Voorspel: Lhbtq+-personages waren in 2019 vooral verborgen

Bij het verzamelen van de beste lhtbtq+-gamepersonages uit 2019 viel direct op hoeveel van deze personages eigenlijk niet meetellen als je alleen de games speelt. In januari bleek bijvoorbeeld dat Soldier 76 uit Overwatch op mannen valt, maar dat werd via een verhaal op de website van de game getoond. Net als eerder gebeurde met Tracer en haar vriendin. Speel je enkel de game? Dan weet je waarschijnlijk van niets.

Hetzelfde geldt voor personages uit Apex Legends en Borderlands 3. Makoa Gibraltar is bijvoorbeeld gay en Bloodhound non-binair, maar dat moet je eerst opzoeken. Deze personages hoeven natuurlijk niet rond te rennen met regenboogvlaggen, maar wanneer de ontwikkelaar op Twitter moet uitleggen hoe het zit, dan gaat het niet goed. Dat is namelijk nauwelijks beter dan J.K. Rowling die jaren later bevestigt dat Dumbledore gay is. Het telt niet echt.

Als je er niet voor kiest, hoef je het niet te zien

In andere games valt op dat als er wel concrete queer personages en zelfs romances mogelijk zijn, je er specifiek naar moet zoeken en er voor moet kiezen. Wil je het niet zien? Dan heb je mogelijk niet eens door dat deze personages in de game zitten. Denk dit jaar aan Fire Emblem: Three Houses of Greedfall.

Waarom dat zo gebeurt is logisch. De makers denken op deze manier iedereen te kunnen bedienen. Zij die het niet willen zien, hoeven het niet te zien. Maar lhbtq+-representatie is niet alleen voor hen die er naar zoeken, het is juist ook voor anderen om er wat van te leren. Bovenal is het een vervelende boodschap als queer personages en relaties worden weggestopt. Alsof het toch iets verkeerds is.

Oud en gelukkig

Een meer positieve ontwikkeling is dat er dit jaar meerdere oudere stellen zijn te vinden. Zoals Sir Hammerlock en Wainwright Jakobs in Borderlands 3. Ook Life is Strange 2 valt hierin op. Deze game zou tot de laatste aflevering in de vorige categorie vallen, want spelers bepalen of hoofdpersonage Sean op jongens valt of niet. Maar in de vijfde aflevering kom je het oudere homostel Stanley en Arthur tegen. Deze geliefden zijn naar het kamp waar de jongens verblijven verhuisd, omdat ze samen willen leven zonder het gevaar van de wereld en het oordeel van hun families.

Als we aan queer personages in games denken, zijn ze meestal jong en weten ze nog maar net wie ze zijn. Oudere stellen die wellicht wat kalend zijn, een buikje hebben en na al die jaren samen nog veel van elkaar houden, doen veel voor het beeld rond homoseksualiteit.

Favoriete personages van 2019

Life is Strange 2 viel dit jaar sowieso positief op. Hoofdpersonage Sean ervaart niet alleen fysiek een reis, maar leert gaandeweg ook veel over zichzelf. Zo denkt hij na over zijn seksualiteit en de mogelijkheid dat hij ook op jongens valt. Het is niet alleen een realistische exploratie over een jongen die zijn seksuele identiteit ontdekt, maar ook een van de weinige voorbeelden van biseksualiteit in games. Mits de speler dat wil natuurlijk.

Om diezelfde redenen valt Parvati Holcomb uit The Outer Worlds op. Niet alleen is dit een erg goed geschreven personage, maar aseksuele personages komen praktisch niet voor in de game-industrie. Die kant van haar wordt tevens met alle respect en gevoeligheid neergezet.

Een interessante kleinere game is Newfound Courage, over de jonge Alex die zich door de reacties in zijn omgeving schaamt voor zijn homoseksualiteit. In een nieuw, vreemd dorpje maakt hij kennis met een jongen waar hij verliefd op wordt. Dat loopt echter niet zoals je zou verwachten. Maker Curtis Campion weet een verrassend gevoelig verhaal te schrijven rond thema's die we in andere games niet tegenkomen.

Hart vasthouden voor 2020

Dit jaar was dus wisselvallig voor lhbtq+-gamers die graag zichzelf herkennen in de games die ze spelen. Van vooruitgang is niet te spreken. Hopelijk is dat in 2020 anders, maar we houden ons hart vast. Bijvoorbeeld de trailers van The Last of Us: Part 2, die hinten (spoiler als je de trailers ontwijkt) naar het idee dat de vriendin van Ellie het loodje legt, waarna Ellie wraak gaat nemen.

Zo'n trailer zegt natuurlijk niets over de volledige game en waar het verhaal echt om gaat, maar menig queer gamer is al teleurgesteld in het narratief dat hiermee wordt gepresenteerd. 'Bury your gays' is een vermoeiende trope in populaire media, waarin queer personages razendsnel doodgaan en cishetero personages niet.

Ook Cyberpunk 2077 wordt interessant. CD Projekt Red lijkt voor het eerst echt werk te maken van het tegemoet komen van zijn diverse spelers. Onder andere met een inclusieve character creator, maar ook de belofte voor lhbtq+-romantiek. Spannend, gezien de geschiedenis van de studio. Maar wellicht ook juist een stap in de goede richting.

In de rubriek Voorspel kijken we naar de verschillende manieren waarop seks en seksualiteit behandeld worden in games, via specifieke voorbeelden, trends uit de game-industrie en interviews. Lees ook eerdere afleveringen: