Review: Final Fantasy Tactics - The Ivalice Chronicles mag wat meer durven

Het is ook niet makkelijk hè, om een geliefd spel in een nieuw jasje te steken. Wat je ook kiest, je maakt altijd wel iemand boos. Blijf je dicht bij het origineel? “Booeee, we willen meer moderne gemakken in onze game!” Ga je voor vernieuwing? “Booeee, we willen de oude game zoals we ons die herinneren!” Je zou bijna denken dat gamers niet weten wat ze willen.

Square Enix is zich daar maar al te bewust van, dat voel je aan alles in de heruitgave van cult-klassieker Final Fantasy Tactics. Het pakket bevat bijvoorbeeld een 'Classic Mode', waarin de oude game in al zijn PlayStation 1-heid is nagemaakt. Perfect voor iedereen die de klassieker opnieuw wil beleven, dus dan kunnen ze met de nieuwe 'Enhanced Version' wel wat experimenteren, zou je zeggen. Nou, dat had wel een tandje harder gemogen. Shit, ben ik ook zo'n ontevreden gamer?

Of all the times to jape!

Natuurlijk zijn er dingen waar je bij zo'n remake (Remaster? Re-imagining? Ach, wat maakt het ook uit) met je poten vanaf moet blijven. Deze turn-based tactics-game uit 1997 is immers niet voor niets nog steeds iconisch. Vooral het verhaal is bijna dertig jaar later vrijwel ongeëvenaard binnen het genre.

Jij speelt Ramza Beoulve, van de gerespecteerde militaire familie Beoulve. Als nobele geniet hij een bepaald aanzien in de wereld van Ivalice, iets waar hij eigenlijk nauwelijks bij stilstaat. Maar hij begint te twijfelen aan de macht van de upper class wanneer de zus van zijn beste vriend Delita wordt vermoord. Na de dood van de koning wordt het koninkrijk verscheurd door een oorlog tussen twee kampen die de troon voor zichzelf willen opeisen. Ramza vraagt zich af of hij nog wel voor zo'n nobel huis kan strijden, en wie eigenlijk de touwtjes in handen heeft in deze oorlog.

Er zijn genoeg twists en emotionele onthullingen om een geschiedenisboek mee te vullen. Het is een verhaal waarin goed en slecht niet bestaan, of in ieder geval constant door elkaar worden geschud. Wat doe je als jouw plek in de wereld ineens wegvalt? De Enhanced Version weet dit alles met verve te vertellen. Deze versie voegt voice acting toe om die stompen in je maag net wat harder aan te laten komen, al is het acteerwerk nergens echt verrassend goed te noemen.

Het script is ook gestroomlijnd in deze versie, en dat pakt over het algemeen redelijk uit. Final Fantasy Tactics zat altijd in een raar schuitje met zijn Engelse vertaling. Het origineel zat vol foutjes, en het script van PSP-port War of the Lions was veel te bloemrijk. De remake neigt nog altijd naar wollige, Shakespeareaans taal, waardoor het soms moeilijk te volgen kan zijn, zeker als je geen 10 hebt gehaald op je eindexamen Engels. Woorden als 'mayhap' vliegen je om de oren, en Ramza noemt zijn vrienden niet gewoon domme grapjassen, maar bezigt teksten als “Of all the times to jape! You are a droll fellow!” Het moet je maar liggen, al is het wel lekker om iemand te beledigen met een fijne 'whoreson'.

Tactische tactiek

Ook de gameplay is nagenoeg met rust gelaten, en dat is maar goed ook. Op kleine slagvelden vecht je met vijf kompanen die netjes in een raster op hun beurt staan te wachten. Je kiest de rollen die zij aannemen, zoals tovenaars, boogschutters of zwaardvechters. Tot zover niks nieuws onder de Fire Emblem-zon (of Tactics Ogre, of Advance Wars, of vul zelf maar in).

Wat Tactics vooral goed doet, is jou compleet de vrije hand geven in hoe je jouw team van helden samenstelt met het welbekende Job-systeem uit de Final Fantasy-serie. Ramza begint als simpele Squire, en met elk gevecht verdient hij ervaringspunten waarmee hij nieuwe Squire-vaardigheden kan leren. Als je genoeg hebt geleerd, kun je promoveren naar bijvoorbeeld een Knight, Archer of Chemist (iemand die items gebruikt). Dat klinkt simpel, maar verderop kun je Jobs ontgrendelen waarvoor je bijvoorbeeld een paar levels in verschillende andere klassen nodig hebt. Zo moet je een behoorlijk plan van aanpak smeden om jouw favoriete klassen vrij te spelen.

Als je een andere Job aanneemt, kun je de geleerde skills van één andere Job blijven gebruiken. Dit levert ongekende vrijheid op om jouw team van vijf helden naar eigen smaak aan te passen. Denk aan een supertovenaar die zowel schade kan toebrengen als genezen, een Monk die ook het zwaard van een Knight kan gebruiken, of een ninja met een zwaar pantser. Of een apotheker met een bijl. Niet alle ideeën zijn goede ideeën.

Verbeteren kan beter

The Ivalice Chronicles voegt nodige verbeteringen toe om de game anno 2025 wat beter behapbaar te maken. Zo is de interface een stuk begrijpelijker gemaakt, kun je die langzame beurten van de tegenstander godzijdank een beetje doorspoelen, draait er af en toe een autosave mee en kun je de onoverzichtelijke kaarten ook van boven bekijken. Allemaal leuk en aardig, maar de ontwikkelaars hadden hier best wat verder in mogen gaan.

Dat bovenaanzicht is bijvoorbeeld fijn, maar je kunt vanuit dat perspectief geen bevelen uitvoeren. De originele camera is soms enorm frustrerend, omdat je hem alleen maar 90 graden kunt draaien. Stel je voor: een rechte straat met hoge huizen omheen, die je alleen maar vanuit vier schuine perspectieven kunt bekijken, waardoor je nooit precies kunt zien wat er nou op die straat gebeurt. Waarom mogen we de camera niet gewoon vrij bewegen?

Bovendien wordt de game nog steeds geteisterd door zijn beruchte pieken in moeilijkheidsgraad. Soms moet je ineens een uur grinden om langs een gevecht te komen, terwijl de vijanden daarna dan weer een eitje zijn. Nog altijd is er één gevecht waar je een specifieke set vaardigheden voor nodig hebt, anders kun je het wel vergeten. Dat moet je maar net weten (of opzoeken), en als je niet regelmatig je game opslaat in verschillende save slots, kon je daar zó vast komen te zitten dat je de hele game opnieuw moest beginnen. Dat laatste is nu niet meer het geval, omdat je je uit gevechten terug kunt trekken, maar het blijft frustrerend, omdat je niet altijd weet wat de game nou van je wil.

De waslijst aan kleine ergernissen blijft groeien, hoe langer je speelt. Gesprekjes voor en tijdens gevechten zijn niet te skippen. Je kunt wel een beetje doorspoelen, maar als je een gevecht meerder keren opnieuw moet doen, gaat het toch vervelen. Vooral omdat die dialogen nogal langdradig kunnen zijn. Ook krijg je de prachtig getekende cutscenes uit de PSP-versie niet te zien tijdens het spelen, maar moet je die zelf opzoeken in een galerij. En we hebben één hardnekkige vastloper gehad, waarbij een vijand in diep water ging staan en geen acties kon uitvoeren, waardoor hij eeuwig aan de beurt bleef.

Dan is er nog de kwestie van ontbrekende content. De PSP-versie War of the Lions voegde bijvoorbeeld extra Jobs en personages toe, die in deze remake nergens te vinden zijn. Square Enix zegt dat ze graag dicht bij het origineel willen blijven om fans van die iconische game tevreden te houden. Dat is allemaal leuk en aardig, behalve als je in Europa woont. Hier is de PlayStation 1-game namelijk nooit verschenen, dus als je al nostalgie hebt voor Final Fantasy Tactics, dan is dat waarschijnlijk voor de PSP-game.

Nog altijd de beste

Final Fantasy Tactics is met liefde gerestaureerd, dat voel je aan alles. Square Enix had ervoor kunnen kiezen om Octopath Travelers HD2D-engine weer uit de kast te halen, maar de bijzondere graphics zijn zo gemaakt dat het lijkt op de klassieker uit je geheugen. Er zit een vreemd soort nostalgiefilter over het beeld, wat de achtergronden soms een beetje wazig kan maken, maar een interessant resultaat oplevert. Het voelt alsof je herinneringen een HD-upgrade hebben gekregen.

We hadden graag gezien dat de oppoetsbeurt iets verder was gegaan en Square Enix had durven kiezen om alles wat minder frustrerend te maken. Final Fantasy Tactics blijft echter een van de beste tactische games ooit gemaakt, een van de beste spellen uit de PlayStation 1-generatie (al wisten wij dat in Europa dus niet) en een genot om in een nieuw jasje te herbeleven. Als je deze game nog nooit hebt gespeeld en van turn-based tactische gevechten houdt, dan is dit een no-brainer, al is het maar om de geschiedenis van dit genre in te duiken.

Final Fantasy Tactics - The Ivalice Chronicles verschijnt op 30 september voor PlayStation 4 en 5, Nintendo Switch 1 en 2, Xbox Series X en S, en pc. Voor deze review is de game getest op een PlayStation 5.