitstel: "Wanneer we dichterbij het afmaken van een game waarbij perfectie nodig is komen, wordt steeds duidelijker hoeveel we nog moeten doen. In dit geval wilden we er zeker van zijn dat Rockstar Games genoeg tijd had om hun creatieve visie zonder limieten te bereiken. Daar stond ik zelf ook achter."

In gesprek met investeerders gaf Zelnick aan dat GTA 6 volledig in ontwikkeling is sinds 2020. "Ik denk dat het een slimme investering is om Rockstar extra tijd te geven voor zo'n revolutionair project. De ambitie en complexiteit van Grand Theft Auto 6 is groter dan alle voorgaande Rockstar-spellen, en het team is van plan om wederom een verbluffende entertainmentervaring te leveren die de verwachtingen van spelers overtreft."

In Grand Theft Auto 6 verkennen spelers een fictieve versie van Miami - oftewel Vice City - en omstreken met twee hoofdpersonages, Lucia Caminos en Jason Duval. De game komt naar PlayStation 5 en Xbox Series X en S.

Jade Raymond is vertrokken bij PlayStation Studios-ontwikkelaar Haven Studios, waar gewerkt wordt aan de online shooter Fairgames.

Dat meldt Bloomberg. Raymond, die vooral bekend is van haar werk aan de eerste Assassin's Creed-games en Watch Dogs, is niet meer werkzaam bij de in 2021 door haarzelf opgerichte studio.

Er wordt geen reden voor haar vertrek gegeven. Wel wordt geclaimd dat er enkele weken geleden een externe testfase voor de door Haven Studios ontwikkelde online shooter Fairgames werd gehouden, en dat sommige ontwikkelaars zich zorgen maakten over de reacties op de game.

Raymond heeft een rumoerig decennium achter de rug. Nadat ze bij Ubisoft vertrok richtte ze EA's Motive Studio in 2015 op, maar in 2018 vertrok ze om aan de slag te gaan bij Google Stadia. Toen Google in 2021 zijn ontwikkelstudio's sloot, richtte ze Haven Studios op om Fairgames te ontwikkelen. In 2022 kondigde Sony aan dat ze Haven Studios hadden overgenomen.

Een woordvoerder van PlayStation laat weten dat het bedrijf van plan is om Haven Studios te blijven ondersteunen. De ontwikkeling van Fairgames lijkt vooralsnog dan ook door te gaan, al heeft Sony de laatste tijd al meerdere liveserviceprojecten geannuleerd. Op Helldivers 2 na lijkt het bedrijf dan ook moeite te hebben met het uitbrengen van succesvolle multiplayergames, ondanks dat Sony eerder aangaf zich daar voor een groot deel op te willen gaan richten. Denk aan de annulering van een The Last of Us-multiplayergame en het offline halen van Concord kort nadat de game verscheen. Ook bleek eerder dit jaar dat er liveservicegames van Bend Studio en Bluepoint Games waren geannuleerd, waarbij een van de games blijkbaar een God of War-multiplayerspel was.

Fairgames - voorheen 'Fairgame$' - werd bij de onthulling in 2023 beschreven als een "frisse, moderne versie van het heist-genre. Kortgezegd is het een spannende, competitieve heistgame waar je je aansluit bij een geheime beweging die de extreem rijken beroven om zo meer balans te creëren." Spelers "bezoeken verboden locaties overal ter wereld, vullen hun zakken als een kind in een snoepwinkel en ontrafelen de snode plannen van onaantastbare miljardairs." De game komt naar PlayStation 5 en pc, maar een releasedatum is nog altijd niet bekend.