De PlayStation 5 Pro uitvoerig getest

De PlayStation 5 Pro is een luxe-console. Het is een gepimpte versie van de PS5 - die je hoogstwaarschijnlijk al naast je televisie hebt staan - en voor de massa is deze upgrade helemaal niet zo boeiend. We zijn namelijk op een punt qua graphics beland dat je er met een professioneel oog naar moet kijken om het verschil te kunnen zien. Waarom deze Pro-versie dan toch bestaat? Omdat een klein groepje gamers er toch heel vrolijk van zal worden, inclusief mezelf.

Upscaling

Het grootste probleem van de oorspronkelijke PlayStation 5 zit hem vooral in de manier waarop games worden geüpscaled. In-engine draaien games in een behoorlijk lage resolutie, vaak zelfs nog onder de 1080p. We gamen echter tegenwoordig op mooie 4K-televisies en monitoren en dus moeten die beelden opgeschaald worden naar een 4K-resolutie. Dit wordt soms gedaan door eigen upscaletechnieken bij first-party titels, maar vooral via FidelityFX Super Resolution (FSR) van AMD. Dit is best logisch, aangezien AMD ook de chips ontwikkelt voor de PS5.

Het probleem met FSR is echter dat het eigenlijk niet bedoeld is om zó ver te schalen. Zo zijn er bijvoorbeeld best mooie resultaten te behalen als je van 1800p of zelfs 1440p naar 4K wil upscalen, maar als je vanaf 1080p of vaak zelfs nog onder de 720p wil upscalen naar 4K via FSR, levert dat bepaalde ‘artifacts’ op in de upscaling. Denk aan korrelige textures en shimmering in het beeld, waardoor alles lijkt te bewegen, zelfs wanneer je stilstaat. Als je geen idee hebt waar ik het over heb is dat top, want dan hoef je eigenlijk sowieso geen 800 euro uit te geven aan de PS5 Pro. Als je echter met me mee zit te knikken tijdens het lezen van deze tekst, is de PS5 Pro exact wat je wil.

PlayStation Spectral Super Resolution

De PS5 Pro maakt dan ook gebruik van zijn eigen upscalingtechniek, genaamd PlayStation Spectral Super Resolution (PSSR). Dit is geen software-oplossing zoals FSR, maar echt speciale machine learning-hardware, die als het ware via AI getraind kan worden, specifiek voor PlayStation games. PSSR is dan ook behoorlijk vergelijkbaar met Deep Learning Super Sampling (DLSS) van Nvidia. DLSS en dus ook PSSR kunnen veel beter omgaan met het upscalen van een lage resolutie naar 4K, zonder die vervelende korrelige textures, shimmering en laag vaseline die er over je beeld wordt uitgesmeerd.

Het resultaat is veel strakker ogende games. De interne resolutie in-engine blijft vaak hetzelfde (of gaat iets omhoog) op de PS5 Pro, maar door middel van upscaling van PSSR in plaats van FSR lijkt het net alsof games in een veel hogere resolutie draaien. In sommige gevallen kan zelfs ik met mijn haviksoog haast het verschil niet zien tussen een mooie PSSR-upscaling en native 4K. PSSR maakt het beeld strak en vooral ook heel stabiel. Laat dat nou net hetgeen zijn waar technerds heel blij van worden.

Daar komt bij dat PSSR, naarmate het langer getraind wordt, steeds mooiere resultaten zal boeken. Net als DLSS wordt het steeds beter en Sony zal regelmatig updates uitbrengen voor PSSR. Dit soort machine learning-upscalers zijn de toekomst en Sony heeft met PSSR iets magisch in handen.

Meer kracht

PSSR is wat mij betreft de grootste system seller van de PS5 Pro, maar het is vooral de combinatie met de andere nieuwe hardware die dit voor de hardcore PlayStation-fans een feestje maakt. De processor (cpu) is helaas wel grotendeels hetzelfde gebleven, maar kan toch zo’n 10 procent sneller draaien. Dit is grotendeels verwaarloosbaar, maar kan net voor een aantal frames per seconde extra zorgen, mocht dat nodig zijn.

Veel interessanter is echter de videokaart (gpu), die 67 procent meer compute units heeft en 28 procent sneller geheugen. Technisch gelul, maar het komt neer op zo’n 45 procent meer grafische kracht. Dit kan gebruikt worden om de interne resolutie op te krikken of meer grafische details weer te geven. Dit, in samenwerking met PSSR, zorgt voor grafisch mooiere en stabielere beelden.

Opties in games

In de praktijk resulteert dit in verschillende opties in games. Het idee achter de PS5 Pro is eigenlijk dat je zoals op de standaard PS5 niet meer hoeft te kiezen tussen de inmiddels welbekende Graphics of Performance-modi. De PS5 Pro zou krachtig genoeg moeten zijn om de Performance-modus in 60 frames per seconde af te spelen, met de grafische toeters en bellen van de Graphics-modus. Final Fantasy 7 Rebirth is daar een prachtig voorbeeld van. Deze game biedt op de Pro echt het beste van beide opties, in een nieuwe modus die Square Enix ‘Versatility Mode’ noemt. Gekke naam, maar je snapt het idee.

Dit is echter geen verplichting. Ontwikkelaars kunnen met de extra kracht doen wat ze maar willen. Zo zou het bijvoorbeeld ook juist gebruikt kunnen worden om ray tracing-effecten te pushen, of om de 30fps-Graphics-modus nóg mooier te maken. Alan Wake 2 is daar een goed voorbeeld van, waarbij echt de grafische toeters en bellen, zoals raytracing, flink omhoog gekrikt worden.

Leuk al die opties, maar het maakt het ook een beetje een zooitje. Iedere ontwikkelaar heeft zijn eigen namen voor de PS5 Pro-modi en er zijn geen standaard regels voor de toepassingen. Performance en Graphics Mode snapt iedereen, maar nu zien we ineens termen als Versatility Mode, Performance Pro Plus Modes, Quality Pro Plus Modes, Ray-tracing Fidelity Modes en ga zo maar door. Er moet een standaard voor komen, dat zich in de toekomst hopelijk ook wel zal vormen.

Eigenlijk ben ik vooral fan van games die je gewoon helemaal geen opties meer geven, maar automatisch detecteren dat je een PS5 Pro hebt. Assassin’s Creed Mirage doet dit bijvoorbeeld, waarbij je hoe dan ook de game in 60 fps speelt, met de grafische kwaliteit van de Graphics-modus. Je hoeft niets zelf in te stellen en je krijgt hoe dan ook de best mogelijke kwaliteit. En ja, dat zie je meteen als je er oog voor hebt.

Verschil in PS5-games

Ik heb het afgelopen weekend behoorlijk wat games getest, met wisselende resultaten. Laat ik beginnen met welke PS5-games er wat mij betreft het beste uitzien op de PlayStation 5 Pro, aangezien deze behoren tot de spellen die een speciale patch hebben gekregen. Dit zijn:

·       Final Fantasy 7 Rebirth

·       Horizon Zero Dawn Remastered

·       Horizon Forbidden West

·       The Crew: Motorfest

·       Gran Turismo 7

·       Stellar Blade

·       God of War: Ragnarok

·       The Last of Us: Part 1 en The Last of Us: Part 2 Remastered

·       Assassin’s Creed Mirage

Deze games zijn gepatcht en maken dus volledig gebruik van de PS5 Pro, maar dan hebben we ook nog een categorie van PS5-games die (nog) geen update hebben gehad voor de PS5 Pro. Hier mag je verwachten dat games met een dynamische resolutie bijvoorbeeld strakker worden, aangezien gemiddeld gezien de resolutie een stuk hoger zal zijn dan op de normale PS5. Hetzelfde geldt voor games die op de PS5 de 60 fps net niet stabiel aantikken. Denk dan bijvoorbeeld aan Elden Ring. Nee, die game draait nog steeds niet locked 60 fps op de PS5 Pro, maar komt nu wel dichterbij en als je een televisie of monitor met VRR-support hebt, zit je nu gebakken. Een ander voorbeeld is Metaphor, die op de PS5 ergens tussen de 40 en 50 fps draait. Op de Pro draait Metaphor eindelijk in stabiel 60 fps.

De PS4-gamesfilter

Tot slot zijn er nog de PS4-games, en daar is iets bijzonders mee aan de hand. Ook daar kan de extra kracht voor een strakkere resolutie of framerate zorgen, maar daar was de normale PS5 eigenlijk ook al krachtig genoeg voor. In plaats daarvan past de PS5 Pro een trucje toe, waar ik niet helemaal m’n vinger op kan leggen over wat er nu precies gebeurt.

Het gebeurt daarbij niet met iedere PS4-game, wat het erg lastig maakt om te testen, maar ik kan het denk ik het beste uitleggen als een soort filter die over PS4-games wordt geplaatst. Het heeft wat weg van een sharpening-filter, maar waar ik daar normaal gesproken een tyfushekel aan heb en het acuut uitzet, is het op de PS5 Pro met bepaalde PS4-games heel subtiel. Het beeld wordt er iets scherper van, zonder dat te korrelig wordt door de sharpening.

Verwacht hier niet te veel van - het is zeker geen system seller - maar wel een geinige extra om mee te experimenteren en misschien zelfs een oude game uit je back catalog alsnog te spelen in de best mogelijke kwaliteit. Het is een kersje op de taart, maar absoluut geen reden om die dure taart te kopen.

PlayStation VR2-games

Tot slot zijn er nog de PS VR2-games, die ook baat hebben bij de extra kracht van de PS5 Pro, al is het daarbij nog veel moeilijker te merken. Vr-games worden namelijk sowieso extreem goed geoptimaliseerd voor een stabiele framerate. Op een beeldscherm is een framedrop te zien of te merken als je daar gevoelig voor bent, maar in vr word je er acuut kotsmisselijk van. PS5 Pro zorgt in theorie voor minder framedrops, maar die komen zoals gezegd überhaupt weinig voor.

Er zijn wel een aantal PS VR2-games gepatcht voor de PS5 Pro, zoals No Man’s Sky en Kayak VR. In die games zie ik absoluut verschil: er worden meer details weergegeven en het beeld wordt iets strakker door een hogere interne resolutie. Ik hoop in de toekomst meer updates te zien voor PS VR2-games.

Het is ergens ook logisch dat het verschil in PlayStation VR2-games het minst zichtbaar is, omdat Sony PSSR nog niet heeft ‘aangezet’ voor PS VR2-games. PSSR wordt nog verder getraind om lekker om te gaan met vr-games en dus wordt dit hopelijk nog een feature om naar uit te kijken. Tot nu toe heeft de vr-headset eigenlijk nog amper voordeel van de PS5 Pro en is het ook zeker geen reden tot een aankoop, zelfs als grote vr-liefhebber.

Extra 2 GB RAM

Als fijne extra heeft de PlayStation 5 Pro nu een 2TB-SSD in plaats van de 825GB-SSD in de standaard PlayStation 5 Pro. Dit weet iedereen wel, maar wat je misschien niet wist is dat de PS5 Pro 2 GB aan extra RAM-geheugen heeft, waar nu het OS en dergelijke op draait. Dit betekent dat de volledige 16 GB aan RAM gebruikt kan worden in games, aangezien er extra geheugen is voor de rest van het systeem. Games hebben op de PS5 Pro dus meer geheugen tot hun beschikking en het OS draait voelbaar soepeler op de PS5 Pro in vergelijking met de normale PS5.

Aanschaffen?

De PlayStation 4 Pro was vrij gemakkelijk uit te leggen aan iedereen. 4K-televisies waren flink in opkomst en dus zei Sony simpelweg het volgende: als je een 4K-televisie hebt staan, wil je daar de PS4 Pro op aansluiten om te kunnen genieten van die hoge resolutie. Iedereen begreep dit, maar bij de PlayStation 5 Pro is de uitleg een stuk ingewikkelder. Het gaat hier juist om het rechttrekken van de imperfecties van games op de PS5. Dat is veel minder overduidelijk dan het verschil tussen 1080p en 4K, zoals bij de PS4 Pro het geval was.

De PS5 Pro is dan ook bedoeld voor de meest veeleisende consolegamer die zich ergert aan de schoonheidsfoutjes van de standaard PS5. Er is absoluut niets mis met je ‘oude’ PS5. Dit is geen nieuwe generatie en je mist wat content betreft niets als je niet upgradet naar de PS5 Pro. Als je echter net als ik af en toe een beetje vies naar je beeldscherm kijkt omdat je baalt van het onstabiele beeld in de Performance-modus, is de PS5 Pro exact wat je wil.

Ja, daar betaal je met 799,99 euro (en 920 euro met discdrive, de verticale stand is een beetje onnodig) de hoofdprijs voor, maar voor gamers die tijdens het spelen toch altijd een beetje blijven kijken naar hoe de game er technisch uitziet en draait, is dat wat mij betreft de knaken waard. Dit is een high-end PS5, bedoeld voor de grootste pixelneukers op deze wereld. Voor mij persoonlijk is de PS5 Pro voor 800 euro dan ook echt een no-brainer, maar ik realiseer me ook dat de massa me juist vreemd zal aankijken als ik dat zeg.

Als we kijken naar de PS4 en PS4 Pro zat dat procentueel op zo’n 80 procent voor de PS4 en 20 procent voor de PS4 Pro. De PS5 Pro is echter zó niche en bedoeld voor zo’n klein groepje hardcore gamers, dat ik gok dat het aandeel voor de PS5 Pro nog een stuk minder wordt dan het 20 procent marktaandeel die de PS4 Pro aantikte. De PS5 Pro is prijzig en zelfs op vele punten onnodig te noemen, maar mijn god, wat ben ik blij dat het apparaat nu verkrijgbaar is. Ik als technerd word hier ontzettend blij van.