Puzzelgames hebben het maar zwaar. Ze moeten altijd dat dunne lijntje bewandelen tussen te moeilijk en te makkelijk. De perfecte puzzelgame laat eerst je brein kraken, om je vervolgens het gevoel te geven dat je een genie bent. Hoe moeilijk het is om dat te bereiken, zien we in Paper Trail.

Deze kunstzinnige indiegame heeft een uniek concept: de spelwereld is van papier en hoofdpersoon Paige (haha) heeft de magische vaardigheid om die wereld te vouwen. Met wat origamiwerk wordt een onoverbrugbaar ravijn zo vervangen door een weggetje, of vouw je de wereld over een rotsblok heen die je pad verspert.

Met een druk op de knop kun je de achterkant zien van het stukje papierwereld waar je op loopt, zodat je altijd weet wat je vouwt. Je hebt dus de beschikking over alle benodigde informatie om te weten of je links, rechts, boven, onder of zelfs schuin moet vouwen, en hoe ver je die vouw door moet trekken. Dat klinkt misschien simpel, maar het is allesbehalve makkelijk.

Het is in ieder geval een boeiende en unieke spelmechaniek, die je forceert om na te denken op een manier die je niet eerder in een game hebt gezien. Elke nieuwe puzzel bestaat uit één of meerdere vellen papier met dunne paadjes, afgronden en obstakels. Je moet Paige in meerdere stappen naar de uitgang leiden, waarbij je vaak heen en weer zit te vouwen om haar steeds een stapje verder te krijgen.

Paper Trail begint rustig met wat makkelijke puzzels. Je zou zelfs kunnen zeggen dat ze té makkelijk zijn en daardoor een beetje aan de saaie kant vallen. Het spel kampt dan met hetzelfde probleem waar andere puzzelgames, zoals Cocoon, ook aan lijden: je ziet als speler de oplossing al lang en bent dan nog minuten bezig om die oplossing uit te voeren. In die minuten voel je je niet per se geniaal en ben je ook niet meer aan het puzzelen, wat de spanning uit de game weghaalt.

In de papieren lopen

Gelukkig schroeft Paper Trail al snel een tandje bij en introduceert het telkens nieuwe elementen, waardoor goed naar voren komt hoe briljant het concept eigenlijk is. Denk aan stenen die je steeds uit de weg moet rollen, deuren die je naar de andere kant van het scherm leiden of lichtstralen die je met kundig vouwwerk de juiste kant op moet reflecteren. Zo blijft Paper Trail een groot deel van zijn vijf tot zes uur speeltijd goed overeind.

Althans, totdat het aan de andere kant weer van dat dunne puzzellijntje afdondert. Een flink aantal puzzels zijn gewoonweg té moeilijk, zeker als ruimtelijk inzicht niet je beste eigenschap is. Als de game deuren, stenen, knoppen en schakelaars gaat combineren, begint het je al snel te duizelen. Dan is de oplossing van de puzzel niet meer een reeks aan logische zetten, maar begin je al gauw lukraak wat te vouwen tot er per ongeluk een nieuw paadje ontstaat. Het briljante concept verwatert zo naar een frustrerend staaltje trial and error, en dat neemt een hoop van de magie weg.

Mocht de frustratie echt toeslaan, dan is er gelukkig een prima hintsysteem dat je laat zien hoe en in welke volgorde je de wereld om je heen moet vouwen. Zelfs met die kennis kan het nog een pittig klusje zijn, omdat je het papier niet over Paige of bijvoorbeeld een groot standbeeld heen kunt vouwen. Je moet dus nog altijd zelf uitvogelen waar je wanneer heen moet lopen om uit de weg van de vouw te blijven, of waar je die grote stenen heen moet slepen.

Papier, hier

Ondanks de frustraties die Paper Trail zeker kent, heeft de game wel een enorme gunfactor. Een papiersnee voelt een stuk minder pijnlijk als hij van zo'n prachtig en stijlvol kunstwerk komt. Paper Trail ziet er sprookjesachtig en betoverend uit, met een vleugje magisch realisme. Dit komt vooral in de verhalende stukjes tussen elk level goed uit de verf.

Hierin vertelt Paige hoe ze van huis weg is gelopen om te gaan studeren aan de universiteit, terwijl ze in flashbacks terugdenkt aan haar jeugd. Dit verhaal wordt ondersteund door schitterende tekeningen, die je vervolgens moet vouwen om het volgende paneel tevoorschijn te toveren. Het is een bijzondere manier om jou te betrekken bij een tussenfilmpje, zonder dat je er erg je best voor hoeft te doen.

Het verhaal is daarbij charmant, maar niet enorm diepgaand. Soms is het zelfs een beetje moeilijk te volgen, omdat Paige steeds zomaar aan een flashback begint en haar verhaal dan niet afmaakt. Ook is de game soms gewoon onlogisch. Kunnen andere mensen zien dat Paige de wereld omvouwt? Ze zijn namelijk wel verbaasd als ze ineens aan de andere kant van een kapotte brug staat. Maar zelf zijn ze ook over die kapotte brug heen gekomen - hoe dan?

Nou goed, dat maakt ook allemaal niet zoveel uit. Simpele verhaaltjes in puzzelgames zijn niet bedoeld om al te diep over na te denken - de puzzels zijn de echte ster van de show. Bovendien is Paper Trail een van die unieke games die je een hoop kunt vergeven, alleen al omdat het concept zo bijzonder is.

Tuurlijk, soms kan de game frustreren en zit je in het wilde weg wat aan te klooien, tot je per ongeluk op de goede oplossing stuit. Maar aan het eind van de rit heeft zich wel een ongewoon puzzelavontuur aan je ontvouwd.

Paper Trail is nu verkrijgbaar op PlayStation 4 en 5, Xbox One en Series X|S, Nintendo Switch, pc en mobiele apparaten via Netflix. Voor deze recensie is de game getest op pc en Steam Deck.

Ubisoft heeft een gameplaytrailer van ongeveer zes minuten uitgebracht van het aankomende Anno 117: Pax Romana.

De video kan hieronder worden bekeken. Daarbij wordt morgen vanaf 17:00 uur Nederlandse tijd de game via Twitch gestreamd door de ontwikkelaars.

Anno 117: Pax Romana speelt zich zoals de naam al aangeeft af tijdens de hoogtijdagen van het Romeinse Rijk. Daarbij ligt de nadruk zoals altijd bij Anno op opbouwen in plaats van afbreken. Spelers bouwen een provincie op hun eigen wijze op, of het nou voor de Romeinen of Kelten is. Anno 117: Pax Romana komt later dit jaar uit voor pc, PlayStation 5, Xbox Series X en S en Amazon Luna.

Harry ging onlangs aan de slag met Anno 117 en schreef het volgende in zijn preview: "Anno 117: Pax Romana wordt een relaxte game waarbij je vooral urenlang aan het optimaliseren bent om jouw perfecte samenleving op te bouwen. Het systeem van productieketens is intuïtief genoeg, maar zoals gezegd is er in deze vroege versie nog een chronisch gebrek aan informatie. Hoe het spel uiteindelijk omgaat met conflicten en andere diplomatieke uitdagingen is ook nog de vraag. De antwoorden op onze vragen horen we waarschijnlijk pas als de game aankomende winter verschijnt. Deze eerste kennismaking was gelukkig vooral een plezierige en ontspannen bouwsessie. Anno 117: Pax Romana heeft duidelijk nog wat werk nodig, maar de basis is ouderwets Anno."

Studiobaas Neil Druckmann heeft bevestigd dat het bedrijf niet alleen aan Intergalactic: The Heretic Prophet werkt, maar ook aan een tweede, nog onaangekondigde game.

Dat liet hij weten in de Press X to Continue-podcast van de BBC. Naughty Dog heeft wel vaker aan twee games tegelijk gewerkt, en voorheen werden natuurlijk zowel Intergalactic als de inmiddels geannuleerde The Last of Us-online game tegelijk ontwikkeld. Nu is duidelijk dat er naast Intergalactic inderdaad nog een game in ontwikkeling is.

"We hebben meerdere regisseurs op Intergalactic zitten", aldus Druckmann. "Ik werk samen met twee regisseurs: Matthew Gallant en Kurt Margenau. Daarnaast helpt Clair Carré mee met het schrijfwerk. Dus op sommige momenten ben ik er niet en hebben zij de leiding. Ik kom weer terug en ben verrast door en geniet van bepaalde keuzes die ze hebben gemaakt. Andere keuzes frustreren me juist en moeten we veranderen, of we discussiëren er over."

Hij vervolgt: "Er wordt aan nog een game gewerkt bij Naughty Dog waarbij ik eerder een producentenrol heb aangenomen en als een mentor functioneer. Ik kijk naar dit andere team, en geef feedback waar nodig. Ik hou van al deze rollen, en het feit dat ik er tussen kan wisselen maakt mijn werk erg spannend - het voelt altijd verfrissend aan. Ik verveel me nooit."

Details over het tweede project van Naughty Dog zijn er nog niet. Eerder dit jaar gingen er al geruchten over een tweede project bij de studio dat al drie jaar in ontwikkeling was. Toen werd geclaimd dat het niet om The Last of Us: Part 3 gaat, en dat Shaun Escayg - bekend van Uncharted: The Lost Legacy en Marvel's Avengers - de regisseur is.

Intergalactic: The Heretic Prophet werd eind vorig jaar tijdens The Game Awards onthuld. De PlayStation 5-game van de studio achter The Last of Us en Uncharted draait zoals gezegd om Jordan, een gevaarlijke premiejager die tijdens haar jacht op een doelwit op de verre planeet Sempiria belandt. De communicatie tussen de planeet en de rest van het universum is honderden jaren geleden al verloren gegaan. Daarbij zal een fictieve religie een belangrijke rol spelen binnen de game - mogelijk een heet hangijzer waar online gemengde reacties op zullen komen.