Final Fantasy 14 bevindt zich op een cruciaal moment. Endwalker, het vorige uitbreidingspakket, sloot het tien jaar durende verhaal af waarmee de game ooit begon. Dawntrail start daarom met een schone lei, maar volgt daarmee vooral de al gelegde blauwdruk.

Endwalker was een meesterwerk. De schrijvers wisten alle worldbuilding uit de basisgame en vier uitbreidingen logisch samen te brengen. De verschillende werelden, het magiesysteem en de goden van Eorzea werden in een zinderende climax verklaard, waarbij je het hele universum redde.

Omdat Endwalker weinig losse eindjes overliet, begint Dawntrail een stuk eenvoudiger: dit keer staat niet de gehele schepping op het spel, maar het koningshuis van het afgelegen continent Tural. Wuk Lamat, een van de beoogde heersers, vraagt jou om te helpen in een race die de uiteindelijke troonopvolger zal bepalen.

Ter Land, Ter Zee en in de Lucht

Wat volgt is een soort Ter Land, Ter Zee en in de Lucht met een vleugje Game of Thrones. Deelnemers moeten zich in elke regio bewijzen door opdrachten te voltooien, zoals het vangen van alpaca’s of het bereiden van een lokale delicatesse. Kneuterige activiteiten met vaak een diepere boodschap, waardoor Wuk Lamat steeds meer over haar land leert.

Naast Wuk Lamat doen haar twee broers en een buitenstaander mee aan het toernooi, elk met eigen redenen om de troon te willen bestijgen. Zoraal Ja wil bijvoorbeeld de jarenlange vrede van Tural doorbreken om een keizerrijk te stichten en nabijgelegen landen te veroveren, terwijl Koana buitenlandse innovaties wil inzetten om het land in een industriële gouden eeuw te brengen. Het zijn in eerste instantie tweedimensionale tegenstanders, die gaandeweg steeds beter worden uitgediept.

Langzame start, verrassende wendingen

Het verhaal heeft veel tijd nodig om op gang te komen. Hoewel het een race betreft, blijven personages vaak rustig staan om eindeloos te praten over wat ze nu gaan doen. Dit maakt de eerste uren van Dawntrail tergend langzaam. Wat ook niet helpt, is dat je als speler aan de zijlijn staat: waar je in Endwalker de strijd tegen het grote kwaad leidde, ben je nu een simpele bodyguard die een ander begeleidt.

Halverwege de uitbreiding wordt je geduld beloond. Dan komen alle gelegde lijnen samen en neemt het verhaal wat interessante wendingen. Daarover verklappen we liever niet teveel.

Het niveau van Endwalker wordt niet geëvenaard, maar uiteindelijk vertelt Dawntrail een fijn nieuw verhaal binnen een vertrouwd game-universum, dat zich prima weet te meten met eerdere Final Fantasy-titels.

Bescheiden grafische update

Met Dawntrail heeft de game een grafische update gekregen, voornamelijk zichtbaar in de gebruikte texturen. Deze ogen minder pixelachtig, waardoor pantsers er mooier en moderner uitzien. Het lijkt echter vooral de nieuwste uitrusting te betreffen, waardoor je oude gear er ineens twee generaties ouder uitziet.

Nieuwe lichteffecten zijn ook toegepast en vallen hier en daar op, bijvoorbeeld bij een laaghangende zon of mistige gebieden. Het is allemaal net iets mooier, maar de vraag is hoe lang dat opvalt. Het verschil is, hoewel duidelijk zichtbaar, dermate klein dat je over een paar maanden alweer bent vergeten hoe het er eerder uitzag.

Snelle en simpele Viper

Voor onze recensie speelden we als Viper, een van de twee nieuwe Jobs. Deze krijgers vechten met twee zwaarden en zijn gespecialiseerd in het uitschakelen van gigantische monsters. De Viper speelt razendsnel, met bijna elke aanval gevolgd door extra vaardigheden die in je combo verweven worden. Uniek zijn de knoppen van een Viper, die van functie veranderen terwijl je aanvalt, waardoor veel aanvalsknoppen op je krappe hotbar passen.

Hoewel de Viper snel speelt, is de nieuwe Job ook simpel. De aanvalsrotatie is niet afhankelijk van buffs die eens per twee minuten afgaan, iets wat andere Jobs wel hebben. Dit voegt aan die Jobs een extra meta-laag toe, omdat je sommige aanvallen moet opsparen voor het beste buffmoment. Een Viper kan simpelweg aanvallen wanneer hij wil. Tijdens de tocht naar level 100 was dat niet erg, maar serieuze raiders hopen wellicht op meer complexiteit.

De nieuwe Pictomancer hebben we minder lang kunnen spelen, maar deze Job lijkt meer nuance te bevatten. Met een magisch penseel tekent deze spreuken om mee aan te vallen. Omdat je minder afhankelijk bent van een vaste rotatie, heb je de vrijheid om te kiezen welke spreuken op welk moment het meest gewenst zijn.

Hetzelfde raamwerk

Naast nieuwe Jobs en aanpassingen in bestaande, is het raamwerk van Dawntrail niet veel anders dan bij Endwalker en eerdere uitbreidingen. Je hebt wederom een vast aantal kerkers en Trial-gevechten, endgame-gear om te grinden op level 100, en de belofte van raids en andere content in latere patches. Het is duidelijk dezelfde game die we al veertien jaar spelen, met meer van de content die we kennen. De game speelt ook nog identiek, met een gevechtssysteem dat vooral aan World of Warcraft doet denken.

Dat is niet erg: Final Fantasy 14 was de afgelopen jaren het hoogtepunt op mmorpg-gebied. Dat is onveranderd gebleven, waardoor dit nog steeds de beste mmorpg is die we in afgelopen jaren hebben gespeeld. Dat er niet aan een winnende formule wordt getornd, voelt logisch.

Toch kun je je afvragen of ze hier bij een volgende uitbreiding nog mee wegkomen. Concurrent Blizzard lijkt voor te sorteren op een grote comeback met de terugkeer van Chris Metzen. Als The War Within een onverwachte hit is, dulden Final Fantasy-spelers dan nog steeds de conservatieve content-updates voor Square? Wellicht niet. Maar dat is een zorg voor de recensie van een latere uitbreiding.

Met kleine verschillen

Toch zijn er kleine verschillen ten opzichte van Endwalker en eerdere uitbreidingen. Latere baasgevechten zijn bijvoorbeeld moeilijker dan we gewend zijn, waardoor we vaak meerdere pogingen nodig hadden om ze te verslaan. Dat geldt vooral in de laatste kerkers, waardoor je minder snel het gevoel hebt op de automatische piloot te spelen.

Mogelijk is het een stille belofte voor moeilijkere content, iets dat we de afgelopen jaren in Final Fantasy 14 hebben gemist. Regisseur Naoki Yoshida bevestigde zijn ambities eerder ook hardop: in een recent interview vertelde hij dat baasgevechten in eerdere uitbreidingen eenheidsworst begonnen te worden en dat het team nieuwe, creatieve ideeën hiervoor probeert te verzinnen.

Dawntrail is nu verkrijgbaar voor pc, PlayStation 4, PlayStation 5 en Xbox Series X en S. Een abonnement en het bezit van de basisgame met vorige uitbreidingen zijn vereist.

Elden Ring: Tarnished Edition, de Nintendo Switch 2-versie van de geprezen openwereldgame, bevat twee nieuwe classes voor spelers om uit te kiezen.

Toen de Switch 2-versie van de game vorige maand werd onthuld, bleek al dat de game "meer" content zou bevatten - waaronder nieuwe customisatieopties voor Torrent en nieuwe uitrusting. Famitsu meldt nu dat onder de nieuwe content ook twee nieuwe classes vallen (via Eurogamer).

Het gaat om 'Knight of Ides' en 'Heavy Knight' - al zijn deze namen wel letterlijk uit het Japans vertaald, dus is het niet duidelijk hoe ze precies in het Westen gaan heten. Ook is onduidelijk wat de statistieken van deze personages betreffen. In Famitsu werden er ook meer details gegeven over de andere nieuwe content. Zo zijn er drie nieuwe looks voor Torrent, vier nieuwe uitrustingen, nieuwe wapens en gevechtsstijlen. Het was al bekend dat de content ook via dlc naar de andere platformversies van Elden Ring komt.

Afgelopen maand werd aangekondigd dat er wereldwijd dertig miljoen exemplaren van Elden Ring zijn verkocht. Elden Ring kwam in februari 2022 uit op pc, PlayStation 5, PlayStation 4, Xbox Series X en S, Xbox One en pc (via Steam). In 2024 verscheen daarnaast betaalde uitbreiding Shadow of the Erdtree. De game pakt het soulslike genre waar Fromsoftware bekend om staat en plaatst dit binnen een open spelwereld.

Op 30 mei staat Elden Ring Nightreign voor PlayStation 5, PlayStation 4, Xbox Series X en S, Xbox One en pc op de planning. Het gaat om een co-op-spin-off die zich afspeelt in een andere versie van de spelwereld uit Elden Ring.

Voormalige PlayStation-topman Shuhei Yoshida heeft zijn begrip uitgesproken voor de stijgende prijzen van computerspellen.

Toen de Nintendo Switch 2 uit de doeken werd gedaan, bleek dat de fysieke versie van Mario Kart World 80 dollar in de Verenigde Staten en 90 euro in Europa gaat kosten. Ook Xbox kondigde onlangs aan dat sommige first-party-games later dit jaar 80 dollar - en dus mogelijk 90 euro - gaan kosten. Hoewel nog niet bevestigd, vermoeden veel fans dat Grand Theft Auto 6 wanneer de game volgend jaar uitkomt ook een verkoopprijs krijgt die hoger ligt dan gebruikelijk.

Yoshida werd door PlayStation Inside gevraagd naar zijn mening over de prijsstijging van games. "Ik denk dat het vroeg of laat toch wel had gebeurd. Misschien niet met Nintendo als koploper, maar uiteindelijk had de prijsstijging toch wel plaatsgevonden. We leven in tijden van groot contrast, waarbij inflatie echt bestaat en significant is. Mensen verwachten tegelijkertijd games die ambitieuzer dan ooit zijn, en daardoor duur zijn om te ontwikkelen."

Wat Yoshida betreft ligt de kern van het probleem in productiekosten, al denkt hij dat de toenemende populariteit van remakes en remasters wel een oplossing is voor de industrie om verschillende soorten games voor verschillende prijzen aan te blijven bieden. Ook abonnementen en liveservicegames kunnen deels de kosten van de ontwikkeling van AAA-games dekken.

"Hoe dan ook moet er een balans gevonden worden tussen productiekosten en gameprijzen. Grand Theft Auto 6 gaat een interessante kwestie worden, maar kijk bijvoorbeeld eens naar Clair Obscur: Expedition 33. Die game ziet er visueel fenomenaal uit, ook al bestaat het ontwikkelteam maar uit zo'n dertig mensen. Dit is een van de toekomstige oplossingen. Je kunt geweldige games maken met kleinere teams en budgetten, zonder dat je in hoeft te leveren op de kwaliteit."

Een andere manier om kosten binnen de perken te houden is het gebruik van kunstmatige intelligentie tijdens gameontwikkeling. Yoshida waarschuwt daarbij wel dat AI als gereedschap ingezet moet worden, en niet als een soort oplossing voor alles. "AI wordt een erg belangrijke gereedschap als ontwikkelaars leren hoe ze de positieve aspecten ervan kunnen inzetten. Dit zien we vandaag de dag al. Het kan een simpele voortzetting worden van wat we altijd al hebben gezien binnen gameontwikkeling, want AI wordt al ingezet sinds games bestaan. Ontwikkelaars moeten deze nieuwe, generatieve gereedschappen de meester zien te maken. Het is een kwestie van tijd, zolang we menselijke artiesten in het hart van het project behouden."