Microsoft en Asus slaan de handen ineen met de ROG Xbox Ally X. Dat is niet dé Xbox-handheld waar Microsoft ooit zelf aan sleutelde, maar het is wel een spil in Xbox’ nieuwe, platformoverstijgende strategie. Hoe pakt deze nieuwe pc-handheld uit? Nou, het lijkt verdomd veel op een nieuwe Ally – en wat minder op een Xbox.
In dit artikel bespreken we in het specifiek de ROG Xbox Ally X, niet te verwarren met het witte non-X-model. Het X-model is standaard zwart en komt met hogere hardware-specificaties, inclusief een grotere accu. Nieuw aan beide modellen is hoe ze in de markt gezet worden als Xbox-ervaringen, al vereist die claim nog wel wat context over het verleden van deze handhelds…
©Tom Kauwenberg
Een ROG Ally in samenwerking met Xbox
De ROG Xbox Ally X en het non-X-model zijn namelijk, even kort door de bocht, de nieuwe Ally-handhelds van Asus’ Republic of Gamers, ook wel ROG. Die productgroep trapte medio 2023 af met de ROG Ally en werd eind 2024 herzien met de ROG Ally X. De handhelds kun je vooral zien als een respons op het succes van de Steam Deck van Valve. Het waren net zo goed draagbare game-pc’s, zij het krachtiger uitgerust en met Windows 11 als besturingssysteem.
Waar de Steam Deck zich aanvankelijk logischerwijs limiteert tot enkel Steam-games, hebben de Ally’s dus Windows als troef. Op deze apparaten speel je “al je games”, ongeacht launcher of verkoopplatform, aldus Asus’ slagzin. Die klopte, maar tegelijkertijd bleek Windows 11 ook vaak de achilleshiel van die apparaten. Het logge besturingssysteem van Microsoft was nooit ontwikkeld voor kleine touchschermen en controllerinvoer, wat met regelmaat ongemakkelijk gepriegel opleverde.
©Tom Kauwenberg
Een directe samenwerking met Microsoft voelt dan ook als een logische volgende stap voor dit soort systeempjes. Microsoft sleutelde ondertussen immers al aan een handheldversie van Windows en bovendien is het bedrijf halverwege een herpositionering van het Xbox-merk. Dat is niet langer enkel een console. De nieuwe Ally’s doen beroep op een nieuwe Xbox-schil over Windows 11 en lijken qua vorm ook weer iets meer op een uitgerekte Xbox-controller. “Alles is een Xbox”, maar deze Ally’s zijn éxtra Xbox.
Bekende vorm met Xbox-greep
Over die vorm gesproken: hoe valt dit vehikel in de hand? De ROG Xbox Ally X komt met de nieuwe controllerhandgrepen wat log over, maar het apparaat blijkt comfortabeler dan verwacht. De ROG Ally X weegt met 670 gram ook meer dan zijn voorganger en is gevoelsmatig nipt dikker, maar het verschil is in de praktijk nauwelijks merkbaar. Het hele vehikel houdt natuurlijk vast. Liefhebbers van zowel de Xbox-controller als de Steam Deck kunnen hier prima mee uit de voeten – of handen, dus.
Sommige toetsen en sticks op de allereerste Ally voelden nog wat twitchy, maar daar is in deze tweede revisie geen sprake meer van. De ABXY-knoppen en bumpers drukken daadkrachtig in, met stevige hoor- en voelbare feedback. Zelfs de vierpuntsdruktoets mag er wezen, zij het misschien niet voor de vechtersbazen onder ons. Deze is ook niet zo clicky als die van Xbox zelf.
Verder is de Xbox Ally in zowel vorm als gevoel onmiskenbaar een Ally. De werkbare lay-out is grotendeels onveranderd gebleven sinds het Ally X-model, met de kleinere rugtoetsen achterop en verstevigde knoppen en pookjes, inclusief de inmiddels bekende rgb-ringetjes. De enige echt nieuwe invoer is een toegewijde Xbox-knop, waarover later meer.
Nog steeds geen oled
Over consistentie tussen Ally’s gesproken: het scherm. Ruim twee jaar geleden introduceerde Asus een 7 inch groot 1080p/120Hz-paneel als een verdubbeling van de Steam Deck-specificaties. Datzelfde lcd keert hier onaangepast terug, inclusief de vrij aanwezige schermranden. In vergelijking met bijvoorbeeld een Nintendo Switch 2-scherm oogt het anno 2025 wat minder slick: Nintendo’s soortgelijke scherm is een slag groter en dunner omrand.
Qua prestaties mag Asus’ schermpje er nog steeds wezen. We meten een piekhelderheid van 525 nits onder de anti-reflectielaag; dat zie je buiten de deur overdag ook nog goed. Ook de volledige dekking van het sRGB-spectrum blijkt in onze tests grotendeels te kloppen: 96,5 procent, met vrij kleurtrouwe kalibratie bovendien. In het standaardprofiel ogen de tinten relatief vol, waarmee het deels verhult dat dit geen oled betreft. Sommige gamers zullen die diepe contrasten missen – de ratio topt hier af op ongeveer 1230:1 – maar voor de gemiddelde gamesessie voldoet dit ruim.
Ook de claim over 120 hertz voelt niet te hoog gegrepen. Voor een soepele weergave van 120 beeldjes per seconde is een responstijd van 8,3 milliseconde vereist: die behaalt dit scherm in veel gevallen. Enkele transities duren iets langer, tot maximaal 10,7 milliseconde, maar het scherm is over de breedte voldoende snel om praktisch geen ghosting te vertonen. Ook hier geldt dat de meeste games hier gewoon mooi op weergeven worden. Dat het scherm native variabele verversing (vrr) ondersteunt, zorgt er bovendien voor dat inconsistente framerates alsnog relatief vloeiend ogen.
Windows ex machina
Cijfertjes en specificaties terzijde: hoe werkt de Xbox Ally met die alternatieve versie van Windows? Dat ligt wat lastiger dan je misschien zou denken. Dit betreft namelijk geen compleet eigen ‘handheldversie’ van Windows 11, maar meer een addendum. De ‘Xbox-versie van Windows 11’ is vooral een schil die bovenop het reguliere besturingssysteem ligt.
Standaard start de ROG Xbox Ally op in de ‘Xbox-ervaring op volledig scherm’, die lijkt op de vernieuwde Xbox-app op pc. In grote lijnen is dat een gestroomlijnd snelmenu naar games en andere launchers. Vanuit deze schil start je games direct op en kun je nog steeds een stukje multitasken, maar hoef je niet per se in aanraking te komen met priegelige Windows-menu’s en -instellingen. Dat klinkt goed en werkt in veel gevallen ook best fraai.
Bovendien speelt het nieuwe zijmenu goed in op deze aanpak. De speciale Xbox-toets opent een menu dat geïnspireerd lijkt door de Game Bar van Windows, maar nu netjes in tabbladen weergegeven. Daarin vind je snelkoppelingen naar games, Xbox Achievements, schermopnamen, sociale functies en zelfs systeemstatistieken, maar dus ook het snelmenu van Asus’ eigen Armoury Crate, bekend van de eerdere Ally’s. Het is een toereikend actiecentrum voor de meeste scenario’s dat lekker responsief functioneert.
©Tom Kauwenberg
Maar goed, Windows 11 draait daar dus voortdurend ónder. Met enige regelmaat zul je toch even iets moeten aanklikken of installeren buiten de Xbox-schil om – en dan zit je in een handomdraai weer in de bekende, priegelige Windows-omgeving. Dat is geen doodzonde, maar het voelt allemaal toch een stuk minder als consoleniveau. En jawel, hier blijken dus ook Microsoft Teams, Office 365+ en Copilot vooraf geïnstalleerd te zijn. Het voelt misplaatst voor een product met de Xbox-merknaam.
Die momenten breken de illusie dat dit een volwaardige handheldversie van Windows is. De schil claimt bovendien betere prestaties te leveren zolang je niet terugschakelt naar het Windows-bureaublad, maar in onze tests merken we maar weinig van die vermeende prestatiebonus. Het is en blijft een lichtgewicht systeempje op Windows 11, zij het met een handig raamwerk eroverheen. We hopen vooral dat het raamwerk de komende maanden stapsgewijs verbeterd wordt – te beginnen met het strippen van de verplichte kantoorprogramma’s.
©Tom Kauwenberg
Hoe zit het met die spelprestaties?
Om toch nog terug te komen op de prestaties: die worden verbeterd met de komst van de AMD Ryzen Z2 Extreme. Die beschikt over een ruime 24 GB aan lpddr5x-geheugen, waarvan 8 GB standaard toegewijd is aan de geïntegreerde gpu. De chipset is een directe opvolger van de Z1 Extreme uit de voorgaande Ally’s, maar de sprong in prestaties voelt relatief klein. In veel van de relevante benchmarks scoort de Z2 Extreme ongeveer 10 tot 20 procent beter dan zijn voorganger.
Dat is nog altijd vooruitgang, maar de prestatiesprong voelt na tweeënhalf jaar stiekem wel teleurstellend klein. De Z1 Extreme was rond de release van de eerste Ally een uitzonderlijk sterke chip voor zijn tijd, waar de Z2 Extreme mogelijk alweer een beetje achterhaald voelt. Deze gloednieuwe AMD-chip wordt in sommige tests ingehaald door een moderne mid-range processor van Intel, zoals die in de eerder verschenen MSI Claw 8-handheld. Van AMD hadden we meer verwacht.
©Tom Kauwenberg
Benchmarks terzijde: de prestaties zijn in de praktijk nog steeds aardig te noemen. Zonder al te veel tweaken speel je veel games al snel op een stabiele framerate, vaak genoeg ook op de native 1080p-resolutie. Gears of War: Reloaded, Forza Horizon 5 en Far Cry 6 trek je gemakkelijk richting (of over) de 90 frames per seconde op fraaie instellingen; zelfs Cyberpunk 2077 op een stabiele 60 fps is gewoon haalbaar. Er komt soms wat hevigere upscaling aan te pas, maar dat oogt prima op het inherent scherpe scherm.
Verwacht overigens niet dat de prestaties van de ROG Xbox Ally X oneindig rekbaar zijn. In Monster Hunter Wilds, een notoire zware game, komt deze Ally zijn limieten sneller tegen. Ook op de laagste instellingen en mét enige upscaling blijkt het lastig om een stabiele 60 fps te klokken. Daar moet echt Frame Generation aan te pas komen, en zelfs dan dipt de framerate nog regelmatig onder die gulden standaard. Bij zware games die dat niet ondersteunen, kan het dus lastig worden om de Z2 Extreme soepel te laten presteren.
Een koelere, stillere en langere adem
Wat de Ryzen Z2 Extreme mist aan push op prestaties, maakt het wel waar in een rendementssprong. Wat blijkt namelijk? In al onze tests presteert deze Ally beter dan zijn voorgangers, maar wordt deze nooit warmer dan voorheen. De chip in de ROG Xbox Ally X draait zware benchmarks zonder ooit ver of lang boven de 80 graden Celsius te pieken – en zelfs daarvoor hoeven de twee ventilatoren niet luid te suizen. In het heetst van de strijd hoor (en voel) je daar praktisch niets van.
Dat verbeterde rendement doet ook minder aanslag op de accu, die ditmaal 80 wattuur bedraagt. Pomp je op vol vermogen zware games, dan houdt de Xbox Ally X het alsnog makkelijk twee tot drie uur uit. Dat hebben we overigens met de schermhelderheid op 50 procent gemeten, goed voor ongeveer 200 nits. Ligt de belasting van het apparaat lager, bijvoorbeeld tijdens lichtere gamesessies, dan is vier tot vijf uur uptime ook prima haalbaar. Gewoon een beetje streamen houdt de Xbox Ally X ruim twintig uur uit.
©Tom Kauwenberg
Asus maakt het bovendien wederom makkelijk om de chip naar wens te limiteren of een beetje op te voeren. Dat kan snel via het Armoury Crate-snelmenu. Voor lichte 2d-games voldoet het stille profiel op 13 watt gemakkelijk, terwijl zwaardere sessies meer hebben aan het prestatieprofiel op 17 watt of de ‘turbo’-modus op 25 watt. Aan de vaste stroom is dat zelfs op te voeren naar 35 watt, al moet je daar ook geen desktopprestaties van verwachten. In onze tests resulteert dat profiel zelden in significante verbetering; vaak gaat het om hoogstens een handvol frames per seconde extra.
Poorten en verdere uitbreidbaarheid
Wat betreft die stroominvoer: we hebben het wederom over twee usb-c-poorten die bovenop te vinden zijn. Net als de Ally X van vorig jaar blijkt dat een nette verbetering ten opzichte van de originele Ally. De Xbox Ally kan snel opladen over de adapter en ondertussen nog uitgebreid worden met docks, externe opslag of optionele beelduitvoer. Een 40 Gbps usb-poort zorgt ervoor dat de Xbox Ally voorlopig niet verlegen zit om bandbreedte.
©Tom Kauwenberg
De ROG Xbox Ally X wordt wederom geleverd met 1 terabyte aan PCIe Gen 4 ssd-opslag. Dat betreft hier de vrij vlotte Samsung PM9A1, in de traditionele 2280-vorm, die ook relatief makkelijk te verwisselen is met een ruimere ssd. Voor minder ingrijpende uitbreidingen keert het MicroSD-slot terug. En geen zorgen: dat betreft weer een ‘normaal’ UHS-II-lezertje. De Xbox Ally stapt dus niet zoals de Nintendo Switch 2 over op de dure MicroSD Express-standaard.
Verdere verbindingen vinden we hoogstens in de 3,5 mm audio-jack, plus uiteraard de draadloze protocollen. Daar hebben we het over WiFi 6E en Bluetooth 5.2: voldoende modern, maar stiekem gewoon gekopieerd van de ROG Ally X van vorig jaar. Dat is, zo heb je wellicht al opgepikt, een terugkerend thema van deze Ally.
©Tom Kauwenberg
Is dit de Ally voor Xbox?
Ergens is het jammerlijk om in de ROG Xbox Ally X niet echt een ‘draagbare Xbox’ terug te zien, maar meer een ‘derde ROG Ally’. De handheld oogt en voelt iets Xbox-achtiger, maar houdt duidelijk vast aan de vorm en werkwijze van de voorgaande Ally’s. Zelfs de prestaties verschillen in de praktijk niet bijster veel – en die Xbox-laag over Windows 11 blijkt ook wat dunner dan we hadden gehoopt. Dat is duidelijk nog geen volwaardige handheldversie van Windows 11.
Tegelijkertijd is dat ook zeker geen doodzonde. De ROG Ally X van vorig jaar was verreweg de beste Windows-handheld op de markt. Die wordt dit jaar simpelweg opgevolgd door de ROG Xbox Ally X, welke meteen weer een aantal verbeterpunten meeneemt. De handheld is een tikkeltje sneller (met een beter rendement bovendien) en blijkt prettiger in handligging en het dag-tot-daggebruik.
Van een echte revolutie in de handheldsferen is hier geen sprake, maar de samenwerking tussen Xbox en Asus blijkt een mooie middenweg waar mogelijk meer in zit. De hoop is vooral dat Microsoft de Xbox-versie van Windows 11 blijft verbeteren en dat ontwikkelaars proactief hun spellen willen optimaliseren voor dit soort platforms. Dat zagen we eerder al gebeuren met de Steam Deck; hopelijk ligt een dergelijk effect ook in het verschiet voor deze handhelds.
Bij Asus kun je er in ieder geval vergif op innemen dat er volgend jaar weer een nieuwe en net wat betere Ally geproduceerd wordt. De vraag is enkel of dat met of zonder Xbox zal zijn – wie weet durft Microsoft het tegen die tijd aan om zelf een handheld op de markt te zetten.
De ROG Xbox Ally X is nu te koop voor 899 euro. De minder zwaar uitgeruste ROG Xbox Ally kost 599 euro en is ook nu verkrijgbaar. Voor deze review werd een vroege versie van de ROG Xbox Ally X aangeleverd via Xbox Nederland.
