Vrouwelijke gamers hebben een lange weg te gaan

Niet alleen heb ik geen broer die ooit gamer had kunnen zijn, de rest van de familie die ik wél heb houdt niet eens van videogames. Ik ben de enige gamer in mijn familie. Al sinds ik een kleuter ben, ben ik verknocht aan videogames en ik kan er nog steeds geen genoeg van krijgen.

Het ontstaan van een stereotype

Toch krijgen vrouwen nog vaak vreemde blikken wanneer ze over hun hobby praten. Dat komt omdat er nog steeds het stereotype heerst dat gamen een ‘mannending’ is. Dit komt met name door de marketing die vooral in de jaren negentig werd toegepast. Het kwam toen zo’n beetje neer op ‘voor mannen, door mannen’.

Tracey Lien legt het ontstaan van gamemarketing uit in haar artikel No Girls allowed. In dat artikel spreekt Lien met mensen die betrokken waren bij de marketing van games in de jaren 70, 80 en 90. In No Girls Allowed wordt duidelijk dat in de jaren 70 en 80, de begindagen van videogames, er nog niet echt werd nagedacht over specifieke doelgroepen van de games die ontwikkeld werden. Spellenmakers deden wat ze leuk vonden en brachten het uit, voor iedereen die er interesse in had. In de reclames van spellen waren toen ook nog vrouwen en meisjes te zien.

Dit veranderde in 1983 met de videogamerecessie. Rond die tijd werd de markt overspoeld met slechte, afgeraffelde games, waardoor mensen hun interesse in games verloren. Nintendo was één van de bedrijven die de game-industrie uit het slop trokken met de release van diens Nintendo Entertainment System. In diezelfde periode begon ook de gerichte marketing op een mannelijk publiek. Met de videogamecrash nog vers in het achterhoofd, wilde Nintendo weten wie hun games eigenlijk speelden en besloten ze dat te gaan onderzoeken via onder andere toernooien en de lancering van het magazine Nintendo Power. Uit dat onderzoek kwam één ding naar voren: jongens en mannen speelden meer videogames dan vrouwen. Na dat onderzoek begonnen Nintendo en andere bedrijven met specifieke reclames gericht op mannen en jongens.

De marketing bleef een lange tijd op (jonge) mannen gericht, tot de Nintendo DS en Wii uitkwamen in 2005 en 2006. Toen kwamen er weer vrouwen en meisjes in de reclames voor. Wel was het zo dat de vrouwen in de reclames vooral op de achtergrond te zien waren. Het zusje, moeder en oma die meespelen op de console of het klasgenootje die achter de jongens Nintendogs zit te spelen. Pas in de laatste jaren proberen uitgevers en ontwikkelaars ook vrouwen weer in voorgrond van de marketing te betrekken. Is dit erg? Ja en nee. Aan de ene kant is het een feit dat jongens vroeger over het algemeen meer interesse hadden in games dan meisjes, dus het was niet meer dan logisch dat gamebedrijven daar hun marketing op richtten. Aan de andere kant heeft dit voor een stereotype gezorgd waar vrouwelijke gamers nog steeds last van ondervinden.

Nog altijd onzichtbaar

De marketing van games en diens doelgroepen zijn enorm verbreed in de afgelopen jaren. Toch krijgen vrouwen met name in de online gaming gemeenschap krijgen nog te maken met een groep die ze er het liefst niet bij willen hebben. Een kleine groep mannelijke gamers doet er alles aan om vrouwen en andere minderheidsgroepen buiten te sluiten. Deze groep wordt ook wel de Toxic Gaming Community genoemd. Dit is een term die aan een groep gamers is gegeven die alle verandering in de gaming community willen voorkomen. Deze groep heeft het gevoel dat vrouwen (en bepaalde minderheidsgroepen) hun gemeenschap willen binnendringen en veranderen.

Deze groep is vooral in de online gaming-gemeenschap te zien. Een goed voorbeeld hiervan is de streamer Cupcake. Zij kreeg in een stream te maken met mannelijke gamers die haar uitscholden tijdens een potje Overwatch. Toen ze de opmerking maakte dat zij al het werk moest doen, kreeg ze van haar teamgenoten te horen dat ze haar bek dicht moest houden en dat ze maar achter het aanrecht moest gaan staan om boterhammen te maken in plaats van te gamen.

Deze streamer is niet de enige die met dit soort opmerkingen te maken krijgt. Zelf ben ik geen fan van online games, maar in mijn omgeving hoor ik nog altijd regelmatig verhalen van vrouwen die dit soort opmerkingen naar hun hoofd geslingerd krijgen terwijl ze online aan het gamen zijn. Ook YouTuber en streamer Spawntaneous beaamt dit in haar serie

: “Mensen geloven mij niet wanneer ik vertel dat ik de nodige shit te horen krijg in Rainbow Six Siege omdat ik een vrouw ben. Soms is het grappig, maar meestal is het goor.”

Sommige vrouwen besluiten stil te blijven tijdens een potje om dit soort reacties te ontwijken of zelfs online games in het algemeen ontwijken. Vrouwen die wel wat van zich laten horen, krijgen vaak de schuld wanneer het potje slecht gaat. Het tegenovergestelde kan ook: uitgelachen worden wanneer iemand wordt ingemaakt, omdat het andere team een vrouwelijke speler heeft.

Geen echte gamer?

Uit een recent onderzoek van Newzoo blijkt dat op dit moment bijna de helft van alle gamers vrouw zijn. De ‘toxic gamers’ hebben daar echter ook al een antwoord op: vrouwen zouden geen échte gamers zijn. Toen ik op de middelbare school zat en een groep jongens aan het praten was over games, besloot ik mij ook in het gesprek te mengen. Toen de jongens aan mij vroegen wat voor games ik speelde en ik als antwoord Nintendo-games gaf, kreeg ik een hele tirade over mij heen. “Ja, jij speelt zeker alleen maar Just Dance en denkt meteen dat je een gamer bent!” Of een andere variatie met een Mario-game of Candy Crush erin verwerkt.

Toen ik deze opmerking hoorde, besloot ik mij terug te trekken, want ik wist dat ik toch niet serieus genomen zou worden in het gesprek, maar waarom werd dit altijd tegen mij gezegd en niet tegen mannelijke Nintendo-gamers? Vrouwen hebben net als mannen verschillende smaken in games. Het is sowieso raar dat er ook rond een aantal games.

Nog een lange weg te gaan

Gamen is echt niet meer een typisch mannending te noemen. Vrouwen vormen bijna de helft van alle gamers en worden ook steeds meer bij de marketing betrokken in vergelijking met de jaren negentig en begin 2000. Toch is er nog een lange weg te gaan voordat vrouwen volledig geaccepteerd worden in de gamegemeenschap. Vooral binnen de toxic gaming community doet men er alles aan om vrouwen en andere minderheidsgroepen buiten te sluiten. Hopelijk gaat die groep ooit inzien dat de strijd die ze voeren eigenlijk om niets gaat, want uiteindelijk willen al gamers hetzelfde: goede games spelen.