Hoog tijd dat meer mensen kennismaken met het meesterwerk Berserk

Voor degenen die niet (helemaal) bekend zijn met Berserk wil ik toch even beginnen met een snelle introductie of opfrisser: Berserk is een dark fantasy-manga van Kentaro Miura (1966 – 2021) die voor het eerst verscheen in 1989 en nog steeds gaande is. Het wordt samen met Vagabond en Vinland Saga (nu te zien op Netflix) ook gezien als ‘De Grote Drie’ van seinen-manga, verhalen met duistere en volwassen thema’s die zich normaliter richten op jonge mannen. Ik ben dan toevallig geen jonge man, maar ook ik en vele andere vrouwen zijn niet weg te slaan van de wereld van Berserk.

Berserk speelt zich af in een fictieve, Middeleeuwse versie van Europa en volgt de huurling Guts, die later ook de bijnaam ‘Black Swordsman’ krijgt. Guts heeft in het begin maar één levensdoel: doen waar hij goed in is en zijn tegenstanders omver maaien met zijn reusachtige zwaard. Zijn simpele dagen zijn echter snel voorbij wanneer hij deel wordt van huurlingengroep The Band of the Hawk, met als leider de engelachtige en ambitieuze Griffith. Guts vecht voor het eerst in zijn leven met een doel buiten simpelweg ‘overleven’, krijgt een haast legendarische status als ‘the 100 man-slayer’ en wordt zelfs verliefd op commandant Casca.

Helaas neemt het verhaal een erg duistere wending wanneer duistere krachten de wereld binnensijpelen. Guts en Casca worden hierdoor gebrandmerkt als ‘offers’ voor allerlei monsters en demonen, een lot waar Guts niet op zit te wachten. Hij zweert om al deze Apostelen te vermoorden, zijn geliefde te beschermen en degene die dit hen heeft aangedaan te vernietigen. Dit is een zéér beknopte schets en mijn vocabulaire schiet her en der zelfs te kort wanneer ik het begin te omschrijven, maar hopelijk heb je nu wel een beter beeld van dit enorm boeiende verhaal.

Papa Berserk

Berserk is ook een grote inspiratiebron geweest voor vele andere manga’s, anime’s, bands en natuurlijk ook games. Het bekendste voorbeeld is misschien wel de impact die Berserk heeft gehad op Soulsborne-bedenker Hideteka Miyazaki. Er zijn talloze Berserk-referenties te zien in zijn games en tijdens het lezen van de manga werd ik ook erg enthousiast wanneer ik een getekende panel zag die mij wel heel erg bekend voorkwam uit één van de Soulsborne-games.

Om maar een (zeer) kleine greep van de voorbeelden te noemen: het design van Malenia (Elden Ring), de Hunter’s Mark (Bloodborne), de baas Knight Artorias the Abysswalker (Dark Souls 3) en – misschien wat meer losjes – de multi-use armprothese in Sekiro: Shadows Die Twice. Cool feitje: hoofdpersonage Guts is zeer waarschijnlijk gebaseerd op de historische huurling en ridder Götz von Berlichingen (1480 – 1562), die ook de bijnaam ‘Götz met de IJzeren Hand’ kreeg door zijn imposante armprothese.

© Rogina H.

Andere gamereeksen die duidelijk inspiratie haalden uit Berserk zijn bijvoorbeeld ook Dragon’s Dogma, Final Fantasy en Devil May Cry. Tegelijkertijd heeft Berserk-bedenker Miura ook veel westerse invloeden gebruikt om Berserk tot leven te wekken. Het design van de gevaarlijke, kosmische godheden genaamd ‘the Godhand’ zijn geïnspireerd door Hellraiser (1987). Ook de eivormige sleutels die de poorten naar hun dimensie openen, hebben dezelfde mystieke functie als de LeMarchand’s box uit diezelfde film.

Verder bevat de wereld van Berserk veel Westerse mythologieën, religies, koninklijke machtssystemen en zijn er ook wat Lovecraftiaanse invloeden terug te vinden in latere hoofdstukken. Ik kan uren doorgaan over de storytelling van Berserk en de prachtige designs, maar het lijkt me veel nuttiger om eens over de bekendste adaptaties van Berserk te praten. Met wat voor- en nadelen kun je zo zelf kijken waar en hoe je jouw eigen Berserk-journey wilt vormgeven.

De manga (1989 – heden)

Natuurlijk is het voordeel van de manga dat je veel meer diepgang, worldbuidling en prachtige illustraties te zien krijgt die gaandeweg meer intens, gedetailleerd en sprekend worden. Het is oprecht een genot om deze illustratie-evolutie te zien. Bovendien zijn er verschillende manieren om de manga te lezen: online, in losse volumes (ik ben bijvoorbeeld zelf bij volume 27 van de 42) en als een bundel van meerdere volumes in de vorm van Deluxe Editions.

Hoewel ik Berserk oprecht kan beschouwen als een fictief meesterwerk, geloof ik ook dat meesterwerken gebreken hebben. Een nadeel van de Berserk-manga waar ik sommige mensen toch van op de hoogte wil stellen, is bijvoorbeeld de grafische weergave van aanstootgevende thema’s en hoe vaak dit voorkomt. Ik ben zelf niet echt gevoelig voor dit soort grafische vertoningen van (seksueel) geweld in fictie, maar het valt mij en vele andere fans wel op dat de frequentie en slachtoffers van dit soort geweld (meisjes, vrouwen en kinderen) soms echt doorslaat, waar je als nieuwe lezer wellicht rekening mee moet houden.

Berserk-anime (1997)

Dit was de onvergetelijke start van mijn Berserk-journey! Ik raad het eigenlijk ook ten zeerste aan om met deze anime te beginnen, zelfs vóór de manga, omdat je in 25 afleveringen weet of dit helemaal jouw ding is of juist helemaal niet. De animatiestijl is ondertussen wat gedateerd, maar het heeft een bepaalde charme met rauwe emoties. De muziek is geweldig, de (zij)personages krijgen voldoende tijd en ruimte om ze goed te leren kennen en het einde… Ik ben misschien nog nooit zo lang in schok geweest door wat voor type media dan ook. Meer wil ik niet verklappen!

Een nadeel aan deze anime is wellicht dus de gedateerde animatiestijl en hoewel er veel gevechten en brute scènes zijn, richt deze anime zich veel meer op de personages. Het is een zogenoemd character driven plot, net als de manga, en moet dus niet gezien worden als non-stop actie zoals bijvoorbeeld de populaire anime Jujutsu Kaisen. Als dit niet jouw ding is kun je dus de neiging krijgen om af te haken, maar deze vorm van storytelling is wel wat Berserk zo enorm krachtig maakt. Pro-tip: skip de eerste aflevering! Begin met aflevering twee en sluit af door terug te keren naar aflevering één (bedank me later maar).

Berserk-filmtrilogie (2012-2013)

Ik ben er recentelijk achter gekomen dat veel mensen de filmtrilogie van Berserk gebruiken als eerste introductie. Ik snap het wel, het ziet er ook een stuk beter uit dan de anime uit 1997 en dient als een prima ‘eerste hap’ van Berserk. Net als de anime is dit een adaptatie van de Golden Age-arc in drie films: The Egg of the King, The Battle for Doldrey en The Advent. Wederom is de muziek fenomenaal, de animatie is kwalitatief mooier (ondanks het soms ietwat lompe gebruik van CGI) en één van mijn favoriete momenten tussen Guts en zijn geliefde Casca is alleen hierin te zien aangezien het helaas geen canon is.

De trilogie heeft in mijn ogen wel één groot nadeel: waar de anime 25 afleveringen had om de Golden Age-arc te adapteren, hebben de films er in totaal amper vier uur voor. Dit betekent natuurlijk veel schrapwerk, nóg meer dan in de anime, waardoor een paar van mijn favoriete zijpersonages totaal niet tot hun recht komen. Dit was erg jammer om te zien en misschien dus een minder groot probleem als ik ook eerst met de films was begonnen, daarna de anime en om alle missende verhaalmomenten te bemachtigen tot slot de manga. O, wacht eens… ik vergeet er nog één. 

Berserk-anime (2016-2017)

Helaas kan ik niet veel over deze anime-adaptatie van Berserk zeggen, om twee redenen. Eén: ik ben er nog niet aan toegekomen, omdat het éíndelijk meer adapteert dan alleen maar de Golden Age-arc en ik dus eerst helemaal bijgelezen wil zijn met de manga. Twee: de verschrikkelijke CGI-animatie. Ik startte vorig jaar de eerste aflevering op – niet wetende dat deze anime een direct vervolg is op de filmtrilogie – en kon na een paar minuten al weer wegklikken door de lompe, trage animaties die volgens mij volledig CGI zijn.

Het is een grote stap terug in vergelijking met de andere adaptaties, maar als ik volledig bij ben met de manga, durf ik het wel nog een kans te geven. Ik ben namelijk wel benieuwd om te zien hoe ze één van mijn favoriete arcs (Conviction-arc) tot leven brengen. Ook het tweede seizoen adapteert het begin van de meer fantasie-georiënteerde Hawk of the Millennium Empire-arc, waar ik nu dus middenin zit, dus die wil ik natuurlijk uiteindelijk even grondig onder de loep nemen.

De nieuwste anime (zomer 2025)

Met groot genoegen kunnen ik en miljoenen andere fans van Berserk nu dus uitkijken naar een gloednieuwe adaptatie. Studio Eclypse, bestaande uit vrijwillige die hard-Berserkers, heeft het op zich genomen om de eerste arc van Berserk te animeren en hoewel mensen soms jeuk krijgen van het woord ‘fanmade’, blies hun eerste trailer mij oprecht omver. Hopelijk slaat de anime aan, krijgt het enorm veel aandacht als het een hit is en wordt het financieel gesteund zodat fans eindelijk de geweldige, respectvolle en cómplete Berserk-adaptatie krijgen waar we al jarenlang op wachten.

Check hieronder de Engelste trailer van de aankomende anime Berserk: The Black Swordsman.